We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Ad 1. Postawione pytanie wymusza na autorach nie tylko refleksję ogólną, lecz przede wszystkim nieco partykularne, ale zrozumiałe widzenie najbliższej sobie dziedziny czy specjalności, co implikuje obserwacje ze wspomnianym pochyleniem w stronę własnej przestrzeni badawczej. Taki wstęp nie jest usprawiedliwieniem mojego sposobu widzenia osiągnięć historiografii ostatnich 30 lat, lecz prostą konstatacją kompetencji.
More...
Zaproszony do uczestnictwa w ankiecie, chciałbym odnieść się do niektórych tylko obszarów badań z okresu późnego, długiego średniowiecza, którym się zajmuję. Ale jako przedstawiciel pokolenia, które zaczynało działalność naukową w latach osiemdziesiątych i aktywny uczestnik ówczesnych wydarzeń, nie mogę nie wrócić pamięcią do przełomowego roku 1989 i niektórych jego następstw. Upadła cenzura. Odzyskaliśmy historię najnowszą. Symbolem tego było ujawnienie i przekazanie przez Rosjan w latach 1990 i 1992 dokumentów potwierdzających odpowiedzialność ZSRR za mord katyński. Wprowadzono system indywidualnego finansowania badań, co umożliwiało realizacje ambitnych projektów.
More...
Zaproszenie Redakcji „Kwartalnika Historycznego”, aby przystąpić do dyskusji o polskiej historiografii ostatniego trzydziestolecia jest słusznie opatrzone zastrzeżeniem, że odpowiedniejszym określeniem może być: „historiografie — Polski, najróżniej rozumianej, dotyczące”. Jednak zanim poświęcę gros uwag tendencjom i osiągnięciom historiografii dawnej Rzeczypospolitej (ze szczególną atencją dla wieku XVIII), warto się zastanowić, jakie kryteria musiałyby zostać spełnione, aby prace historyczne mogły zostać zakwalifikowane do „historiografii polskiej”.
More...
Ad 1. Nie czuję się kompetentny, aby oceniać całość dorobku polskiej historiografii w minionym trzydziestoleciu, dlatego wszystkie poniższe uwagi będę odnosił wyłącznie do badań nad wiekiem XX. Na tym polu z całą pewnością ilościowy i jakościowy skok nastąpił przede wszystkim w odniesieniu do badań nad epoką PRL.
More...
Jako osoba wychowana w rodzinie o tradycjach patriotycznych zawsze przywiązywałem dużą wagę do historii Polski. Moja edukacja w szkole średniej i na studiach przypadła na lata siedemdziesiąte XX w. Nauka historii w liceum kończyła się na II wojnie światowej. Na studiach na zajęciach z historii najnowszej zwykle „dochodziło się” do wydarzeń 1956 r. O mordzie w Katyniu wykładowcy mówili bardzo ogólnie i zasadniczo tylko w kontekście zerwania stosunków dyplomatycznych z rządem emigracyjnym i „ucieczce” armii gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego.
More...
A graduate of the Naval School in Flensburg-Germany (1944), the Romanian Naval School (1944) and the Special School, as head of promotion, the future captain Gheorghe Balaban (1923 - 2003) was an emblematic personality of the Romanian Navy. With the expertise of a ship's captain, instructor and renowned teacher and a remarkable managerial experience gained in leading the merchant fleet, in the early 70's he proposed a new strategy for training officers needed for the merchant navy, by setting up a Maritime Institute in Constanța. His desire was not to be realized until the early 1990s.
More...
Ad 1 i 2. Wśród najważniejszych osiągnięć polskiej historiografii ostatnich 30 lat mogę wskazać jedynie te, które mieszczą się w zakresie moich własnych zainteresowań i kompetencji, tj. dotyczących historii Polski oraz Europy Wschodniej od końca XVIII do XX w. Tu chciałbym na pierwszym miejscu wymienić tematy, które wcześniej nie mogły być podejmowane, czy to na skutek ograniczeń cenzuralnych i politycznych, czy też niedostępności źródeł.
More...
Ad 1. Sytuacja historiografii dziejów najnowszych, którą reprezentuję, jest szczególna. Pierwsze prace, które można określić mianem przełomowych (a jednocześnie wpisujących się w trwający do dziś nieprzerwany rozwój tej specjalizacji), ukazywały się już w ostatniej dekadzie PRL. Były to zarówno książki wydane w krótkim okresie solidarnościowego „karnawału”, jak pierwsza próba opisu Poznańskiego Czerwca ’56, jak i te, które pojawiały się w drugim obiegu wydawniczym (często równolegle z wydaniami emigracyjnymi).
More...
The article examines the relationship of Jazep Vitols, composer and professor at the Petrograd Conservatory, with the Soviet regime during the first years of its existence in Russia and Latvia. The circumstances of his departure from revolutionary Petrograd in August 1918, which the composer believed to be a temporary absence, are described in detail. At the same time, he allowed himself to get involved in the project of creating a private “Latvian Opera” in Riga. Under this pretext, many Latvian musicians and artists were given the opportunity to leave Soviet Russia, and Vitols also took advantage of this possibility. The composer had no personal conflicts with the Soviet regime, but neither he did sympathize with it. He remained a man of conservative views and did not want to change his usual bourgeois lifestyle. The hardships and inconveniences that arose during the revolution, such as hunger and cold, he perceived as unbearable and associated them with the new government, be it in Petrograd or in Riga. In turn, the Soviet government, represented by the governments of Soviet Russia and Soviet Latvia (January — May 1919), did not see any obstacles to cooperation with the composer in the field of musical education. The Bolshevik government of Soviet Latvia offered him to start organizing a higher music school in Riga (a Conservatory) and, according to some reports, the composer accepted the offer and even proceeded to take organizational measures. However, subsequently, publicly and in his memoirs, he denied the moment of cooperation with the Soviet regime.
