We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Za niz društvenih problema idealno ishodište svih mogućih rješenja neminovno vodi ka izmjenama načina na koje i sadržaja kroz koje mlade osobe stiču znanja i vještine. Izmjena obrazovnih sadržaja, programa i procesa radi stvaranja preduslova za proučavanje, istraživanje, razumijevanje i, na kraju, učenje o političkim, ali i raznim društvenim procesima, samo su neke od intervencija koje vode ka budućnosti u kojoj će bosanskohercegovačko društvo biti zrelo da se nosi sa svim izazovima. Istovremeno, ove intervencije ciljaju ne na posljedicu, već na uzrok. U konstelaciji svih mogućih problema koji čekaju rješenje, ljudska prava žena i rodna ravnopravnost za nas i dalje nose emancipatorni potencijal koji ih pozicionira skoro na vrh piramide promjena koje su nam potrebne. [...]
More...
Rodno zasnovano nasilje, seksualno uznemiravanje i podzastupljenost žena u političkom i javnom životu – teme su o kojima se danas najčešće raspravlja kada se govori o položaju žena u savremenom društvu. Izvještaje o tome dobijamo zahvaljujući uticajnosti organizacija iz sfere civilnog društva i usljed institucionalnog djelovanja na međunarodnom nivou te kroz usvajanja novih zakona i promjene postojećih zakona na nacionalnim nivoima. Imajući to u vidu, može se reći da savremene države prepoznaju negativne posljedice koje nastaju iz zanemarivanja opresije i nejednakog statusa na osnovu roda, te kroz svoje politike jednim dijelom nastoje i da riješe te probleme. Uspostavljanje formalnih okvira i razvijanje brojnih procedura za poboljšanje položaja svih građana i građanki u društvu važan je korak, ali još uvijek nedovoljan ako nema razvijene građanske svijesti o tome šta uistinu znači biti potlačen/a. To pokazuje u kojoj mjeri neravnopravnost i dalje bitno utiče na živote žena i muškaraca, iako možemo govoriti o skoro 150 godina borbe za rodnu ravnopravnost.
More...
Feminizam prvog vala (vidi rad I.1 Istorija borbe za prava žena i rodnu ravnopravnost autorice Milene Karapetrović) počivao je na uvjerenju da će se položaj žena u društvu bitno promijeniti onda kada žene dobiju određeni set prava (prije svega, pravo glasa, pravo na jednako obrazovanje i pravo na slobodno raspolaganje imovinom). Na teorijskoj ravni, preuzima se prosvjetiteljski ideal jednakopravnosti i slobode, uviđa se da spolno neutralni racionalni pojedinac na pravno-političkoj ravni podrazumijeva muškarca, te se diskurs proširuje na naglašavanje supstancijalne istosti žena i muškaraca kao ljudskih bića. Međutim, nakon što su se žene izborile za određena prava, očekivana važna društvena promjena se nije desila. Tokom drugog vala, lista zahtjeva je proširena, a feminizam je postao označitelj skupa teorija. Unatoč raznovrsnosti teorijskih diskursa, mogu se izdvojiti dva zajednička i međusobno povezana uvida teorija drugog vala, koji će odrediti kako sadržaj, tako i dalju evoluciju i današnju poziciju feminističkih teorija i pokreta.
More...
U ovom radu je predstavljena feministička teorija i istraživanja u periodu od 1995. godine do danas u Bosni i Hercegovini. U radu se identificiraju institucionalni i vaninstitucionalni centri oko kojih se okupljaju teoretičarke i teoretičari, razgovaraju o feminističkim temama te u kojima se razvijaju neformalni i formalni programi edukacije iz oblasti rodnih/ženskih studija i provode naučnoistraživački projekti. U prvom dijelu rada, predstavljena je formalna institucionalizacija rodnih studija, a imajući primarno u vidu aktivnosti Centra za interdisciplinarne studije u Univerziteta u Sarajevu oko kojih su se na koncu okupile naučnice i naučnici koji se bave feminističkim teorijama i sa drugih univerziteta u BiH, regionu i šire. Osim što ove aktivnosti prevazilaze prostornu centričnost, one okupljaju feministkinje i feministe koje/i dolaze iz različitih oblasti društvenih i humanističkih nauka. Sličnu pravilnost uočavamo i kod razvijanja feminističkih teorija u vaninstitucionalnoj sferi o čemu će biti riječi u drugom dijelu rada.
