Ebû Hanîfe’nin Usûl ve Furû Anlayışının Kelâmî Temelleri
The Theological Foundations of Abu Hanifa’s Understanding of Usul and Furu

Author(s): Şükrü Özen, Abdullah Özcan, Hamdi Döndüren
Subject(s): Theology and Religion, Islam studies, Sociology of Religion
Published by: Oku Okut Yayınları
Keywords: Imām al-Aʿzam Abū Hanīfa; Usul and Furu; Theological Foundations;
Summary/Abstract: Fürû meselelerinin usûl-i fıkıhta ortaya konan yöntemlere dayalı olduğu, usûl konularının da kelâmla sıkı bağı bulunduğu için bu üç temel alanın birbiriyle ilişkilerine dair literatürde çokça malzeme bulmak mümkündür. İmam Gazzâlî’nin, el-Müstesfâ’nın girişinde ele aldığı üzere bu üç ilim dalı (kelâm, usûl ve fıkıh) belli bir hiyerarşi içinde biri diğerine kaynaklık etmektedir. Her üç ilim de insan fiillerinden söz ettiği halde farklı açılardan konuya yaklaşmaktadırlar. Kelâmcı fiillerin araz olmaları, bir mahalde bulunmaları, cevherden ayrı varlık olmaları, hareket veya sükun halinde bulunmaları gibi akılla idrak edilen hükümlerini ele alır. Fakîh ise mükellefin fiillerini konu edinmiş ve bu fiillerin ilâhî hitapla ilişkisini kurarak onların vâcib, haram, mubâh, mekrûh ve mendûb hükümlerinden hangi kategoriye girdiğini beyan etmeyi üstlenmiştir. Usûlcü de fakîhin açıklamakla görevli olduğu mükellefin fiillerine ilişkin bu hükümlerin delillerini ve bu delillerin ahkâma bir bütün olarak hangi yollarla delâlet ettiklerini bilmeyi konu edinir. Deliller de esas itibariyle Hz. Peygamber’in açıklamasına dayandığından onun sözünün doğruluğu ve bir hüccet oluşu kelâm ilminde ispat edilir. Kelâm ilminde ortaya konan bu gibi ilkeler usûl ve fıkıh ilimlerinde sorgulanmadan kabul edilir.

• Details
• Contents