More...
Pozwolę sobie wyrazić przekonanie, że jednym z największych osiągnięć całej naszej historiografii ostatniego trzydziestolecia jest znaczące nadrobienie zaległości, zaniedbań, przekłamań i białych plam, które pozostawiła po sobie historiografia doby PRL-u. Oczywiście nie brakło wówczas znakomitych historyków i świetnych piór, problem tkwił natomiast w braku wolności badań naukowych.
More...
Ad 1. Podsumowując lata dziewięćdziesiąte XX w. w historiografii polskiej, zdecydowanie łatwiej jest wskazywać na kontynuacje różnych badań z lat osiemdziesiątych, aniżeli na pojawienie się nowych nurtów historiograficznych. Tym samym wydaje się, że przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych nie przyniósł znaczących przemian w naukach historycznych, pomijając oczywiście historię najnowszą.
More...
Ad 1. Z uwagi na moje zainteresowania badawcze odniosę się do osiągnięć polskiej mediewistyki w ostatnich trzech dekadach po przełomie dziejowym. Za najważniejsze dokonania w tej dziedzinie uważam rozległe badania nad elitami społecznymi, politycznymi i kościelnymi Polski średniowiecznej. Inspiracje do ich podjęcia płynęły nie tylko z historiografii światowej, do której szerzej otworzył się dostęp, ale również z dokonań naszych mistrzów.
More...
Ad 1. Osiągnięć jest sporo, dla mnie jednak najbardziej inspirujące są te badania i syntezy, które dotyczą myślenia politycznego przejawiającego się w kulturze politycznej i mającego na nią wpływ. Odnosi się to do idei, które mają istotny wpływ na kształtowanie instytucji i postaw, w tym szeroko pojmowanej obywatelskości wyrażającej się stosunkiem do wspólnoty politycznej.
More...
This paper is dedicated to Lithuanians, one of the smallest national minorities in Poland. It characterises the Lithuanian community, which densely populates the Podlasie region in three clusters (Puńsk, Sejny, Suwałki). The study presents the last century’s history of the Lithuanian education and culture, including differences between the Puńsk and Sejny centres. Lithuanians’ strong sense of national identity is closely connected with their mother tongue, culture and traditions. The minority’s community nature is evidenced by the high prestige and broad scope of use of the native dialect. The functions of the primary and secondary languages are clearly specified by the Lithuanian- or Polish-speaking recipient. The transformations occurring in the Southern Aukštaitian dialect are aimed at unification of the Sejny and Puńsk dialects in younger people’s speech and creation of a regiolect. Interference under a strong influence of the Polish language is noticeable at all levels of the primary language.
More...
Ad 1. Historians, including many of those mentioned in the introduction to this questionnaire, played a large role in undermining the legitimacy of the Polish People’s Republic. From the late 1970s, attempts were made to describe the ‘blank spots’ in the official account of the recent past — the Ribbentrop-Molotov pact, the Katyń massacre, the nature of the regime that Bierut established, electoral falsification, legal abuses and judicial murders in the PRL and the development of opposition to the regime.
More...
Na minione trzy dekady (1990–2020) nakładam matrycę dwóch uzupełniających się perspektyw: generacyjnej i osobistej. Gdyby na zadany temat spojrzeć przez proces nie socjologicznych, ale biologicznych kohort, to zaproponowane przez Redakcję „Kwartalnika Historycznego” trzydziestolecie historiografii wpisuje się w kulminacyjny okres pokolenia urodzonego w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.
More...
Wystosowane przez Redakcję „Kwartalnika Historycznego” wezwanie do uświadomienia sobie roli badań historycznych w naszej wspólnocie narodowej, dokonującej się na naszych oczach „zmiany warty” oraz bilansu osiągnięć ostatnich trzech dekad skłania do wielu konkluzji. Jedną z nich, przynajmniej u mnie, jest przeświadczenie, że historycy nadal czerpią pełnymi garściami z możliwości i atrybutów znanych od zarania wykuwania się zrębów swojej profesji, a nie danych nawet Stwórcy.
More...
Ad 1. Jeśli chodzi o najbardziej inspirujące osiągnięcia badawcze w zakresie historii Polski i powszechnej XX w., to mogę wskazać na kilka niezwykle ważnych zagadnień, które po raz pierwszy w krajowej historiografii zaistniały, być może nawet na nieoczekiwaną skalę. Były one oparte na wszechstronnych badaniach archiwalnych, prowadzonych w kraju i za granicą.
More...
Nieudane próby zakorzenienia marksizmu w polskiej historiografii, podejmowane z powodów ideologicznych oraz politycznych w minionej epoce Polski zwanej górnolotnie „ludową”, doprowadziły do sytuacji z metodologicznego punktu widzenia zaiste kuriozalnej. Rezultat jest bowiem taki, że dekady poprzedzające interesujące nas z górą trzydziestolecie ugruntowały i tak dobrze wcześniej osadzony w naszym dziejopisarstwie pozytywizm.
More...
Ad 1. Nie czując się na siłach, by oceniać dorobek współczesnej historiografii polskiej jako takiej, chciałbym pokusić się o kilka refleksji, które odnoszą się do dokonań badaczy zajmujących się dziejami XX w. Ogólna ocena wypada w tym przypadku niejednoznacznie, choć w moim przekonaniu mimo wszystko więcej było pozytywów aniżeli negatywnych zjawisk.
More...
