Publisher: Peščanik NVO

Big Books and Big Cats

Debele knjige i debele mačke

Author(s): Dimitrije Boarov / Language(s): Serbian

Gotovo protestantska, „malograđanska vizija“, navodno izmišljena u Vojvodini po ugledu na druge evropske nacije, večito je kod nas osuđivana i omalovažavana iz sredina koje su za ideju nacionalnog oslobođenja i ujedinjenja vekovima krvarile po šumama i gorama naše zemlje ponosne. Naučeni da uz ladan burek i vruće pivo preziremo malograđanštinu, nastavili smo da preziremo i Vojvodinu. Možda će se ovakvo shvatanje u Srbiji promeniti po sledećoj logici zaključivanja: Vojvodina je bila opasno provincijalna i malograđanska, sve dok nismo belodano videli da je i malograđanština mnogo bolja od varvarstva.

Patriarch Pavle's Umbrella. Critic of Palanka Way of Thinking

Kišobran patrijarha Pavla. Kritika palanačkog uma

Author(s): Mirko Đorđević / Language(s): Serbian

Znamo da honorar od svojih knjiga ostavlja Crkvi, da je stari budilnik zaveštao unuku, ali ne znamo još kome je zaveštao svoj stari kišobran. Godinama smo ga viđali na ulicama sa tim starinskim kišobranom. Budilnik je njega budio za jutrenje, ali nije uspevao da probudi sabraću arhijereje. I sada na sahrani, ko sve nije bio pod kišobranom njegovim – i ko sve godinama pod njim stajao nije. Naravno, ne pod onim starim, već pod onim koji se podrazumeva za ono vlasti što je imao među sabraćom arhijerejima u Sinodu i Saboru. I tu je sva muka njegova, možda i udes njegove misije tokom dvadesetak godina na čelu SPC. Došla je sada da potraži utehu nad odrom i sama “kosovka đevojka” B. Plavšić, koja je sa ratovođama Karadžićem i Mladićem dobar deo Bosne zasejala grobovima. U mučnim godinama raspada države – sa zločinima koji su užasnuli svet – pokojni patrijarh se nije baš snalazio. Izgovarao je opomene, ne da nije, ali sabraća arhijereji, barem dobar deo među njima, nisu krili svoje ratne ciljeve. Ne, ne Isusu mira i pravde, već balkanskom bogu Marsu do crne zemlje su se klanjali. I druge su vodili, i sve nas, do ambisa iz kojeg još izašli nismo. I skoro nećemo.

Other Coast. Essays of the Evil of Culture and Redemption Culture

Druga obala. Ogledi o zlu kulture i kulturi iskupljenja

Author(s): Slobodan Beljanski / Language(s): Serbian

Zašto se danas u Srbiji okleva sa otvaranjem tajnih policijskih dosijea iz vremena komunizma i, uopšte, zašto vlast voli da radi u tajnosti? Zašto se u našoj zemlji ne praktikuje lustracija? Zašto političari u Srbiji s podozrenjem gledaju one koji se zalažu za ljudska prava i civilno društvo? Zašto se izbegava rasprava o političkoj odgovornosti za ubistvo Zorana Đinđića? Zašto je kod nas pravna kultura zamrla? Ovo su neka od pitanja kojima se bavi autor ove knjige. Međutim, za rešenjima ovih problema Beljanski ne traga samo u okviru pravne literature, nego ide jednim zaobilaznim, krivudavim i “sporim” putem. To je put koji nudi filozofija prava i politička filozofija, gde Beljanski pronalazi putokaze za čoveka dostojnu orijentaciju u javnom životu, etičke repere u traganju za “drugom obalom”.

