Izborna reforma u Srbiji – kako i zašto?
Electoral reform in Serbia - how and why?

Author(s): Savo Manojlović
Subject(s): Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Public Law, Recent History (1900 till today), Electoral systems, 19th Century
Published by: Fondacija Centar za javno pravo
Keywords: Public law; constitution; electoral system; reforms; Republic of Serbia; history; election model; implementation; candidacy; political parties;
Summary/Abstract: U Srbiji treba zadržati proporcionalan izborni sistem sa cenzusom od 5%. Potrebno je izvršiti parcelisanje na izborne jedinice ekvivalentne broju mesta u skupštini i načelno srazmerne broju glasača. U svakoj izbornoj jedinici lista bi istakla jednog kandidata. Zatim bi se glasovi obračuvanavali prema ukupnom rezultatu izbornih listi, a kandidati listi koje su prešle cenzus bi se rangirali po broju glasova koji su dobili. Ovim personalizovanim proporcionalnim modelom se omogućava adekvatna zastupljenost različitih političkih opcija koja postoji u srpskom političkom sistemu. Istovremeno se kandidati približavaju građanima i, donekle, suzbija prejak uticaj političkih stranaka prilikom samog kandidovanja. Većinski model bi negirao postojeću realnost, a ne bi u potpunosti suzbio moć stranačkih oligarhija. Istovremeno bi omogućio neograničenu dostupnost javnih resursa vodećoj političkoj opciji, koja bi se koristila za ostanak na vlasti, a ceo sistem okivao i sprečavao mobilnost novih ideja. Kombinovani model je odbačen zbog svog zbunjujućeg efekta i stanovišta da pre spaja negativne, nego što sublimiše pozitivne strane proporcionalnog i većinskog. Iz razloga koheretnosti bi isti model treba uvesti na sva tri horizaontalna nivoa vlasti (nacionalni, pokrajinski i lokalni). Ključne pozitivne efekte bi trebalo da donese promena partijskog sistema. Zakonom bi trebalo uvesti obavezu neposrednih stranačkih izbora na kojima bi glasalo članstvo stranke. Na izborima bi se moglo učestvovati samo preko političkih stranaka, ali bi se omogućilo njihovo olakšano osnivanje i registrovanje. Na unutarstranačkim izborima bi mogli glasati samo članovi stranke, dok bi kandidati mogli biti i vanstranačke ličnosti. Kandidatura bi se unutar stranke podnosila uz odgovarajući procentualno određen broj potpisa članova stranke. Na taj način bi, kao što kažu da se i vaspitanje nosi iz kuće, i demokratiju političari valjalo da ponesu iz partija iz kojih dolaze.

• Details
• Contents