Odgovornost države za štetu uzrokovanu pogrešnom presudom – praksa Vrhovnog suda Federacije Bosne i Hercegovine u svjetlu prakse Suda Evropske unije
Responsibility of the State for Damage Caused by a False Verdict - Practice of the Supreme Court of the Federation of Bosnia and Herzegovina in the light of the practice of the Court of the European Union

Author(s): Zlatan Meškić, Maja Čolaković
Subject(s): Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Public Law, EU-Legislation
Published by: Fondacija Centar za javno pravo
Keywords: Public law; constitution; Supreme Court; BiH; verdict; damage; liability; EU; legislation;
Summary/Abstract: Odgovornost države za štetu nastalu usljed pogreške suda u BiH je utemeljena na čl. 172 ZOO-a FBiH i čl. 172 ZOO RS-a, koji uređuju odgovornost pravne osobe za štetu prouzrokovanu od njenog organa. „Nepravilan ili nezakonit“ rada suda kao uslov za odgovornost države za pogrešku suda ne proizilazi iz same formulacije ove odredbe, te Vrhovni sud FBiH do ovog uslova dolazi historijskim i komparativnim tumačenjem. Kao uzor za uspostavljanje kriterija za ocjenu kada se rad suda smatra „nepravilnim ili nezakonitim“, Vrhovni sud FBiH uzima praksu Suda EU iz predmeta Köbler, prema kojoj povreda prava EU mora biti ne samo „dovoljno ozbiljna“, nego i „očigledna“. Prema navedenoj praksi, krivica je samo jedan od kriterija za utvrđivanje da li je povreda „dovoljno ozbiljna“, ali se ne smije ispitivati kao samostalni kriterij. Samim time nije nužno postojanje krivice kako bi se utvrdilo postojanje državne odgovornosti. Čini se da bi praksa bila bolje upućena kada bi načelo nezavisnosti sudstva u tumačenju i primjeni materijalnog prava osiguravala strožijim tumačenjem protivpravnosti kao jednog od uslova odgovornosti u okviru čl. 172 ZOO. Smatramo da sudija ne djeluje protivpravno ako formulacija tumačenog propisa ostavlja mogućnost različitog tumačenja, a do rezultata do kojeg je sudija došao u konkretnom predmetu se može doći jednom od priznatih metoda pravnog tumačenja. Državna odgovornost za štetu, kao samostalan institut prava Evropske unije, ne spada u institute koje je država kandidatkinja u predpristupnoj fazi dužna implementirati u svoje zakonodavstvo. Harmonizacijska klauzula iz čl. 70 Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju potpisanog između BiH, Evropskih zajednica i država članica ne obuhvata državnu odgovornost za štetu, te ne postoji obaveza sudova da u predpristupnoj fazi domaće propise o državnoj odgovornosti za štetu tumače u svjetlu prava EU. Ipak, snažno podržavamo da sudovi BiH već sada koriste kriterije iz prava EU prilikom ocjene postojanja državne odgovornosti za štetu, ali samo kao rezultat komparativnopravne analize. Ovi kriteriji će od prvog dana punopravnog članstva postati obavezujući za sudove BiH unutar područja primjene EU. Nakon pristupanja naše zemlje EU uslovi za potraživanje štete nastale povredom prava EU neće smjeti biti nepovoljniji od uslova za naknadu štete nastale povredom nacionalnog prava te države.

• Details
• Contents