More...
Briga Ujedinjenih nacija za prava žena na međunarodnom nivou može se reći da počinje usvajanjem Povelje Ujedinjenih nacija 1945. koja u svom prvom članu navodi da je jedan od ciljeva osnivanja UN-a i podsticanje poštovanja ljudskih prava i osnovnih sloboda za sve bez obzira na rasu, spol, jezik ili vjeru. U prvoj godini postojanja UN-a, Ekonomsko i socijalno vijeće uspostavilo je Komisiju za položaj žena kao tijelo koje će kreirati politike isključivo s ciljem rodne ravnopravnosti i poboljšanja položaja žene. Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima iz 1948., kao obavezujući dokument po običajnom osnovu, potvrdila je da se sva ljudska bića rađaju slobodna i jednaka u dostojanstvu i pravima bez razlika kao što su npr. rasa, boja kože, spol, jezik, religija. Uz Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima (1976) i Međunarodni pakt o socijalnim, ekonomskim i kulturnim pravima (1976), koji uvode opštu zabranu diskriminacije u pogledu prava koja normiraju, dokumenti obrađeni u ovom radu/poglavlju su najznačajniji dokumenti doneseni u okviru Ujedinjenih nacija koji čine osnovni okvir za zaštitu i promovisanje ljudskih prava i osnovnih sloboda na međunarodnom nivou.
More...
Bosna i Hercegovina (BiH) jedna je od država sa složenim ustavnim sistemom. Iako Ustav BiH ne sadrži izričite odredbe koje se odnose na ravnopravnost žena i muškaraca, zaštita ljudskih prava i temeljnih sloboda predstavlja jedan od stubova ustavnog sistema. Ustav BiH tako utvrđuje da će se svim osobama u BiH bez diskriminacije osigurati uživanje prava i sloboda predviđenih Ustavom ili međunarodnim sporazumima koji su navedeni u Aneksu I Ustava. Zabrana diskriminacije izričito uključuje zabranu diskriminacije po osnovu spola (član II/4 Ustava BiH). Također, potrebno je podsjetiti da se Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda i dodatni protokoli (EKLJP) primjenjuju direktno u BiH (član II/2 Ustava BiH), a da se u Aneksu I navodi popis dodatnih sporazuma o ljudskim pravima koji se neposredno primjenjuju u BiH (uključujući i Konvenciju o ukidanju svih oblika diskriminacije žena te Konvenciju o državljanstvu udatih žena).
More...
Društvene uloge medija su mnogostruke i mediji su važan dio našeg života, bez obzira na to da li smo pasionirani medijski konzumenti ili medijske sadržaje pratimo usputno. Kao osnovne uloge medija u društvu izdvajamo: obrazovnu, informativnu i zabavljačku. Medijske uloge se, svakako, mogu dodatno proširiti, što su učinili i brojni vodeći autori iz oblasti komunikologije (Rus-Mol, Zagorac-Keršer, Vreg, itd.) i svaka od tih funkcija se može detaljno interpretirati i analizirati.
More...
Pisanje, a i istraživanje o ženskom pokretu predstavlja značajan izazov i podstrek s obzirom na dominantan „razmrvljen“ pristup koji je najčešće okrenut određenim aspektima položaja žena i njihove podređenosti. Društveni pokreti imaju, kako ističe poznati teoretičar i istraživač ovog fenomena Čarls Tili (Charles Tilly), tzv. WUNC obeležja (worthiness, unity, number i commitment) te iz tog razloga predstavljaju značajnu i kolektivnu pokretačku snagu usmerenu ka društvenim promenama (Tilly, 2004, str. 3–4).
More...
Urodnjavanje (gender mainstreaming), odnosno uvođenje rodne perspektive u politike i prakse na svim nivoima odlučivanja organa javne vlasti, relativno je nova feministička strategija promene. Njen primarni cilj je smanjivanje i iskorenjivanje rodnih nejednakosti, pre svega kroz državni aparat, ali i međunarodne organizacije. Međutim, put do urodnjavanja kao strategije nije bio ni lak ni jednostavan. Naime, na Prvoj međunarodnoj konferenciji žena u Meksiko Sitiju 1975. godine definisana je obaveza država članica Ujedinjenih nacija da formulišu nacionalne strategije, ciljeve i prioritete kako bi unapredili rodnu ravnopravnost i iskorenili rodnu diskriminaciju.