Leon and Leonina or the Story of Perseverance

Leon i Leonina ili priča o istrajnosti

Author(s): Svetlana Slapšak / Language(s): Serbian

Knjigu sam pisala za svog tadašnjeg štićenika i mlađeg prijatelja: prvo poglavlje je napisano oktobra 1981, kada sam mu odnela prvo poglavlje romana u žanru koji je voleo (a tada ga nije bilo mnogo) za rođendan. Nastavili smo svakog petka, ja sam pisala, on davao smernice i primedbe. Eksperiment je za mene, tada još uvek mladu naučnicu, bio zabavan i koristan – izučavala sam žanr, i ovaj – pustolovno-ljubavni roman – bio je jedinstven primer kontinuiteta: bez prestanka je živeo od prvog veka naše ere pa sve do danas. Nekih šesnaest godina docnije napisala sam i objavila i studiju o ovome žanru. Knjiga je bila gotova maja 1982, porasla je do kupusare od skoro 700 strana. Da podsetim, to je bilo doba kada se kucalo u mašinu. Prijatelji su savetovali da damo roman u štampu. Saglasila sam se, s tim da knjiga bude objavljena pod pseudonimom: izabrala sam F.A. Suli, jer je zvučalo francuski, a pročitano kao jedna reč znači “pasulj” na grčkom (prosto k’o pasulj), pa još u muškom rodu. Knjiga je uistinu izašla dve godine docnije u dva dela, u uglednoj biblioteci dečije književnosti Plava ptica.

Sludge. Essays About the Benefits of Freedom

Talog. Ogledi o prednostima slobode

Author(s): Vladimir Gligorov / Language(s): English,Serbian

Pred vama su tekstovi koje je Vladimir Gligorov napisao za Peščanik, Blic, NIN, Helsinšku povelju, Ekonomist, Politiku, Danas, časopis Banka i Cord Magazine. Tekstovi su nastali između dva septembra, 2006. i 2010. godine. Na kraju knjige je izbor od devet eseja prevedenih na odličan British engleski, ljubaznošću The Bosnian Institute iz Londona i našeg prevodioca Ivice Pavlovića iz Novoga Sada. Naslov knjige je preuzet iz teksta Talog, napisanog u aprilu 2009, u kojem se analizira koliko rasizma i mržnje prema Albancima staje u jednu rečenicu Dobrice Ćosića.Ovo je knjiga sa poukom. Ona dokazuje da su ekonomija i politika povezane. Da društvo obilja naseljavaju slobodni ljudi. Najzabavniji deo su citati kojima autor počinje neke od tekstova. Tajno središte knjige je u eseju Identitet. Učite i uživajte: It is the thought, the smile, and the sound of the piano that matter.

Why Do Countries Break Up - The Case of Yugoslavia

Zašto se zemlje raspadaju - slučaj Jugoslavija

Author(s): Vladimir Gligorov / Language(s): Serbian

Vladimir Gligorov je ovu knjigu napisao na engleskom, pre 20 godina, na severu Evrope, pretpostavljamo dosta usamljen u starom univerzitetskom gradu Upsala, u Švedskoj. Te davne 1994. knjige su se još uvek slovoslagale, a ratovi devedesetih su bili u punom jeku: ratu u Bosni se nije video kraj, a rat na Kosovu je još uvek pripadao dalekoj budućnosti. Kao jedna od prvih studija o raspadu Jugoslavije, knjiga Zašto se zemlje raspadaju – Slučaj Jugoslavija je imala ogroman uticaj na zapadne autore koji su se bavili ovom temom. Pred vama je prvo elektronsko izdanje ove knjige na engleskom i njen prvi prevod na naš jezik.

