Imām al-Aʿzam Abū Hanīfa and His Thought System Cover Image

İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe ve Düşünce Sistemi
Imām al-Aʿzam Abū Hanīfa and His Thought System

Contributor(s): İbrahim Hatiboğlu (Editor)
Subject(s): Law, Constitution, Jurisprudence, Theology and Religion, Islam studies, Religion and science , Philosophy of Religion, Politics and religion, Sociology of Religion, Sociology of Law, Sharia Law, Qur’anic studies
Published by: Oku Okut Yayınları
Keywords: Fiqh; Islamic Tehology; Abū Hanīfa; Imām al-Aʿzam; Hanafī Law School; Islamic Intellectual Tradition; Abū Hanīfa’s Methodology; Imām al-Aʿzam’s Methodology;
Summary/Abstract: The book Imām al-Aʿzam Abū Hanīfa and His Thought System delves deeply into the life, methodology, and intellectual world of Imām al-Aʿzam Abū Hanīfa, one of the cornerstones of Islamic thought. The book comprises papers and discussions presented at the “Symposium on Imām al-Azam Abū Hanīfa and His System of Thought”, organized by the Qur’an Research Foundation (KURAV) in Bursa from October 16–19, 2003. In this symposium, which was contributed to by seventy-seven academics, the personality and ideas of Abū Hanīfa were addressed from a broad perspective. The work extensively examines topics such as “Abū Hanīfa’s Personality,” “His Methodology (I-III),” “The Hanafī School (III),” “Abū Hanīfa in Political and Cultural Tradition,” “Abū Hanīfa and the Science of Kalām,” “Abū Hanīfa’s Thought (I-II),” “Abū Hanīfa and Hadīth (I-II),” and “Abū Hanīfa’s Place in Legal Thought.” In particular, the book offers captivating details about his understanding of hadīth and sunnah, his approach to interpreting narrations, and his influence on Islamic sciences. This book presents Abū Hanīfa’s thoughts not only in a historical context but also as a source of inspiration for contemporary Islamic thought, offering readers a multi-dimensional perspective. It appeals to both academics and a broader audience interested in Abū Hanīfa’s intellectual world. As such, it serves as a significant reference work for those engaged in the field of Islamic studies. Abū Hanīfa is one of the founding figures who shaped the Islamic community both doctrinally and practically from the very early periods. He lived at a time when narrations had not yet been compiled in specific collections, and his thought and worldview were grounded in the texts (nass) without any derogatory treatment. He bequeathed to us a vision that established a balance between faith (iman), worship (ibadah), excellence (ihsan), and the harmony between the outward (zahir) and inward (batin) dimensions of Islamic life. The comprehensive perspective established by Imām al-Aʿzam has continued to serve as a consistent and enduring model of coherent thought, always offering a way out for humanity during times of crisis. The scholarly personality of the great Abū Hanīfa has been the subject of numerous academic studies; however, for the first time, an event of such a wide scope, reflecting Turkey’s intellectual heritage, has been organized to address his multifaceted contributions. Not only Sunni jurisprudential thought but also the broader conception of Islamic jurisprudence, and not only from the perspective of religious sciences but also encompassing social sciences, were examined through a holistic approach. Over forty papers and discussions provided an in-depth analysis of his thought. Through this scholarly event, the internal consistency of Abū Hanīfa’s thought, as well as the Hanafī intellectual tradition developed after him, was highlighted. Attention was drawn to its capacity to foster harmony between different branches of knowledge, its comprehensive nature, and its accurate perception of “social reality” expressed through a distinct worldview in line with the requirements of scientific truth. This demonstrates that the goals of the scientific event we organized were achieved. Indeed, even though more than twenty years have passed since this event, the work containing the papers presented has not lost its value or relevance, and there is now a renewed need to present it once again to interested parties.

