Srbi pederi

Author(s): Branka Arsić / Language(s): Serbian Publication Year: 0

Dana 30. juna 2001. godine, po prvi put u istoriji Beograda, održana je gay parada. Neočekivano, međutim, učesnike parade dočekalo je nasilje – na ulicama su ih napali njihovi sugrađani koji su gay paradu smatrali sramotom za »srpski narod«. Policija je bila pozvana da zaštiti učesnike, ali umesto zaštite – mnogi su bili prebijeni i povređeni. Ovaj esej posvećen je svim učesnicima gay parade – žrtvama policijskog nasilja i nasilja njihovih sugrađana.

Seksualizovanje Srba

Author(s): Dušan Ilija Bjelić,Lucinda Cole / Language(s): Serbian Publication Year: 0

Koliko god bio ironičan, gornji navod nagoveštava ne tako davna nastojanja kritičara i učenjaka da »objasne« Srbe, i to najčešće s ciljem da identifikuju ono {to bi moglo objasniti raširenu pojavu silovanja tokom razaranja Jugoslavije. Uvaženi sociolozi, antropolozi, stručnjaci za ženske studije, teoretičari politike i psihoanalitiki kritičari doprineli su ovoj raspravi, ponekad podržavši, a ponekad odbacujući esencijalističke opise srpskog identieta.

SOCIJALNA PRAVA U BOSNI I HERCEGOVINI

Author(s): Besima Borić / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

„Ideja da država treba provoditi neki oblik socijalne pravde je stara i uvijek podrazumijeva da su ljudi osjetili neki oblik nepravde. U modernom društvu, većina građana može se naći u situaciji kad se treba suočiti sa rizikom, u većini slučajeva ne svojom greškom. U takvim situacijama pojedinac otkriva vrijednost solidarnosti, iako je, možda, bio zaveden da je se odrekne. Jednakost je namijenjena svakome.” Olof Palme Socijalnu politiku možemo definirati kao sistem mjera koje eliminiraju siromaštvo i privilegije, koji zagovara rad za sve sposobne i stvara uvjete za dostojanstven život onih koji ne mogu svojim radom to obezbijediti, uvažavajući načelo solidarnosti i uzajamnosti. Dosadašnja socijalna politika u Bosni i Hercegovini nije vođena na konzistentan način u smislu obuhvatanja svih građana na uživanju univerzalnih rješenja koja donose opću socijalnu sigurnost svim članovima društva, nego su mjere uvijek bile okrenute pojedinim socijalnim i specifičnim grupama, održavajući tako socijalni mir. Osmišljena socijalna politika nije ni vođena, bila je u drugom planu i zapravo se svodila na parcijalna rješenja za odabrane grupe, na humanitarna davanja, odnos pojedinaca i slično.

The Mystery of Birth: Magic, Empirical and Rational Approaches to Women’s Medicine In the Medieval and Early Modern Periods

Author(s): Tünde Lengyelová / Language(s): English Publication Year: 0

“Be gone Satan from the body of this woman and make room for the Holy Spirit!” commanded Hildegard of Bingen, and on her words “an unclean spirit left the woman in a disgusting way through her sexual organs and with excretion. She was free.” Although this event occurred sometime in the 12th century, it faithfully catches the level of women’s medicine in the Middle Ages and several later centuries. It is not surprising, since the protection of human health was generally on a very low level in this period. This unfavourable situation was further affected by the fact that women’s medicine and obstetrics were not only not regarded as a separate branch of medicine, it was also undervalued. This is not contradicted by the fact that the medical school at Salerno probably also educated women during the period of its flourishing from 1150 to 1180. The most important female graduate was a certain Trotta or Trotula, a famous obstetrician, to whom the work On the pains of women before, during and after childbirth is attributed. At the end of the 13th century, many woman doctors also worked in Paris, but the members of the faculty of medicine there opposed them, and excommunicated them for illegal practices. All the actions around the birth of a new person were an exclusively female affair, with the presence of men wanted only at the beginning – for conception. This is also shown by the case of the Hamburg doctor Veit, condemned to death by burning in 1522, because he had dressed in the clothes of a midwife and wanted to assist at childbirths. It was only possible to help women theoretically, as the Worms town doctor Eucharius Roesslin did. In 1513, he published the book Der Swangeren Frawen und hebammen Rosengarten [The Rose Garden for Pregnant Women and Midwives]. In spite of the fact that the author did not draw from his own experience, but from ancient authors, it became one of the most frequently published books of the 16th century.