Why Do Countries Break Up? - The Case of Yugoslavia

Why Do Countries Break Up? - The Case of Yugoslavia

Author(s): Vladimir Gligorov / Language(s): English

The book deals with the violent and inconclusive break up of Yugoslavia. The author relies on the rational political choice approach to construct an explanation that (i) given the preference of the exYugoslav nations for ethnic justice over individual liberties and rights, and (ii) given the influences of the long terra ethnic strategies and rivalries, the legacy of the four decades of communist rule, and the complexities of the post-socialist transformation process, the break up of their common country was what it took the Yugoslav nations to try to realize their political preferences. In Chapter 1 the process of “Balkanization” is discussed. First, the theory of constitutional choice is criticized. It is shown that the assumptions (stated and unstated) on which the theory is founded are not mutually consistent. Second, it is argued that that makes the idea of self-determination inoperable and self-destructive. Yugoslavia was founded on the principle of self-determination; it has been dissolving in accordance with the same principle. Third, the illusive idea of individual and ethnic identity, of the “self”, in the Balkans is described and analyzed. Fourth, the implications for the failure of any constitutional idea to be accepted as legitimate in Yugoslavia are drawn. In Chapter 2 the process of the discovery of liberalism during the communist rule is discussed and the reasons for its failure given. All the classical liberal ideas were discovered in Yugoslavia in conflict with the socialist principles; they failed to play a key role in the transformation of the country because they did not arise from an idea of a Yugoslav state. In Chapter 3 a “straightforward explanation” of the break up of Yugoslavia is given. It is argued that the state did not break up for economic reasons (as a way to get out of socialism), but for the following two reasons: (i) independent ethnic state is the long term strategy of Serbs and Croats (the two dominant Yugoslav nations); (ii) political preferences came to dominate the economic ones in the process of transformation. Given the goals and the preferences and given the facts of the ethnic configuration, the break up of Yugoslavia was inevitable and it inevitably had to be inconclusive. In Chapter 4 the contribution of the communist legacy is discussed and the record of individual and collective rights left in the ex-Yugoslav states is reviewed. It is shown that none of the newly established states has achieved a significant increase in those rights and is far from any ideal of a liberal state. In the conclusion, the idea that “Balkans are different” is rejected and it is argued that the failure of the principles of civic rights and international order to be respected and implemented will invariably lead to the same set of outcome. In that the importance of the case of Yugoslavia lies.

Ill Fares The Land

Teško zemlji

Author(s): Tony R. Judt / Language(s): Serbian

Something is profoundly wrong with the way we think about how we should live today.In Ill Fares The Land, Tony Judt, one of our leading historians and thinkers, reveals how we have arrived at our present dangerously confused moment. Judt masterfully crystallizes what we've all been feeling into a way to think our way into, and thus out of, our great collective dis-ease about the current state of things.As the economic collapse of 2008 made clear, the social contract that defined postwar life in Europe and America“ the guarantee of a basal level of security, stability and fairness -- is no longer guaranteed; in fact, it’s no longer part of the common discourse. Judt offers the language we need to address our common needs, rejecting the nihilistic individualism of the far right and the debunked socialism of the past. To find a way forward, we must look to our not so distant past and to social democracy in action: to re-enshrining fairness over mere efficiency.Distinctly absent from our national dialogue, social democrats believe that the state can play an enhanced role in our lives without threatening our liberties. Instead of placing blind faith in the market—as we have to our detriment for the past thirty years social democrats entrust their fellow citizens and the state itself.Ill Fares the Land challenges us to confront our societal ills and to shoulder responsibility for the world we live in. For hope remains. In reintroducing alternatives to the status quo, Judt reinvigorates our political conversation, providing the tools necessary to imagine a new form of governance, a new way of life.

Putin's Russia

Putinova Rusija

Author(s): Anna Stepanovna Politkovskaya / Language(s): Serbian

Keywords: Putin; Russia under Putin; Politkovskaya;

Internationally admired for her fearless reporting, award-winning journalist Anna Politkovskaya turns her steely gaze on President Putin and his early regime in this book.From Putin’s tyrannical grip on ordinary citizens to rampant corruption in highest ranks of the government, as well as Mafia dealings, scandals in the provinces and the decline of the intelligentsia, Politkovskaya offers a scathing condemnation of the President and his rule, revealing a shocking state of affairs: soldiers dying from malnutrition, parents requiring to bribes to recover their dead sons' bodies and conscripts are being hired out as slaves.More relevant and important than ever in today’s political landscape, Putin's Russia is both a gripping portrayal of a country in crisis and the testament of an extraordinary reporter.

