Prava LGBT osoba u Bosni i Hercegovini: Obrazovanje
LGBT rights in Bosnia and Herzegovina: Education
Contributor(s): Emina Bošnjak (Editor)
Subject(s): Social Sciences, Gender Studies, Education, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Social differentiation
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: rights and freedoms; LGBT community; education; BiH; homophobia; anti-discrimination;
Summary/Abstract: Osnovni cilj ove kvalitativne studije bio je ispitati stavove relevantnih aktera_ki o problemima i potencijalnim uzrocima problema sa kojima se suočavaju pripadnici_e LGBT zajednice kada je u pitanju odnos obrazovnih institucija prema LGBT osobama, kao i položaj LGBT osoba u sektoru obrazovanja. Cilj je također bio ponuditi smjernice za što kvalitetnije rješavanje položaja LGBT osoba u obrazovnom sistemu BiH. Izrazito heteronormativno obrazovanje u kome se insistira na predstavi da je heteroseksualni brak i heteroseksualna porodica „matična ćelija društva“ te da su društveno prihvatljivi_e samo heteroseksualni_e muškarci i žene, čiji je rodni identitet odraz njihovog biološkog spola, i dalje je jedno od glavnih uporišta diskriminacije LGBT osoba u bh. društvu. Zakonski okvir obrazovanja je izuzetno raslojen u skladu sa administrativnim podjelama zemlje, što dodatno otežava provođenje određenih zakona, ali i praćenje slučajeva diskriminacije LGBT osoba u obrazovanju. Kako ova kvalitativna studija i pokazuje, LGBT osobe su u procesu obrazovanja sasvim nevidljive ili su, u udžbenicima, predstavljene na diskriminirajući način. Posljedice toga su, između ostalog, prikriveni i otvoreni oblici nasilja kojima su izložene. Ova studija je, osim lociranja problema, ponudila i konkretne preporuke za prevazilaženje diskriminacije, marginalizacije i nevidljivosti LGBT osoba u obrazovnom sistemu BiH, koje podrazumijevaju izmjenu i dopunu zakonskih akata koji reguliraju oblast obrazovanja u BiH, s ciljem ostvarivanja prava na obrazovanje, bez obzira na seksualnu orijentaciju i rodni identitet, revidiranje udžbenika i nastavnih planova i programa u smjeru uklanjanja netačnih, diskriminatornih i stereotipnih podataka o LGBT osobama, senzibiliziranje školskog osoblja i učenika_ca o problemima i potrebama LGBT osoba te uspostavljanje programa podrške učenicima_ama izloženim diskriminaciji i nasilju na osnovu seksualne orijentacije i/ili rodnog identiteta/izražavanja.
Series: SOC - Ljudska prava
- Print-ISBN-13: 978-9958-577-08-6
- Page Count: 53
- Publication Year: 2013
- Language: Bosnian
UVOD
UVOD
(INTRODUCTION)
- Author(s):Mladen Lakić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:13-16
- No. of Pages:4
- Keywords:introduction; LGBT community; BiH; education;
- Summary/Abstract:Položaj i status LGBT osoba u kontekstu bosanskohercegovačkog društva i poštovanja osnovnih ljudskih prava i sloboda, demokratskih principa, antidiskriminacije i senzibilizacije svijesti prema marginalnim društvenim grupama može se ocijeniti kao izrazito zabrinjavajući. U prilog takvoj tvrdnji govori i godišnji izvještaj Internacionalne lezbijske, gej, biseksualne, transeksualne i interseksualne asocijacije (ILGA-Europe) Rainbow Europe Index 2011, gdje je na skali poštivanja LGBT ljudskih prava od -7 (najniži nivo poštivanja LGBT ljudskih prava) do 17 (najviši nivo poštivanja LGBT ljudskih prava), stanje u Bosni i Hercegovini okarakterizirano brojem 1, dakle kao stanje vrlo niskog nivoa tolerantnosti i poštivanja LGBT ljudskih prava. Na ovo, takoreći, alarmantno stanje ukazuju i brojne nevladine organizacije, relevantni međunarodni akteri, pojedini mediji, kao i određeni dio akademske zajednice, ali su reakcije na ova upozorenja mlake, kada ih uopšte i ima. Iako je ovaj godišnji izvještaj urađen i 2012. godine, a stanje u Bosni i Hercegovini ocijenjeno nešto bolje nego prethodne godine – brojem 5, i dalje se radi o niskom nivou poštivanja prava i sloboda LGBT osoba.