  • E-ISBN-13: 978-625-97648-7-0
  • Print-ISBN-13: 978-625-97648-7-0
  • Page Count: 814
  • Publication Year: 2025
  • Language: Turkish
Birinci oturum

Birinci oturum
(First session)

Ebû Hanîfe’nin Yetiştiği Şehir: Kûfe

Ebû Hanîfe’nin Yetiştiği Şehir: Kûfe
(The City Where Abu Hanifa Grew Up: Kufa)

Ebû Hanîfe’nin Hayatından Çizgiler ve Bıraktığı Miras

Ebû Hanîfe’nin Hayatından Çizgiler ve Bıraktığı Miras
(Lines from the Life of Abū Hanīfa and His Legacy)

İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’nin kişilik yapisi

İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’nin kişilik yapisi
(Personality of Imam A’zam Abu Hanifa)

İslâm Düşüncesinin Teşekkül Döneminde Ebû Hanîfe’nin Siyasî Duruşu -Sivil İtaatsizlik Kavramı Bağlamında Bir Okuma

İslâm Düşüncesinin Teşekkül Döneminde Ebû Hanîfe’nin Siyasî Duruşu -Sivil İtaatsizlik Kavramı Bağlamında Bir Okuma
(Abu Hanifa's Political Stance in the Formative Period of Islamic Thought - A Reading in the Context of the Concept of Civil Disobedience)

İkinci oturum

İkinci oturum
(Second session)

Ebû Hanîfe’nin Fıkıh Tanımı

Ebû Hanîfe’nin Fıkıh Tanımı
(Abu Hanifa’s Definition of Fiqh)

Ebû Hanîfe’de Makâsıd Düşüncesi Üzerine Bir Deneme

Ebû Hanîfe’de Makâsıd Düşüncesi Üzerine Bir Deneme
(An Essay on the Thought of Maqasid in Abu Hanifa)

Ebû Hanîfe ile İmameyn Arasındaki Hukukî Görüş Farklılıkları

Ebû Hanîfe ile İmameyn Arasındaki Hukukî Görüş Farklılıkları
(Differences in Legal Opinions between Abu Hanifa and Imamayn)

Ebû Hanîfe’nin Hukukî İrâde Anlayışı

Ebû Hanîfe’nin Hukukî İrâde Anlayışı
(Abu Hanifa’s Understanding of Legal Will)

Ebu Hanîfe’nin Kur’ân Anlayışı

Ebu Hanîfe’nin Kur’ân Anlayışı
(Abu Hanifa's Understanding of the Qur'an)

Ebû Hanîfe’nin İçtihat Sistematiğinde Norm Grupları

Ebû Hanîfe’nin İçtihat Sistematiğinde Norm Grupları
(Norm Groups in Abu Hanifa's Ijtihad Systematics)

Ebû Hanîfe’nin İstihsan Anlayışı

Ebû Hanîfe’nin İstihsan Anlayışı
(Abu Hanifa’s Understanding of Istihsan)

İbn Mes’ûd’dan Ebû Hanîfe’ye Rey Mektebi

İbn Mes’ûd’dan Ebû Hanîfe’ye Rey Mektebi
(The Rey School from Ibn Mas'ud to Abu Hanifa)

Hanefîliğin Oluşumunda Coğrafî Etkenler -Sosyolojik Açıdan Bir Değerlendirme

Hanefîliğin Oluşumunda Coğrafî Etkenler -Sosyolojik Açıdan Bir Değerlendirme
(Geographical Factors in the Formation of Hanafism - A Sociological Evaluation)

Hanefî Literatürünün Oluşumu

Hanefî Literatürünün Oluşumu
(The Formation of Hanafi Literature)

Beşinci oturum

Beşinci oturum
(Fifth session)

Hanefî Mezhebinin Şâfiî Mezhebinden İlkesel Düzeyde Arz Ettiği Bazı Farklılıklar ve Bu Farklılıkların Pratik Sonuçları

