Z semantyki magii
From the semantics of magic

Summary/Abstract: Autorka, bazując na materiałach dotyczących słownictwa ludowego, tekstów sakralnych i tekstów zamawiań (głównie w językach południowo- i wschodniosłowiańskich oraz w języku rumuńskim), rozpatruje środki językowe oznaczające „kontakt” człowieka z „siłą nieczystą” – demonem. Z jej poszukiwań wynika, że używa się w tych celach czasowników oznaczających takie czynności jak: ‘spotkać (się)’ oraz ‘nadepnąć, nastąpić’ (na demona powodującego chorobę lub na czarodziejską roślinę). Powstają one poprzez rozwój słowotwórczy od takich czasowników, jak: psł. *sъrěsti, *potъkati ‘spotkać’, *(na)gaziti ‘nadepnąć’, dewerbatiwa oznaczające ‘choroby (powodowane przez demony)’, same ‘demony’, ewentualnie ‘rośliny używane w magii leczniczej’. Z dokonanego przeglądu wynika zdumiewająca zgodność rozwoju semantycznego rozpatrywanych czasowników i dewerbatiwów – niezależnie od ich etymologii – w różnych językach, i to nawet należących do różnych rodzin językowych, chociaż ich użytkownicy w różnych okresach historycznych nie pozostawali ze sobą w ścisłych związkach. Autorka uważa, że mamy tu do czynienia z uniwersaliami językowymi, zachowanymi dłużej przede wszystkim u tych narodów, które później wkroczyły w nowoczesność i stąd niemal do naszych czasów zachowały tradycyjną kulturę ludową.

• Details
• Contents