We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı Avrupa ülkeleri hızlı bir gelişme dönemine girerler; gelişen ekonomileri ve ülkelerinin yeniden imarı için mevcut kaynaklar yetersiz kalınca da işgücü ihtiyacını yabancı işçilerle karşılama yolunu seçerler; bu ülkelerin başında Almanya gelir.
More...
Türkiye’de Osmanlı alfabesinin değiştirilmesine ilişkin tartışmalar bu değişikliği uygulamaya koyan 1928 tarihli yasanın çıkartılmasından çok uzun süre önce başladı. Tartışmalar özellikle 1923-1928 tarihleri arasında yoğun bir şekilde devam etti (Korkmaz, 2009, s. 1974). Latin alfabesinin kabulünü uygun görenler olduğu gibi, böyle bir değişikliğe karşı çıkanlar da vardı. Latin harflerinin kabulünü savunanlar, nüfusun önemli bir kısmının okuma yazma bilmeyişi ve Latin harflerinin eski alfabeye kıyasla daha kolay öğrenilebildiği vb. savları öne çıkarttı (Ülkütaşır, 1998, s. 48). Bu köklü değişikliğe karşı çıkanlarsa, böyle bir değişikliğin mevcut yazılı kültür birikimiyle okuryazar kesim arasındaki bağın kopmasına sebep olacağı vb. savları kullandı.
More...
Göç kavramı sözlükte ekonomik, toplumsal ya da siyasi sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye, bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine gitme işi anlamıyla tanımlanmakla birlikte aynı zamanda zengin söz varlığımız arasında sefer, hicret ve muhaceret sözcükleriyle de eş anlamlı kullanılmaktadır (TDK, 2017). Göçle ilgili söz dağarcığımız içinde göç, göçebe, göçer, göçmen, göçmenlik gibi türetmeler yoluyla elde edilen kullanımlar yanında, iç göç, beyin göçü, kültür göçü, ruh göçü, göç etmek gibi birleşik yapı ve deyimlerle birlikte diyar, gurbet, hicret, rıhlet, sefer, yol ve yolculuk gibi göçle ilgili çağrışım alanı oluşturan kavramların varlığı, göçle ilgili söyleyiş kalıplarının söz varlığımız arasındaki kapsamını göstermektedir.
More...
Öznel bir takım yargılarla konuya giriş yapmakta, biraz da zülfi yâre dokunmakta fayda var sanki… Zülfi yâre dokunmak deyimi hatırlı, güçlü insan ve otoritelere bir gerekçeyle laf dokundurmak ve onları gücendirmek anlamında kullanılır. Burada bulunma amacımız göz önünde bulundurulduğunda herhalde şeref, şan, onur, itibar ve unvan sahibi anlamındaki zülfi yâr, biz eğitimlilier ve entelektüellerden başkası olmasa gerek…
More...
Gelenek ve göreneklerine son derece bağlı olan Romanlar, göçebelik gibi temel özelliklerini yitirmeden Osmanlı Devleti içinde varlıklarını sürdürdükleri gibi yerleşik düzene geçerek toplumla daha iyi bir uyum da sağlamışlardır. Yerleşik Romanların toplumla daha iyi bir bağ kurduğu, göçebe Romanlara yönelik Divan’a iletilmiş olan şikâyetlerin sayısının çok daha fazla olmasından anlaşılmaktadır. Romanların, içtimai ve sosyal yapısına uygun olarak sisteme uyum sağlamalarına yardımcı olunarak, geleneksel mesleklerini icra edebilecekleri Osmanlı Geri Hizmet Teşkilatı içine dâhil edilmişlerdir. Bu teşkilat içinde sahillerde gemi yapımı, inşası ve tamiri, köprü inşası, menzillerde zahire toplanması, ordunun nakliye işleri ve kalelerin onarımında istihdam edilmişlerdir (TAĞ, 2015, s. 18-19). Romanların mesleki becerileri toplum içerisinde özel bir konumda olmalarını sağlamış ve bu becerileri doğrultusunda çeşitli kademelerde istihdam alanı bulmuşlardır.
More...