1995-2003: POST-DAYTON STRUGGLE FOR EQUALITY

Author(s): Arijana Aganović / Language(s): English Publication Year: 0

This chapter covers women’s participation in the political processes and public life in Bosnia and Herzegovina in the period between the signing of the Dayton Peace Accords and the adoption of the Gender Equality Law in 2003. These two events will offer a temporal framework for the following chapter. The signing of the Accords marked the future of political life in Bosnia and Herzegovina while the adoption of the Gender Equality Law marked a turning point in the process of establishment of institutional mechanisms for combating gender inequality.

2003-2015: THE ERA OF GENDER EQUALITY MECHANISMS

Author(s): Edita Miftari / Language(s): English Publication Year: 0

This chapter covers women’s politics and activism in the period between the adoption of the Gender Equality Law in 2003 and 2015, when this chapter was written. The Gender Equality Law is seen as a turning point for the political participation of women in BiH, primarily because it demanded the harmonization of other laws, including the Electoral Law, with the 40% gender quota it introduced. Another key moment for women’s organizations was the formation of The Club of Women Parliamentarians FBiH in 2013. This chapter will elaborate on the challenges and obstacles the women in the Federal Parliament faced during the implementation of this initiative. The chapter will also discuss the role of women in the Executive since recent years have seen an increase in the number of posts held by women at all levels of the BiH government. The internal organization of political parties will also be discussed, specifically – the role women play in the decisionmaking bodies of their chosen political parties. In its conclusion, this chapter will present the emerging female politicians who represent the future of women’s politics in BiH.

DRUŠTVENI ASPEKTI POLITIČKOG SISTEMA

Author(s): Zlatiborka Popov-Momčinović / Language(s): Serbian Publication Year: 0

S obzirom da nijedan politički sistem ne postoji tako reći u „bezvazdušnom“ prostoru, već funkcioniše u određenom društvenom kontekstu, da bi se bolje ušlo u smisao i različite aspekte njegovog funkcionisanja neophodno je ukazati i na njegove strukturno- kulturne uslovljenosti. U tu svrhu se najčešće koristi sintagma civilno društvo, s obzirom da se radi o onom aspektu društvenosti koji je važan indikator načina i stila vladanja i procesa donošenja ključnih političkih odluka, kako u smeru od društva prema vlasti, tako i u smeru od vlasti prema društvu. Pored praktične važnosti, radi se i o sintetičkom terminu koji u sebi inkorporira i druge bitne aspekte društvenosti, budući da se puna „zrelost“ i konsolidacija demokratskog, civilnog društva ne može očekivati u okolnostima velike socijalne i ekonomske deprivacije, nezaposlenosti, slabe i marginalizovane srednje klase, lošeg obrazovnog sistema, rodne neravnopravnosti i dr.

Analiza porównawcza pola leksykalno-semantycznego ‘kobieta w relacji seksualnej’ w dobie staropolskiej i współczesności

Author(s): Dorota Kondratczyk-Przybylska / Language(s): Polish Publication Year: 0

This paper is an attempt at describing the sematic field ‘woman in sexual relation’. The basis for the excerption was the lexicographic material included in „Słownik staropolski” edited by S. Urbańczyk nad from Słowosieć – polish wordnet. The material obtained from this both references was subjected to a semic analysis discussed from the viewpoint of the semantic field theory as approached by Ryszard Tokarski. What was considered archisems was kobiecość (femininity) ([Human being+], [Childish–], [Male–]) and sexual relation [Sexual relation+]. The analysed vocabulary group was characterised and comparised in terms of hierarchical relations. Result of analysis of Old Polish and contemporary sematic field suggests existence of binary marked sems: [RELATIONSHIP+/–], [PAYMENT+/–], [NEGATIVE ASSESSMENT+/–].