Hanefî Mezhebinin Şâfiî Mezhebinden İlkesel Düzeyde Arz Ettiği Bazı Farklılıklar ve Bu Farklılıkların Pratik Sonuçları
(Some Principal Differences of the Hanafi School from the Shafi'i School and the Practical Consequences of These Differences)

Hanefî Mezhebinin Mezhep İçi İşleyişi: Görüşler Hiyerarşisi ve Ebû Hanîfe’nin Görüşünün Tercih Edildiği Durumlar

Hanefî Mezhebinin Mezhep İçi İşleyişi: Görüşler Hiyerarşisi ve Ebû Hanîfe’nin Görüşünün Tercih Edildiği Durumlar
(The Intra-Sectarian Functioning of the Hanafi School: Hierarchy of Views and Cases in Which Abu Hanifa's View is Preferred)

Hanefî ve Ca’ferî’lerin Hadîs Anlayışlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış

Hanefî ve Ca’ferî’lerin Hadîs Anlayışlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış
(A Comparative Look at the Hanafi and Ja'fari Understanding of Hadith)

Altinci oturum

Altinci oturum
(Sixth session)

Tasavvuf Kültüründe İmam-ı A’zam’ın Yeri

Tasavvuf Kültüründe İmam-ı A’zam’ın Yeri
(The Place of Imam A’zam in Sufi Culture)

Ebu Hanîfe ve Reel Siyaset

Ebu Hanîfe ve Reel Siyaset
(Abu Hanifa and Real Politics)

Hîle-i Şer’iyye Konusunda Ebû Hanîfe’ye Yöneltilen İthamlar

Hîle-i Şer’iyye Konusunda Ebû Hanîfe’ye Yöneltilen İthamlar
(Accusations Against Abu Hanifa Regarding Sharia Cheating)

İbn Rüşd’ün Ebû Hanîfe ile İlgili Değerlendirmeleri

İbn Rüşd’ün Ebû Hanîfe ile İlgili Değerlendirmeleri
(Ibn Rushd's Evaluations Regarding Abu Hanifa)

Yedinci oturum

Yedinci oturum
(Seventh session)

Ebû Hanîfe’nin Usûl ve Furû Anlayışının Kelâmî Temelleri

Ebû Hanîfe’nin Usûl ve Furû Anlayışının Kelâmî Temelleri
(The Theological Foundations of Abu Hanifa’s Understanding of Usul and Furu)

Ebû Hanîfe’nin Kelâmî Görüşleri ve Sünnî Kelâmın Oluşumuna Etkileri

Ebû Hanîfe’nin Kelâmî Görüşleri ve Sünnî Kelâmın Oluşumuna Etkileri
(Abu Hanifa's Theological Views and Their Influence on the Formation of Sunni Theology)

Hanefî Usûlünün Kuruluş Aşamasında Akıl-Vahiy İlişkisi ya da Hüsün-Kubuh Problemi

Hanefî Usûlünün Kuruluş Aşamasında Akıl-Vahiy İlişkisi ya da Hüsün-Kubuh Problemi
(The Relationship between Reason and Revelation or the Problem of Hosun-Kubuh in the Establishment Phase of the Hanafi Methodology)

Sekizinci oturum

Sekizinci oturum
(Eighth session)

Ebû Hanîfe’nin Kelâmcılığı, İtikada Dair Risaleleri ve Bunların Otantik Olup Olmadıkları Meselesi

Ebû Hanîfe’nin Kelâmcılığı, İtikada Dair Risaleleri ve Bunların Otantik Olup Olmadıkları Meselesi
(Abu Hanifa's Theology, His Treatises on Belief and the Question of Whether They Are Authentic)

Ebû Hanîfe’nin İmân Tanımının Eleştirisi

Ebû Hanîfe’nin İmân Tanımının Eleştirisi
(Criticism of Abu Hanifa's Definition of Faith)

Ebû Hanîfe’nin Din Anlayışı

Ebû Hanîfe’nin Din Anlayışı
(Abu Hanifa’s Understanding of Religion)