İnsanlık tarihine koşut olarak gelişen göç insanın, doğayla ve insanla mücadelesinin önemli bir kesitini oluşturur. İnsanlar tarih boyunca olumsuz doğa koşullarından kurtulmak, daha güvenli ortamlarda yaşamak, daha sıcak insani ilişkiler kurmak, toplumsal ortamlar yaratmak, yaşamlarını daha uygun maddi koşullarda sürdürmek için oradan oraya göç edip durmuşlardır. Daha iyiye ulaşmak yönündeki arayışın artarak sürmesine koşut olarak göç olgusu da insanlık tarihinin her kesitinde önemini korumuştur (Güngör, 2005, s. 229). Toplumun sosyal, kültürel ekonomik, politik, eğitimsel gibi tüm yapısıyla yakından ilgili olan göç olgusunun bu çeşitli boyutluluğu antropologların sosyal bilimcilerin, eğitim bilimcilerin, psikologların ilgisini çekmesine ve konuyu yakından incelemelerine neden olmuştur (Şahin, 1999, s. 19).
More...
Hardt ve Negri’ye göre, “dünyanın üzerinde bir hayalet dolaşmaktadır ve bu göç hayaletidir” (2001: 226). Minc’e göre ise, Avrupa’da gerçekleşen göç dalgası açıkça bir “domino oyunu”dur (2003: 17-18). Minc’in “domino” kurmacasında, önce ülke içinde kırsal alandan kentsel alanlara yönelen göç akımı, daha sonra ülkelerin sınırlarına ulaşmakta; bu sınırlar da birer domino taşı işleviyle, her taş bir diğer taşı/sınırı yıkarak sürmektedir. Bu çalışma genel olarak “göç” olgusunun “kentleşmedeki rolünü irdelemekte ve dayanak olarak da Türk edebiyatında bu sorunu ele alan romanları almaktadır. Çalışmayı esinlendiren edebi eser, Orhan Pamuk’un “Kafamda Bir Tuhaflık” isimli romanı olmuştur. Romanda, İstanbul’un gecekondulaşma ve yoz bir kentsellik üretme aşamalarına dair naif bir öykü anlatılmaktadır. Bu anlamda asıl olarak bir “iç göç” olgusu ele alınmaktadır. Konu daha pek çok romanda irdelenmiş ise de Pamuk’un çalışması daha güncel olduğundan onun romanı odağa alınarak diğer eserlere de değinilecektir.
More...
İkinci Dünya Savaşı sonrasında hızlı bir gelişme dönemine giren ve işgücüne gerek duyan diğer Batı Avrupa ülkeleri gibi Almanya da işgücü ihtiyacını yabancı işçilerle karşılama yoluna gitmiş; 1961’de imzalanan anlaşmayla Türkiye’den de işçi almaya yönelmiştir. 1961-1973 yılları arasında İş ve İşçi Bulma Kurumu (İİBK) aracılığıyla yurtdışına gönderilen 790.289 işçinin 648.029’u Almanya’ya gitmiştir (Gitmez, 1983, s. 20). İlerleyen yıllarda da Almanya, Türkiye’den işçi göçünün en yoğun yaşandığı ülke olma konumunu sürdürür; 1999’da, işçi sayısı 739.446’ya, ülkede yaşayan Türkiye göçmenlerinin sayısı da 2.107.426’ya ulaşır (Göksu, 2000, s. 34).
More...
Göç etmek, dahası memleket algısını oluşturan bir yerden uzaklaşmak, Aitlik duygusu taşınan bir bölgeden başka bir yere gitmek her zaman zor olmuştur. Göçer olma fikri, bireyde farklı bir bilinç algısı uyandırır. Altmışlı yılların başlarında ortaya çıkan Türkiye’den Avrupa’nın değişik yerlerine, özellikle Almanya’ya, doğru yapılan göç hareketi, bazı göçmenler üzerinde daha yoğun bir duygusallığı berberinde getirir. Bu duygusallık sonucunda ortaya çıkan eserler; bugün ki Göçmen Yazını kategorisinin temellerini oluşturur. Bir ülkede yabancı olma fikri, kendini öteki olarak hissetme, yaşanılan maddi ve manevi sıkıntılar Göçmen Yazınında işlenilen konuların büyük bir çoğunluğunu oluşturmaktadır.