Sandblast

Peščani sprud

Author(s): Teofil Pančić / Language(s): Serbian

News from Culture

Vesti iz Kulture

Author(s): Ivan Čolović / Language(s): Serbian

OIL ON WATER. Views from the History of the Present of Serbia

ULJE NA VODI. Ogledi iz istorije sadašnjosti Srbije

Author(s): Dubravka Stojanović / Language(s): Serbian

Those bitter tears afterwards

One gorke suze posle

Author(s): Srđa Popović / Language(s): Serbian

Chronospore II

Hronospore II

Author(s): Svetlana Slapšak / Language(s): Serbian

Little Secrets About a Great Monument

Male tajne o velikom spomeniku

Author(s): Rodoljub Šabić / Language(s): Serbian

Keywords: Spomenik; Monumet; Stefan Nemanja; coruption; system of public procurement;

Policeman's Revenge

Milicionerova osveta

Author(s): Goran Marković / Language(s): Serbian

Keywords: Spomenik; Monumet; Stefan Nemanja; coruption; system of public procurement;

Trifle

Sitnica

Author(s): Rodoljub Šabić / Language(s): Serbian

Keywords: Spomenik; Monumet; Stefan Nemanja; coruption; system of public procurement;

Megamitomania as a Political Propaganda and Entertainment Program: Stefan Nemanja Monument on Sava Square

Megamitomanija kao političko-propagandni i zabavni program: Spomenik Stefanu Nemanji na Savskom trgu

Author(s): Nenad Makuljević / Language(s): Serbian

Keywords: Monumet; Stefan Nemanja; coruption; system of public procurement;

3.153.600

3.153.600

Author(s): Dejan Ilić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; construction site accident; political statements; Aleksandar Vučić;

Toliko, više od tri miliona osoba dakle, pogine u Sjedinjenim Državama tako što padne s prozora. To Vučić kaže ovako: „U SAD na svakih deset sekundi pogine jedan perač prozora“. Što znači da ih 8.640 pogine na dan i 3.153.600 za godinu. I za državu od preko 300 miliona žitelja, 3 miliona stradalih na prozorima je previše. Vučić je potegao hiperbolu, reći će dobronamerni čitalac, hteo je da kaže da se nesreće događaju (u Sjedinjenim Državama rekli bi – shit happens, naročito kad se peru prozori). Ali, zašto je potrebno da pogine preko tri miliona perača prozora da bi se smrt dvojice radnika predstavila kao događaj na koji ne treba obratiti previše pažnje jer zaista – nesreće se događaju?

How to Contribute to Public Debate

Kako doprineti javnoj raspravi

Author(s): Rastislav Dinić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; public debate; media; Peščanik; Vesna Pešić; Minister of Police; Court of Appeal in Belgrade;

Kako pišu dnevni list Danas i portal Insajder, Apelacioni sud u Beogradu je potvrdio presudu Višeg suda po kojoj su Vesna Pešić i urednice portala Peščanik proglašene krivima za povredu časti i ugleda ministra policije. U čemu se sastoji ova povreda? Navodno, u tvrdnjama koje je u tekstu „Dosoljavanje“ iznela Vesna Pešić, da je „glupost ministra policije nenadmašiva i nepredvidiva“, te da je ovom ministru „dodeljena uloga da ispadne najgluplji“. Ostavimo sada po strani domaće i evropske zakone i sudsku praksu koji nalažu da nosioci javnih funkcija moraju biti tolerantniji na kritička mišljenja, čak i kada se ona služe jakim i bombastičnim izrazima – time su se bavili i svakako će se tek baviti pravnici stručni za ova pitanja. Osvrnimo se umesto toga na rečenicu iz obrazloženja presude, u kojoj se kaže da tvrdnje koje u svom tekstu iznosi Pešić „ne doprinose javnoj raspravi i nisu usmerene na rešenje problema.“