More...
Rodno odgovorno budžetiranje je sastavni dio pristupa urodnjavanja politika. Prema najčešće korištenoj definiciji (Council of Europe, 2005) „rodno odgovorno budžetiranje predstavlja uključivanje principa rodne ravnopravnosti u budžetske procese. Podrazumijeva rodno zasnovanu procjenu budžeta, uključivanje rodne perspektive na svim nivoima budžetskog procesa i restrukturiranje prihoda i rashoda u cilju unapređenja rodne ravnopravnosti.“ U procesu rodno odgovornog budžetiranja koriste se alati kojima se „prati tok novca“ iz vladinih budžeta ka ostvarenju ciljeva i uticaja na različite grupe žena i muškaraca, dječaka i djevojčica. Vrlo je važno zapamtiti da rodno odgovoran budžet ne može biti shvaćen kao budžet napravljen isključivo za žene, jer bi u tom slučaju značilo da žene označavamo kao interesnu grupu koja se natječe s drugima za ionako oskudna sredstva koja vlada dodjeljuje, odnosno da budžet treba podijeliti podjednako između žena i muškaraca ili da se cilj rodno odgovornih budžeta svodi na to da se veći dio javnih sredstava dodijeli programima ili mjerama isključivo namijenjenih ženama.
More...
Migration, displacement, maturative dislocation and identity crisis constitute themes for literary discourse in the twenty-first century, especially as fall-outs of colonialism and globalization. The Nigerian literature of the twenty-first century reveals the preponderance by writers, some of who live abroad, to confront the notions of migration, dislocation and identity crisis, through their literary works. They portray varying prevalent social realities, especially as they affect people of the Third World. It is not uncommon, therefore, to encounter the child-protagonist as he/she grapples with the vicissitudes of daily existence, maturation and identity formation in a dystopian environment. For example, Chimamanda Ngozi Adichie uses the characters of Kambili and Jaja (Purple Hibiscus); Ugwu (Half of a Yellow Sun) and Ifemelu, Obinze, Emenike etc (Americanah) to explore the growing-up motif as a tool for exposing the maturational processes of the child-protagonist who struggles towards identity formation in a seemingly hostile environment.
More...
Bu bölümde ailenin tanımı ve fonksiyonları, aile tipleri ve gelişimleri, aile kuramları, aile sorunları ve çözüm yolları bağlamında aileyle sosyal hizmetler göçmen ve sığınmacı ailelerin örneğinde ele alınmış ve sorunların çözüm yolları üzerinde durulmuştur.
More...
The objective of this paper is the engagement of Albanian communities abroad (ACA) with the purpose of increasing the quality of social capital in Albania. Studying Albanian migrants abroad and their potential capacity to contribute to the development of the country is important due to the characteristics of the Albanian migration. ACA possess valuable skills, experiences, and contacts that they can transfer to individuals in Albania. Based on Albania’s context, we suggest that knowledge transfer through mentoring and counseling is an important approach that should receive more attention. Besides improving the skills of colleagues in the homeland, communities abroad can offer career guidance and study abroad counseling. Hence, Albanian communities abroad can enhance country’s development through the outflow of knowledge and skills. We conclude that different actors such as government, universities and entrepreneurs should build mechanisms to improve the ties between Albania and Albanian communities abroad, specifically with groups of individuals belonging to academic and business environments.
More...