METODOLOŠKI I ANALITIČKI OKVIR
METODOLOŠKI I ANALITIČKI OKVIR
(METHODOLOGICAL AND ANALYTICAL FRAMEWORK)
- Author(s):Mladen Lakić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law, Methodology and research technology
- Page Range:17-18
- No. of Pages:2
- Keywords:methodology; framework; LGBT community; education; BiH;
- Summary/Abstract:Za potrebe studije primijenjen je neprobabilistički metod uzorkovanja, čiji se kriterij temeljio na relevantnosti sagovornika_ca u odnosu na specifične ciljeve istraživanja (tzv. namjerni uzorak). Da bi se osigurala poliperspektiva, odnosno pluralitet stavova, mišljenja i percepcija ispitanika_ca iz sektora obrazovanja, bilo da u njemu rade ili ga pohađaju u odnosu na izučavani problem, istraživanjem su obuhvaćeni naredni_e socijalni_e akteri_ke: - Psihologinje (3) - Pedagoginja (1) - Razrednici_e (4) - Profesori_ce socijalne patologije (1) - LGBT osobe uključene u proces obrazovanja u srednjoj školi i fakultetu (2)
REZULTATI
REZULTATI
(RESULTS)
- Author(s):Ivana Dračo, Mladen Lakić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:19-32
- No. of Pages:14
- Keywords:research results; LGBT community; BiH; education;
- Summary/Abstract: „Mlade lezbejke, gejevi i biseksualne osobe sjede u svakoj učionici, u svakoj školi u našem društvu. Često nevidljivi, zakonom su primorani da pohađaju škole koje ih ignorišu i žigošu. Dio njihovih nastavnika_ca je nespreman da prepozna njihovo postojanje u javnosti, niti da adekvatno odgovori na njihove potrebe.“
ZAKLJUČAK
ZAKLJUČAK
(CONCLUSION)
- Author(s):Ivana Dračo
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:33-33
- No. of Pages:1
- Keywords:conclusion; LGBT rights; BiH; education;
- Summary/Abstract:Intervjui sa relevantnim akterima_kama u sektoru obrazovanja ukazali su na zabrinjavajući podatak da su LGBT osobe u obrazovnom sistemu potpuno nevidljive te da diskriminacija i nasilje koje trpe prolaze gotovo nezapaženo. Zbog straha od osude, odbacivanja i zlostavljanja, LGBT učenici_e rijetko se obraćaju za pomoć stručnim djelatnicima u školi, a s druge strane ni sami stručni djelatnici (psiholozi_ginje, pedagozi_ginje i sl.) nemaju dovoljno znanja o adekvatnoj psihosocijalnoj podršci LGBT osobama niti su dovoljno senzibilizirani za ovaj problem.
PREPORUKE
PREPORUKE
(RECOMMENDATIONS)
- Author(s):Ivana Dračo
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:34-35
- No. of Pages:2
- Keywords:recommendations; LGBT rights; BiH; education;
OGRANIČENJA STUDIJE
OGRANIČENJA STUDIJE
(STUDY LIMITATIONS)
- Author(s):Zlatiborka Popov-Momčinović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:36-37
- No. of Pages:2
- Keywords:study limitations; LGBT rights; education; BiH;
- Summary/Abstract:Ograničenja studije proizlaze uglavnom iz prirode entiteta koji se proučava, a to su prava i slobode LGBT osoba u kontekstu obrazovnog sistema u BiH. Kroz njega se, naime, prepliću institucionalne i vaninstitucionalne dimenzije u složenom kontekstu bh. društva kao i obrazovnog sistema koji karakteriše izrazita decentralizacija (uslovno rečeno dezorganizacijski haos), kao i veliki broj strategija koje se često donose bez precizno definisanih aktivnosti i troškova (ekonomskih, socijalnih, ljudskih resursa) neophodnih za njihovu implementaciju.
IZVORI
IZVORI
(SOURCES)
- Author(s):Zlatiborka Popov-Momčinović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:38-39
- No. of Pages:2
- Keywords:sources; LGBT rights; BiH; education;
APPENDIX: RJEČNIK LGBT POJMOVA
APPENDIX: RJEČNIK LGBT POJMOVA
(APPENDIX: LGBT TERMS GLOSSARY)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Language and Literature Studies, Gender Studies, Lexis, Semantics
- Page Range:40-51
- No. of Pages:12
- Keywords:LGBT glossary; appendix;
O AUTORU_ICAMA
O AUTORU_ICAMA
(ABOUT AUTHORS)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Essay|Book Review |Scientific Life
- Page Range:52-53
- No. of Pages:2
- Keywords:about authors;