More...
Türk halk hikayeleri hemen her açıdan halk hayatının çeşitli tezahürlerini gösteren ve Osmanlı imparatorluğunun belli bir dönemine ışık tutan eserlerdendir. Yerleşik hayatın benimsendiği atlı göçebe hayatın izlerinin giderek yok olduğu yüzyıllarda olgunlaşmaya başlayan âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı 16 yüzyıldan başalayıp 19. yüzyılın sonlarına kadarki süreçte bir yandan halkın estetik ihtiyaçlarını karşılamış, sanat zevkini ortaya koymuş bir yandan da âşıkların içinde biçimlendikleri yaşam koşullarına dair bilgi vermiştir. Bu sayede onların dilinde ve sazında biçimlenen halk hikayelerinin âşıklar için taşıdığı anlam değerlendirilebilmekte, âşıkların hangi koşullarda ne tür eserler ortya koyduğu anlaşılabilmektedir.
More...
Kan Davası ya da diğer adıyla Kan Gütme olarak da bilinen kavram, geçmişten günümüze kadar gelmiş, bu süreçte gündemde kalmayı sürdürmüş geleneksel bir ritüel ve önde gelen toplumsal bir sorundur. Konuya doğrudan geçiş yapmadan önce kan davasının daha iyi anlaşılabilmesi için kavramın etimolojik yönüne değinmek uygun olacaktır. Söz konusu kavramın Sosyolojik Etnoloji Sözlüğü içinde farklı dillerdeki karşılıkları (Alm. Blutrache, Fr. Vendatte, Ing. Blood vengeance) verildikten sonra kavram “Aile üyelerinden, akrabalardan ve cemaat üyelerinden birini öldüren kimseyi ya da onun ailesinden, akrabalarından, cemaatından birini öldürmek suretiyle öç alma…” (Veyis, 1971, s.130) şeklinde tanımlanır.
More...
1980 kuşağının önemli şairlerinden Şavkar Altınel, aynı zamanda gezi yazısı, anlatı, anı, eleştiri ve çeviri türündeki eserleriyle günümüz Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden biridir. Uzun yıllardır Türkiye’de yaşamamasına rağmen eserleriyle her zaman edebiyat dünyasının gündeminde olmayı başarabilmiş; özellikle 1980 sonrası şiir içinde anlatımcı şiirleriyle öne çıkmıştır.(Asiltürk,2006, s.80)
More...
In this paper, Nazım Hikmet’s poetry in exile years, from 1951 to his death in 1963, is examined in terms of identity projection and the role of language in this. Nazım Hikmet is one of the greatest poets of our age. His greatness lies in his ability to meet universality and the search of novelty with the contemporary and universal interpretations of the conventional. His poetry, meeting futuristic effects with socialist realistic, Marxist art and then with the voice of folk poems, gets the final touch by the poet’s distinctive sensitivity. This is why “earth”, “land” and “Turkish” are the key concepts in Nazım Hikmet. Before examining his language and identity perception, let’s take a global look on the relation between language and identity/culture.
More...
Kökleri çok eskilere uzanan göç ya da sürgün olgusu, özellikle içinde bulunduğumuz çağın, evrensel sorunsal konularından birisi olarak değerlendirilebilir. Cumhuriyetimizin kuruluşunu izleyen yıllarda, özellikle ellili yıllardan sonra yurtiçinde Doğu’dan Batı’ya, kırsaldan kente göçlerle birlikte, ülkemizdeki kenter sayısı her geçen gün artmakta ve bu göç dalgası günümüzde de sürmektedir. Altmışlı yıllardan sonra, Almanya ve Fransa gibi Avrupa ülkeleri başta olmak üzere, Türkiye’den dünyanın birçok ülkesine göçler yaşanmış, sayısı birkaç milyonu bulan ulusötesi Türk göçer nüfusu ile Türkiye dışgöç olgusunu deneyimlemiştir. Görüldüğü üzere, göç olgusu, göçebe geleneğinden gelen Anadolu insanı için günümüzde de en temel sorunsallardan birisi olarak belirmektedir.