Dokuzuncu oturum

Dokuzuncu oturum
(Ninth session)

Hanefî Literatüründe Ebû Hanife’nin Mürciîliği Problemi

Hanefî Literatüründe Ebû Hanife’nin Mürciîliği Problemi
(The Problem of Abu Hanifa’s Murji’ism in Hanafi Literature)

Ebû Hanîfe’nin Akıl-Vahiy Anlayışı

Ebû Hanîfe’nin Akıl-Vahiy Anlayışı
(Abu Hanifa’s Understanding of Reason and Revelation)

Ebû Hanîfe’nin İtikâdî Düşünce Sisteminde ‘Yorumun Evrenselliği/Kapsamlılığı’ Sorunu

Ebû Hanîfe’nin İtikâdî Düşünce Sisteminde ‘Yorumun Evrenselliği/Kapsamlılığı’ Sorunu
(The Problem of ‘Universality/Comprehensiveness of Interpretation’ in Abu Hanifa’s Theological Thought System)

Onuncu oturum

Onuncu oturum
(Tenth session)

Ebû Hanife’nin Hadis-Sünnet Anlayışı

Ebû Hanife’nin Hadis-Sünnet Anlayışı
(Abu Hanifa’s Understanding of Hadith and Sunnah)

Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri

Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri
(Criticism of Muhaddiths towards Abu Hanifa)

Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirilerinin Değeri Meselesi

Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirilerinin Değeri Meselesi
(The Issue of the Value of the Criticism of Muhaddiths Against Abu Hanifa)

On birinci oturum

On birinci oturum
(Eleventh session)

Ebû Hanîfe’nin Hadis İlminde Zayıf Olduğu İddiasının Tahlili

Ebû Hanîfe’nin Hadis İlminde Zayıf Olduğu İddiasının Tahlili
(Analysis of the Claim that Abu Hanifa was Weak in the Science of Hadith)

Hanefî Usûlünün Genel Hadis Usûlüne Katkısı Üzerine

Hanefî Usûlünün Genel Hadis Usûlüne Katkısı Üzerine
(On the Contribution of the Hanafi Methodology to the General Methodology of Hadith)

Hadislerin Tasnîfinde Ebû Hanîfe’nin Rolü

Hadislerin Tasnîfinde Ebû Hanîfe’nin Rolü
(The Role of Abu Hanifa in the Classification of Hadiths)

On ikinci oturum

On ikinci oturum
(Twelfth session)

Ebû Hanîfe’nin Batı Hukuku’ndaki Yeri -Örnekleri İle Çözümsel Karşılaştırmalı Hukuk Araştırması

Ebû Hanîfe’nin Batı Hukuku’ndaki Yeri -Örnekleri İle Çözümsel Karşılaştırmalı Hukuk Araştırması
(Abu Hanifa's Place in Western Law - Analytical Comparative Law Research with Examples)

Hukukun Kökeni Sorunsalına Rasyonalist-Doğal Hukuksal Bir Bakış: Ebû Hanîfe -Aşkın Değerler ve İdeler ile Pozitif Hukuk Arasındaki İlişkinin Evrensel Niteliği

Hukukun Kökeni Sorunsalına Rasyonalist-Doğal Hukuksal Bir Bakış: Ebû Hanîfe -Aşkın Değerler ve İdeler ile Pozitif Hukuk Arasındaki İlişkinin Evrensel Niteliği
(A Rationalist-Natural Legal Perspective on the Problem of the Origin of Law: Abu Hanifa - The Universal Nature of the Relationship Between Transcendental Values ​​and Ideas and Positive Law)

Ebû Hanîfe ve Türk Müslümanlığı

Ebû Hanîfe ve Türk Müslümanlığı
(Abu Hanifa and Turkish Islam)

Değerlendirme oturumu

Değerlendirme oturumu
(Evaluation session)

EK: Katılıcı Listesi

EK: Katılıcı Listesi
(Appendix: Participant List)

Toggle Accessibility Mode