Being Like Others – Reconstructing the Experiences of a Woman on the Autism Spectrum Cover Image

Być taką jak inni – rekonstrukcja doświadczeń kobiety w spektrum autyzmu
Being Like Others – Reconstructing the Experiences of a Woman on the Autism Spectrum

Author(s): Danuta Urbaniak-Zając, Magdalena Głowala
Subject(s): Social Sciences, Psychology, Sociology
Published by: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Marii Curie-Sklodowskiej
Keywords: maskowanie autyzmu; kobiety w spektrum; badania jakościowe; interpretacja

Summary/Abstract: Wprowadzenie: Zgodnie z ideą neuroróżnorodności autyzm jest wyrazem różnorodności biologicznej. Powszechnie uważa się, że częściej zdarza się wśród chłopców niż dziewczynek. Zdaniem kobiet w spektrum ich rzadsze diagnozy są z jednej strony następstwem nieadekwatnych dla żeńskiego profilu autyzmu kryteriów diagnostycznych, a z drugiej oddziaływania czynników społeczno-kulturowych: socjalizacja i wychowanie dziewczynek wdraża je w większym stopniu do uległości i podporządkowania, do spełniania narzucanych oczekiwań. W efekcie nabywają one umiejętności ukrywania, maskowania swoich objawów autyzmu, co nierzadko blokuje ich rozwój. Cel badań: Poznawczym celem badania była rekonstrukcja zachowań kobiet w spektrum autyzmu, służących ukrywaniu w codziennych kontaktach społecznych objawów neuro nietypowości. Celem praktycznym było „danie głosu” kobietom w spektrum, ponieważ zwykle ów „głos” jest wyciszany przez „lepiej wiedzących”, bardziej „obiektywnych” specjalistów.Metoda badań: Techniką badawczą był wywiad narracyjny (w wersji F. Schütze). Interpretacje prowadzono z wykorzystaniem wskazań metodycznych obiektywnej hermeneutyki. W artykule przedstawiono pogłębioną interpretację jednego z 7 wywiadów z kobietami w spektrum autyzmu (zastosowano ochotniczo-celowy dobór próby badawczej). Rekonstrukcja wzorów działania wymagała ujawniania latentnych sensów. Wyniki: Zrekonstruowane zostały 3 maskujących zachowań:- dokładne naśladowanie przez uczestniczkę badania zachowań koleżanki;- dążenie do jak najbardziej szczegółowego poznania okoliczności przyszłego spotkania towarzyskiego;- podejmowanie szkodliwych dla siebie zachowań, które pozwalają jednak wyjaśnić w akceptowany społecznie sposób własne postępowanie, przykrywając jednocześnie jego prawdziwe powody.Istotnym zagadnieniem, które nie było planowane, a ujawniło się w wywiadzie, były okoliczności rezygnacji z maskowania.Wnioski : Zachowania maskujące objawy autyzmu blokują indywidualny rozwój kobiet w spektrum. Warto poświęcić dalsze badania identyfikacji okoliczności sprzyjających rezygnacji z maskowania.

  • Issue Year: 43/2024
  • Issue No: 2
  • Page Range: 131-145
  • Page Count: 15
  • Language: Polish
Toggle Accessibility Mode