Genderové změny po roce 1989 v České republice

Author(s): Linda Sokačová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Domácí násilí v kontextu násilí na ženách

Author(s): Kateřina Machovcová / Language(s): Czech Publication Year: 0

RECENZIJE - DOC. DR. ELMA DURMIŠEVIĆ

Author(s): Elma Durmišević / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Zbornik radova Ka rodno nebinarnim jezičkim praksama rezultat je izlaganja na istoimenoj konferenci održanoj 22. 9. 2023. u Sarajevu, u organizaci Sarajevskog otvorenog centra. Zbornik sadrži: Predgovor (str. 2), koji je napisao jedan od urednika Zbornika – Matej Vrebac; Uvodni tekst: “Ka rodno nebinarnim jezičkim praksama” (str. 3–5), kojim nam se obraća Amar Bašić, također član Uredničkog tima; Prvi dio – Nevidljivost u jeziku (str. 7–15), koji čine tri rada, tri lične priče i intimne ispovedi: “Kako i zašto moramo inkluzivni_e u vrlo binarnom BHS jeziku” – Alex B; “Ko sam ja? Nevidljivost u jeziku znači nepostojanje” – Admir Alex Adilović; “Moje iskustvo sa jezikom kao bezrodna osoba u Bosni i Hercegovini” – Mušinović E.; Drugi dio – Lingvističke mogućnosti (str. 16–53), koji čine četiri rada lingvističke perspektive: “Od rodno (ne)osjetljivog ka rodno neutralnom (nebinarnom) jeziku u lingvističkoj bosnistici” – Amela Šehović; “Semantika imenica srednjeg roda u bosanskom jeziku” – Zenaida Karavdić; “Nomen est omen? – (Re)interpretaca rodnih označitelja kroz leće kognitivne lingvistike” – Emir Muhić; “Uporaba rodno nebinarnog jezika: (ne)mogućnosti u praksi” – Ivan Šunjić; Treći dio – Primjeri iz prakse, (str. 55–87), koji čine tri rada: “Perspektive rodno neutralnog jezika u Bosni i Hercegovini” – Amar Bašić; “Problemi pri prevođenju rodno neutralnog jezika sa njemačkog na bosanski/hrvatski/srpski jezik” – Džana Zahirović; “Kratki prikaz pisanja o temama vezanim za nebinarne osobe u Bosni i Hercegovini” – Jasmina Čaušević; Recenze (str. 89-92); O Sarajevskom otvorenom centru (str. 93).

RECENZIJE - PROF. DR. AJLA DEMIRAGIĆ

Author(s): Ajla Demiragić / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Zbornik Ka rodno nebinarnim jezičkim praksama nastao je na osnovu radova izloženih na istoimenoj konferenci održanoj u Sarajevu 22. 9. 2023. godine. Prvi ovakve vrste na području Bosne i Hercegovine, zbornik je okupio radove kojima se pokreće iznimno važna akademska i aktivistička rasprava o rodno nebinarnim i rodno neutralnim jezičkim praksama. Uz predgovor i uvodni tekst, zbornik sadrži radove, njih ukupno deset, podeljene u tri cjeline: Nevidljivost u jeziku, Lingvističke mogućnosti i Jezik u upotrebi.