Hardt ve Negri’ye göre, “dünyanın üzerinde bir hayalet dolaşmaktadır ve bu göç hayaletidir” (2001: 226). Minc’e göre ise, Avrupa’da gerçekleşen göç dalgası açıkça bir “domino oyunu”dur (2003: 17-18). Minc’in “domino” kurmacasında, önce ülke içinde kırsal alandan kentsel alanlara yönelen göç akımı, daha sonra ülkelerin sınırlarına ulaşmakta; bu sınırlar da birer domino taşı işleviyle, her taş bir diğer taşı/sınırı yıkarak sürmektedir. Bu çalışma genel olarak “göç” olgusunun “kentleşmedeki rolünü irdelemekte ve dayanak olarak da Türk edebiyatında bu sorunu ele alan romanları almaktadır. Çalışmayı esinlendiren edebi eser, Orhan Pamuk’un “Kafamda Bir Tuhaflık” isimli romanı olmuştur. Romanda, İstanbul’un gecekondulaşma ve yoz bir kentsellik üretme aşamalarına dair naif bir öykü anlatılmaktadır. Bu anlamda asıl olarak bir “iç göç” olgusu ele alınmaktadır. Konu daha pek çok romanda irdelenmiş ise de Pamuk’un çalışması daha güncel olduğundan onun romanı odağa alınarak diğer eserlere de değinilecektir.
More...
A mosque, as a religious place, is one of the constituent institutions of social structure of Muslim society. It is not only a place where religious practices are carried out by participants, but it also has a significant role in the formation of their Islamic identity, and in creation and preservation of sacred memory of the community.
More...
In ethnic households, concern for children is the leading factor pushing parents to speak the official language to ensure their children’s success in public schools, especially with the thought, “we never wish them to go through what we went through in the past.” In the official discourses, Turkishness has been superior over other ethnic identities since the 1920s: the language rights of the Jewish, Greeks, and Armenians living in Turkey have been guaranteed by the 1923 Treaty of Lausanne; however, the government recognizes only these three non-Muslim groups as minorities. Tevhid-i Tedrisat Kanunu (the Law of Unification of Education) implemented in March 1924 is also part of the strategy for achieving national unity and integrity by Turkifying all ethnic groups in Anatolia. In 1934, İskân Kanunu (The Settlement Law) was supposedly passed to address new arrangements for migration and population issues; however, these “arrangements” were obviously reflecting a monolingualistic approach, and the Law directly targeted assimilating the Kurds and their language (Beşikçi, 1991).
More...
Suriye, Irak, Afganistan ve Dağlık Karabağ gibi topraklarda silahlı çatışmalar, askeri operasyonlar ve savaşlar olan ülkelerde çocuklar da dâhil olmak üzere mülteci varlığını oluşturmaktadır. Tüm mültecilerde, aynı ve farklı milletlere mensup olan yaş, milli, dini ve cinsiyet farklılıklarına bakılmaksızın bu zorunlu göç durumunun maddi, sosyal ve psikolojik etkileri oluşmaktadır (Buslayeva, Makarova, 2016:3). Göç ve savaşlardan en çok etkilenen ise çocuklardır. Psikolojik sarsıntı geçirerek hayatları tehdit altında olan çocuklar alışılmış ortamı kaybederler ve onlar için değerli olan her şeyi, evlerini, eşyalarını, sevdiklerini, vatanını bırakıp mümkün olan tüm yolları kullanarak yaklaşan tehlikeden kurtulmak için vatanlarını terk ederler. K.Horney kuramında belirtmiştir ki “bu doğal bir süreçtir ve birey yaşamındaki iki temel eğilime bağlı olarak yönelim gösterir. Bunlar emniyet ve doyumdur. Emniyet ve doyum kişiliği yönetir. Birey korkmadan yaşamak ister. Korku ve güvenlik aynı temel ihtiyacın iki kutbudur. Birey güvenlik arar, korkudan kaçar” (URL-1). Bu ‘kaçış’ doğaldır.
More...
12 milyon Suriyeli, ya ülke içinde ya da ülkelerinin dışına çıkarak evlerini terketmek zorunda kalmıştır. AFAD (Afet ve Acil Yönetim Durumu Başkanlığı) (AFAD, 2016), Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası raporlara baktığımızda aslında bu durum II. Dünya savaşından sonra meydana gelen en geniş çaptaki mecburi göç olduğu gözlemlenmiştir (BM) 8 milyon Suriyeli, Suriye içinde yer değiştirmek zorunda kalmış, yaklaşık olarak 4 milyonu ülkeyi kendi içinde batıran çatışmadan, sivil savaştan ve diktatörlükten kurtulmak için sınırlara akın etmiştir. Bu çatışmadan etkilenenlerin coğu çocuklardır ve bunların hasta olma, kötü beslenmeden kaynaklı sıkıntılar yaşama, istismara ve sömürüye uğrama riski vardır.
More...