Gender Ideologies: How Extremists Exploit Battles Over Women’s Rights and Drive Reciprocal Radicalization
Rodne ideologije: kako ekstremisti iskorištavaju borbe za ženska prava i pokreću recipročnu radikalizaciju

Author(s): Nejra Veljan, Maida Ćehajić Čampara
Subject(s): Gender Studies, Human Rights and Humanitarian Law, Studies in violence and power, Nationalism Studies, Victimology, Radical sociology
Published by: Atlantska inicijativa: Udruženje za promicanje euroatlantskih integracija BiH
Keywords: gender; ideology; extremism; women's rights; reciprocal radicalization;
Summary/Abstract: Tokom okupljanja krajnje desnice na Svjetskom kongresu porodice u Italiji 2019. godine ultrakonzervativni španski aktivist je izjavio: „Ovaj kulturni rat je globalni rat. Neprijatelji su se infiltrirali u sve institucije, od političkih partija do Ujedinjenih nacija. Ali, trendovi se mjenjaju i sada moramo pokrenuti globalne kampanje u prekograničnom ultrakonzervativnom odgovoru. Moramo preuzeti vlast, direktno ili indirektno, ‘kontroliranjem okruženja’ u kojem djeluju političari.“ Te iste godine, obraćajući se Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija, generalni sekretar UN-a Antonio Guterres naglasio je potrebu za odgovorom na aktualno „protivljenje ženskim pravima“, ističući da svi trebaju „skretati pažnju na uznemirujuće zajedničko obilježje terorističkih napada i ekstremističkih ideologija: nasilnu mizoginiju počinilaca“. Iako oba govora izazivaju strah i oprez, u samo jednom je javno opisan neprijatelj. Mobilizacija nacionalista nakon političkih uspona krajnje desnice i autoritarnih režima u zemljama istočne i zapadne Evrope, i širom svijeta, izrodila je nove oblike ekstremističkih narativa okupljene oko tradicionalnih i vjerskih ideologija, u kojima rod ima važnu ulogu i gdje rasprave o rodnim normama, pitanjima i politikama imaju značajan uticaj na političku mobilizaciju. Rasprave o pobačaju, planiranju porodice, „prirodi“ žena i muškaraca, seksualnom obrazovanju u školama, rodnim studijama na univerzitetima i položaju seksualnih manjina, slijede linije političkih podjela - s krajnjom desnicom na jednom kraju spektra. Evidentno je da su stavovi i kapaciteti desnice ugrađeni u nove nacionalističke politike i retoriku, kao i u populističku i ekstremističku mobilizaciju pod krinkom antifeminističkog narativa. Dominantni desničarski diskurs da su muškarci ugroženi nastojanjima da se uspostavi rodna ravnopravnost doveo je do uspona novih oblika patrijarhata, obojenog nacionalizmom, antiimigrantskom retorikom i mizoginijom. Iz navedenih razloga, rodne analize su ključne za konceptualizaciju i dublje razumijevanje ekstremističkih grupa i mogu nam pomoći ne samo da razumijemo nedovoljno istraženo pitanje intersekcije roda i politike unutar krajnje desnice - nego i da razmislimo o tome kako bi se dinamika ove pojave mogla promijeniti. Nakon okupljanja predstavnika/ca krajnje desnice u Charlottesvilleu, SAD, koje je rezultiralo pogibijom Heather Heyer, krajnje desničarske grupe su se usmjerile protiv preminule, nazivajući je „droljom“ i eksplicitno slaveći njenu smrt. Heyer su opisivali kao „definiciju beskorisnosti“ jer za krajnju desnicu 32-godišnja žena bez djece predstavlja „bezvrijedan teret za društvo“. Navedeni primjer ekstremističke retorike svjedoči o isprepletenom odnosu između krajnje desnice i mizoginije i pokazuje na koji način desničarske grupe i pojedinci svoja uvjerenja zasnivaju na muškoj premoći nad ženama. Protesti u Hrvatskoj nakon ratificiranja Konvencije Vijeća Evrope o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici (Istanbulska konvencija), uz povlačenje Turske kao potpisnice i nastojanja Bugarske, Poljske i Mađarske da se distanciraju od Konvencije, dodatno ukazuju na snažnu vezu između uspona krajnje desničarskog populizma, ekstremizma i antifeminizma. Uz uspon i sve veću promociju nacionalističke mobilizacije, povlaćenje iz međunarodnih

• Details
• Contents