ULOGA PRIPADNICA ARBIH U ODBRANI REPUBLIKE BOSNE I HERCEGOVINE 1992‒1995. - TRIDESET GODINA POSLIJE

Author(s): Meldijana Arnaut Haseljić / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Army of the Republic of Bosnia and Herzegovina emerged from the need of the Bosnian people to defend itself. The aggressors’ desires, planned and projected goals were confronted with a strong will of patriots to defend themselves and their homes, families, state. The defenders of Bosnia were barehanded young men and girls, decisive and courageous in their intention to defend their homeland, namely the heroes who recognized the conclusive historic moment for Bosnian and Herzegovina to confirm its independence and sovereignty, and to stop being the object of hegemonistic and great-state tendencies of its neighbors. This strong will produced the organization of the Army, which was the only official armed force of the Republic of Bosnia and Herzegovina, with its objective to protect the territorial integrity of the state, citizens, economic, cultural, and other goods. In the ranks of the Army were also 5,360 members of “soft” gender, who have presented sufficient bravery to join those forces in the most difficult times of the final defense of independence, sovereignty, and territorial integrity of the state. Among them, the particular piety belongs to those who were awarded Golden Fleur-de-lis (Zlatni ljiljan) – 13 of them. The option of choice – a victim or a defender ‒ made their decision easier when expressing their readiness to choose the adequate response. A special honor and respect be-long to a particular group of women ‒ who joined the Army voluntarily, when there were many of those who were hiding or were trying to escape the frontline or even the country, wishing to be a part of and to contribute in the fight for survival, either as combatants on frontlines, members of the sabotage units, reconnaissance teams, unit commanders, nurses, or those who worked in logistical units, commands or headquarters. Some of them did not live long enough to see the freedom. And where are those brave female combatants today? The answer to this question is the topic of empiric study, presented in the same-name paper which contains the results of all the processes related to building the culture of memory, including positioning of voluntary female combatants in legal norms. These are two crucial foundations, which position voluntary female combatants in a sociological reality of the present day.

Každodenní život „obyčejné“ ženy v období státního socialismu

Author(s): Denisa Nečasová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Cílem výuky je prostřednictvím životopisného vyprávění pamětnice přiblížit každodenní život „obyčejné“ ženy v době státního socialismu. Podle mnoha výzkumů životní zkušenost žen je odlišná od životní zkušenosti mužů, konkrétní osudy jedince zároveň umožní nahlížet na období komunistické dominance z jiné perspektivy a zohlední jiné aspekty minulosti, než které se obvykle objevují v učebnicích dějepisu. Žáci a žákyně si tímto prostřednictvím osvojí schopnost práce s audiovizuálním pramenem, zásady kritického myšlení, komunikativní, sociální a občanské kompetence. Ženy jsou v učebnicích dějepisu i ve většině syntetických historických prací zastoupeny pouze nepatrným počtem, zdá se, jako by polovina lidstva nebyla ani součást historických procesů. Zařazením životopisného vyprávění pamětnice se tento deficit aspoň částečně umenšuje. Zároveň vzpomínání očité svědkyně představuje ženu jako aktivní aktérku minulosti, a nikoli jako pouhý objekt mocenského působení. Nabízí se zde prostor pro překonání a kultivaci genderových stereotypů, které ženy spojují převážně se soukromou sférou, nižšími intelektovými schopnostmi, pasivitou apod. Jeden z důvodů zneviditelnění žen v dějepisné látce tvoří stále převažující preference politických a událostních dějin v osnovách středoškolského dějepisu. Zaměření na dějiny každodennosti a běžné starosti spojené s životem lidí v různých obdobích nabízí prostor pro tematizaci rodinného zázemí, způsobů trávení volného času, problémů a radostí v zaměstnání i angažování se ve veřejném prostoru, tedy důležitých aspektů života každého jedince v jakékoli době. Životopisné vyprávění „obyčejné“ ženy poskytuje také tzv. pohled zdola na důležité události a historické jevy a změny. Žáci a žákyně mohou lépe tímto prostřednictvím porozumět tomu, jak se lidé v daném období cítili, jak dané skutečnosti prožívali, jaké byly jejich hodnoty a cíle, na základě čeho se rozhodovali při volbě svých životních strategií apod. V tomto ohledu je nedocenitelným prostředkem audiovizuální záznam vzpomínání pamětnice zaznamenaný prostřednictvím orálně historického výzkumu. Autenticita výpovědi může žákům a žákyním pomoci nastolit nové otázky a porozumět jiným aspektům minulosti. Napomáhá také budovat mezigenerační dialog, vcítění se do mentality starších lidí, specifických životních osudů, různých sociálních prostředí a v neposlední řadě také konkrétních období minulosti. Státní socialismus ještě relativně do nedávna představoval určující charakter Československa, a proto je stále přítomen v rodinné paměti, vzpomínání či odkazy na něj pronikají silně i do veřejného prostoru. Tato etapa minulosti stále vzbuzuje řadu polemik, je spojována nezřídka s černobílým náhledem na historické dění a je obestřena řadou mýtů. Zařazením problematiky každodenního života do dějepisné výuky se nabízí prostor pro hlubší porozumění jednání a uvažování jedinců té doby, pro rozvoj kritického myšlení, schopnosti respektovat odlišné názory a především pro prohloubení etických a občanských hodnot žáků a žákyň. V tomto ohledu je silně přítomen interdisciplinární prvek, výuku lze snadno propojit se základy společenských věd, českou literaturou apod.

Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış

Author(s): Hilal ÖZAY / Language(s): Turkish Publication Year: 0

Allah Teâlâ insanın dünyaya gelmesi, sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyüyüp yetişmesi, huzurlu ve güvenli bir toplum oluşturması, imtihan edilmesi için ilk insandan itibaren nikâh akdi altında belli şartlarla aile kurumunu var etmiştir. Aile içerisinde de insanı kendi başına bırakmamış, karı-koca, anne-baba, kız-oğul gibi cinsiyete ve onda var edilen özelliklere uygun roller ve bunlara bağlı hak ve sorumlulukları ayrıntılı bir şekilde belirlemiştir. Bu düzenin var olması ve devam etmesi için de ilk insandan itibaren insanı kadın ve erkek iki farklı cinsiyette ve farklı özellikte yaratmıştır. Kur’ân-ı Kerim’de çeşitli vesilelerle pek çok ayetle buna vurgu yapmıştır.

‘Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış’ İsimli Tebliğin Müzakeresi

Author(s): Tuba ERKOÇ BAYDAR / Language(s): Turkish Publication Year: 0

Rahman ve Rahim olan Allah’ın Adıyla Kıymetli başkanım ve hocalarım, muhterem hazirûn, Öncelikle sizi Allah’ın selamıyla selamlıyorum. Konuşmalarıma başlamadan önce Filistinli kardeşlerimizi anmak istiyorum. Masum insanların vefat etmesine, evlerinin yıkılmasına ve bir halkın yerinden edilmesine neden olan bu insanlık trajedisinin ve savaş suçunun bir an önce bitmesi ve Filistin halkının felaha kavuşmasını, bir daha aynı şeyleri yaşamadan mutlak zafere ulaşmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Sempozyum davetiniz için organizasyon ekibine teşekkür ederim. Bu tür bilimsel etkinlikleri düzenlemek yorucu olmakla birlikte farklı disiplinlerden araştırmacıların bir araya gelerek bilgi ve deneyimlerini paylaştıkları, yeni fikirler ürettikleri önemli platformlardır. Özellikle cinsiyet meselesi, disiplinler arası bir şekilde ele alınması gereken hassas ve önemli bir konudur. Bu programın da böyle bir platform olmasını ve konuyla ilgili çalışmalara önemli katkılar sunmasını diliyorum. Sempozyumun başarılı bir şekilde gerçekleşmesinde emeği geçen herkese, özellikle bu programı düzenleyen KURAV’a ve Uludağ İlahiyat’a tekrar teşekkür ederim.

