Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Post-hümanizm Görünümleri
Post-humanism in the Novels of Genghis Aytmatov Appearances

Author(s): Dinçer Atay
Subject(s): Russian Literature
Published by: Transnational Press London
Keywords: Cengiz Aitmatov; novel; post-humanism; post-humanism; Genghis Aitmatov; appearances;
Summary/Abstract: İnsan, mekânsal konumlanışını sabitlediği dünyanın da içinde bulunduğu evreni anlamlandırma eylemi içindedir. Söz konusu anlamlandırma çabası, hâkimiyet arzusunu da beraberinde getirir. Tarih boyunca insan, kendiyle aynı olmayan her şeyi ötekileştirme ve nesne olarak görme eğiliminde olmuş, bu eğilimin ona vermiş olduğu iktidarı elde tutma hırsıyla beraber karşısına konumlandırdığı her şeyi şekillendirme ve yönetme çabasına girmiştir. İnsanı evrende tek ve en yüce değer olarak gören hümanist yaklaşımı arkasına alan insan, hâkimiyetin vermiş olduğu haz ile bir müddet sonra hüküm sürdüğü alana zamansal boyutu da dâhil ederek bir bakıma Tanrı’ya öykünür. Oysaki bu, insanın düştüğü en büyük yanılgılardandır. Çünkü insan, yalnızca Tanrısal özelliklerin bir kısmına sahiptir, bir Tanrı değildir. Bu durumun fark edilişi, insanın ontolojik trajedisini de somutlar. Bunlara karşılık insan, iktidarını korumak uğruna insanlığı yitirmememe ve hayvana benzememe çabasını merkezine oturtup Kantçı etiği1 kendine bir dayanak noktası olarak seçer ve insanı evrendeki yaşam zincirinin en üst noktasında gören logosentrik (aklı önceleyen) dinsel söylemlerle de bunu destekler. Fakat modern yaşamda kayboluşa ve belirsizliğe sürüklenen insan, kendi yarattığı yaşam çevrelerinde ilksel görünümlerini yitirir. Çünkü insan, sadece yaşam döngüsünde küçük bir parça olduğunun ayırdına varır. Başka bir deyişle hümanist insan, hayvanlığı ile yüzleşir. O, evrendeki farklı “varlık tabakaları” (Hartman 17) ve ne kadar ilerleyen teknolojiyi elinde tutsa da tabiat karşısındaki acizlik deneyimlerinin verdiği acı eşliğinde, daha da saldırganlaşır ve kendi varlığıyla birlikte bütün evreni tehdit eden bir konuma düşer.

• Details
• Contents