More...
Yahya Kemal, 1903 senesinde, o sırada padişah olan Abdülhamid’in baskıcı rejiminden kaçmak düşüncesiyle İstanbul’dan tek başına bindiği gemiyle Marsilya’ya doğru yola çıktığında henüz on sekiz yaşındadır. Şair, oradan geçtiği ve o sırada Batı medeniyetinin ve modernitenin başkenti olarak görülen Paris’te dokuz sene kalacaktır. Peki onu genç yaşta böyle bir maceraya iten ne olmuştur?
More...
Bulgaristan Türkleri ve göç hep iç içe olmuş bir olgudur. Osmanlı-Rus savaşı sonrası yoğun göç dalgaları başlamış, en son 1989 göçüne kadar sürmüştür. Türkiye ve Bulgaristan arasında imzalanan ikili antlaşmalarla 1950-51 yıllarında göç devam etmiş ve bu göç sırasında parçalanan aileleri birleştirmek amacıyla 1969- 1978 yılları arasında yoğun olarak sürmüştür (Akgün, 2011, s.76). Son Göç veya Büyük Göç olarak da bilinen 1989 Bulgaristan Türklerinin göçü, bu göçün canlı tanıkları yüz binlerce göçmenin hafızasında yaşamakta olduğu gibi, yüzlerce yazar ve şairin kalemlerinde halen canlanmaktadır. Hayriye S. Yenisoy, “1989 Bulgaristan’ın gerçekleştirdiği geniş kapsamlı zorunlu göçün sebeplerini 1984/85 olaylarında aramamız gerektiğini” belirtir (Kırcaali Haber, 16 Haziran 2010, s.3). 1989 Bulgaristan Türklerinin göçü zorunlu göç kapsamındadır ve iki ülke arasında bir antlaşma olmaması bu göçü özel ve farklı kılmaktadır.
More...
U promijenjenim uvjetima u kojima se znanost o književnosti našla s početka 21. stoljeća teorijsko je izučavanje prostora zauzelo jednu od centralnih uloga. Tzv. “turns”, kojima je Doris Bachmann-Medick posvetila čitavu studiju (Bachmann-Medick 2006), pomjerili su težište ispitivanja s filološkoga ka raznolikim područjima koja književnost kao ljudsku djelatnost pokušavaju ukotviti u diverzificiranim manifestacijama svijeta života što ih je nemogućno obuhvatiti klasičnim postupcima hermeneutičke ili strukturalne analize. U nizu obrata koje pod njihovim engleskim nazivljem nabraja Bachmann-Medickova jedan je od središnjih spatial turn, dakle prostorni. Proskrbiranje njegova izučavanja u znanosti o književnosti potječe prvenstveno iz teškoga naslijeđa koje ta prvenstveno geopolitička kategorija vuče još iz perioda nacional-socijalizma, ali i kolonijalne ekspanzije europskih velesila. Obrat se sastoji upravo u nužnosti ukazivanja na nove moduse iščitavanja topografije same kulture i njezinih višestrukih upisanosti u tkivo književnih tekstova. Bachmann-Medick sažima različitost dvaju koncepcija prostora na sljedeći način: “[U] novome konceptualiziranju prostor upravo ne podrazumijeva teritorijalnost, sadržitelja tradicija ili čak domovinu [...] Prostor znači socijalnu produkciju prostora koja se zbiva kao višeslojni i često proturječni društveni proces, specifično lociranje kulturalnih praksa, dinamiku socijalnih odnosa koje ukazuju na promjenjivost prostora.” (Bachmann-Medick 2006: 288-9) Pomak od fiksiranog pojma prostora u kojemu ga se nužno dovodi u vezu s prvobitnim nacionalnim teritorijalnim širenjem a potom i sa učvršćivanjem i markiranjem novonastalih granica ka široko shvaćenom procesu kulturalnoga zaposjedanja topografskih vrijednosti zrcali se u književnome prikazivanju tih procesa, ali i u istovremenome sudjelovanju književnosti (i kultura) u njemu.
More...