UVOD – Period austrougarske uprave

Author(s): Zlatiborka Popov Momčinović,Fabio Giomi,Zlatan Delić / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Razmeđe koje će se ovdje obraditi tiče se smjene dvije imperije na prostoru Bosne i Hercegovine – otomanske i austrougarske. Naglasak će ipak biti na drugom segmentu s obzirom na obim i ciljeve knjige: ovdje se akcentuje određeni period ne težeći pri tom da se nivelišu drugi periodi s obzirom na složenost društvenog konteksta i uopće društvenog determinizma, a posebno ako imamo u vidu genealogiju okcidentalizma, orijentalizma i između njih ugniježđenog balkanizma. Kada govorimo o bh. ženi u periodu austrougarske uprave (bilo da govorimo o ženi kao takvoj, ženama kao posebnoj društvenoj grupi ili pak o ženama koje su se istakle u različitim domenima svoga rada ali i svakodnevice) ne možemo a da se ne osvrnemo na svojevrsni duh vremena na razmeđima različitih epoha.

II DIO: 1941-1945. Drugi svjetski rat i iskustva bosanskohercegovačkih žena

Author(s): Amila Ždralović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Ovaj dio knjige bavi se položajem i djelovanjima žena u BiH za vrijeme Drugog svjetskog rata. Obilježje ovog perioda jeste uključivanje žena u različite oblike aktivnosti narodnooslobodilačke borbe za slobodu unutar koje se profiliraju drugačije društvene vrijednosti uključujući i ideju ravnopravnosti spolova u svim društvenim segmentima. Društvene promjene koje će uslijediti nisu bile samo deklarativne i formalno-pravne prirode, već su ozbiljno dovele u pitanje tradicionalne predrasude i stereotipe o mjestu i ulozi žene u društvu. Novi sociokulturalni kontekst omogućava i stvaranje organizacije Antifašističkog fronta žena (AFŽ). Iako ostaje otvoreno pitanje da li i u kojoj mjeri ovo organizovanje žena može nositi prefiks feminističkog, neupitna je uloga koju je odigralo u procesima emancipacije žene. Pored mnogobrojnih zadatka, žene okupljene oko jedinstvene organizacije AFŽ-a posebno su se isticale svojim kulturno-prosvjetnim radom.

UMJESTO ZAKLJUČKA: Ženska civilna scena u Bosni i Hercegovini

Author(s): Zlata Grebo / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Ovu knjigu zatvara govor profesorice doktorice Zlate Grebo koji je održala na konferenciji povodom obilježavanja desetogodišnjice potpisivanja Pekinške deklaracije. Konferenciju su organizovale Žene ženama u Sarajevu od 25. do 27. novembra 2005. godine. Ovakvim završetkom knjige želimo, prije svega, da pokažemo beskrajno poštovanje prema misli i zalaganju Zlate Grebo, jedne od najvećih naučnih radnica BiH, kao i da ukažemo poštovanje i solidarnost Udruženju Žene ženama, koje su nam sestrinski ustupile ovaj govor.

Crtica o usisivaču

Author(s): Svetlana Slapšak / Language(s): Serbian Publication Year: 0

Usisivač je mašina koja se u XX veku razvila kao jedno od mnogih ’pomagala’ koja su ženi štedela vreme za druge poslove. Manipulacija je više nego providna: okružena gomilom kućnih aparata koji joj navodno daju više vremena za bavljenje sobom, moderna žena ne samo da troši skoro isto toliko vremena kao i ranije na rad u kući, uračunavajući i učenje da se aparatima rukuje, nego još treba da se bavi napretkom tehnologije i razvojem tržišta (popravke, zamena zastarelih aparata, nadmetanje sa susedima), uz paralelno postizanje besprekornog izgleda, karijere i brige o porodici. (...)