Простор као судбина: живот женског становништва у градским и сеоским насељима у Србији током друге половине 20. века

Author(s): Vera Gudac-Dodić / Language(s): Serbian Publication Year: 0

The life of the female population in post-war Serbia and during the second half of the 20th century was affected by a plethora of various factors with the differences in lifestyles of women being particularly differentiated between rural and urban areas. In the rural areas and rural environment patriarchal relations had persisted for a long period of time, which were reflected in various walks of life of a female and were manifested at different levels. In the cities and urban areas significant changes took place in a female everyday life, her status as well as the perception of the female by the environment. With the introduction of the modern urban lifestyle, urban patterns of behaviour were accepted. Noticeable contrasts that existed in relation to the woman between the two wars, her overall status and life in rural and urban areas during the socialist era were mitigated, but in no way were they completely anulled or overcome.

Genderové změny po roce 1989 v České republice

Author(s): Linda Sokačová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Co přinesl a co nepřinesl českým ženám socialistický model rovnoprávnosti - aneb nejen jesle a traktoristky

Author(s): Alena Wagnerová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Genderovaný pracovní trh: proměny diskurzu

Author(s): Michaela Appeltová,Nina Bosničová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Reprodukční a sexuální práva

Author(s): Kristýna Ciprová,Linda Sokačová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Neziskové organizace působící v oblasti rovných příležitostí žen a mužů a feministický aktivismus

Author(s): Linda Sokačová,Kristýna Ciprová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Biografie, oral history a historie žen

Author(s): Helena Skálová,Pavla Frýdlová / Language(s): Czech Publication Year: 0

Istorija borbe za prava žena i rodnu ravnopravnost

Author(s): Milena Karapetrović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Rodno zasnovano nasilje, seksualno uznemiravanje i podzastupljenost žena u političkom i javnom životu – teme su o kojima se danas najčešće raspravlja kada se govori o položaju žena u savremenom društvu. Izvještaje o tome dobijamo zahvaljujući uticajnosti organizacija iz sfere civilnog društva i usljed institucionalnog djelovanja na međunarodnom nivou te kroz usvajanja novih zakona i promjene postojećih zakona na nacionalnim nivoima. Imajući to u vidu, može se reći da savremene države prepoznaju negativne posljedice koje nastaju iz zanemarivanja opresije i nejednakog statusa na osnovu roda, te kroz svoje politike jednim dijelom nastoje i da riješe te probleme. Uspostavljanje formalnih okvira i razvijanje brojnih procedura za poboljšanje položaja svih građana i građanki u društvu važan je korak, ali još uvijek nedovoljan ako nema razvijene građanske svijesti o tome šta uistinu znači biti potlačen/a. To pokazuje u kojoj mjeri neravnopravnost i dalje bitno utiče na živote žena i muškaraca, iako možemo govoriti o skoro 150 godina borbe za rodnu ravnopravnost.

Savremene perspektive feminističkih teorija

Author(s): Amila Ždralović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Feminizam prvog vala (vidi rad I.1 Istorija borbe za prava žena i rodnu ravnopravnost autorice Milene Karapetrović) počivao je na uvjerenju da će se položaj žena u društvu bitno promijeniti onda kada žene dobiju određeni set prava (prije svega, pravo glasa, pravo na jednako obrazovanje i pravo na slobodno raspolaganje imovinom). Na teorijskoj ravni, preuzima se prosvjetiteljski ideal jednakopravnosti i slobode, uviđa se da spolno neutralni racionalni pojedinac na pravno-političkoj ravni podrazumijeva muškarca, te se diskurs proširuje na naglašavanje supstancijalne istosti žena i muškaraca kao ljudskih bića. Međutim, nakon što su se žene izborile za određena prava, očekivana važna društvena promjena se nije desila. Tokom drugog vala, lista zahtjeva je proširena, a feminizam je postao označitelj skupa teorija. Unatoč raznovrsnosti teorijskih diskursa, mogu se izdvojiti dva zajednička i međusobno povezana uvida teorija drugog vala, koji će odrediti kako sadržaj, tako i dalju evoluciju i današnju poziciju feminističkih teorija i pokreta.

Feministička teorija, nauka i istraživanja u Bosni i Hercegovini

Author(s): Midhat Izmirlija,Amila Ždralović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

U ovom radu je predstavljena feministička teorija i istraživanja u periodu od 1995. godine do danas u Bosni i Hercegovini. U radu se identificiraju institucionalni i vaninstitucionalni centri oko kojih se okupljaju teoretičarke i teoretičari, razgovaraju o feminističkim temama te u kojima se razvijaju neformalni i formalni programi edukacije iz oblasti rodnih/ženskih studija i provode naučnoistraživački projekti. U prvom dijelu rada, predstavljena je formalna institucionalizacija rodnih studija, a imajući primarno u vidu aktivnosti Centra za interdisciplinarne studije u Univerziteta u Sarajevu oko kojih su se na koncu okupile naučnice i naučnici koji se bave feminističkim teorijama i sa drugih univerziteta u BiH, regionu i šire. Osim što ove aktivnosti prevazilaze prostornu centričnost, one okupljaju feministkinje i feministe koje/i dolaze iz različitih oblasti društvenih i humanističkih nauka. Sličnu pravilnost uočavamo i kod razvijanja feminističkih teorija u vaninstitucionalnoj sferi o čemu će biti riječi u drugom dijelu rada.

Feminizam i civilno društvo

Author(s): Zlatiborka Popov-Momčinović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Pisanje, a i istraživanje o ženskom pokretu predstavlja značajan izazov i podstrek s obzirom na dominantan „razmrvljen“ pristup koji je najčešće okrenut određenim aspektima položaja žena i njihove podređenosti. Društveni pokreti imaju, kako ističe poznati teoretičar i istraživač ovog fenomena Čarls Tili (Charles Tilly), tzv. WUNC obeležja (worthiness, unity, number i commitment) te iz tog razloga predstavljaju značajnu i kolektivnu pokretačku snagu usmerenu ka društvenim promenama (Tilly, 2004, str. 3–4).

Gender mainstreaming: urodnjavanje

Author(s): Zorana Antonijević / Language(s): Serbian Publication Year: 0

Urodnjavanje (gender mainstreaming), odnosno uvođenje rodne perspektive u politike i prakse na svim nivoima odlučivanja organa javne vlasti, relativno je nova feministička strategija promene. Njen primarni cilj je smanjivanje i iskorenjivanje rodnih nejednakosti, pre svega kroz državni aparat, ali i međunarodne organizacije. Međutim, put do urodnjavanja kao strategije nije bio ni lak ni jednostavan. Naime, na Prvoj međunarodnoj konferenciji žena u Meksiko Sitiju 1975. godine definisana je obaveza država članica Ujedinjenih nacija da formulišu nacionalne strategije, ciljeve i prioritete kako bi unapredili rodnu ravnopravnost i iskorenili rodnu diskriminaciju.

Ekofeminizam — novi identitet žene

Author(s): Branka Galić / Language(s): Croatian Publication Year: 0

Although the »women’s issue« has been founded as a political issue several decades ago, along with the development of »new wave« feminism, or neo–feminism, that brought to changes in the approach within the whole series of social issues, only with the emergence of »the green movement« and forwarding of »green« issues as political »women issues« as well as environmental issues, have they assumed a new importance within ecofeminist alternative groups. Ecofeminism encompasses different approaches, from liberal to ecocentric ecofeminism groups. In the course of numerous discussions between ecofeminist and feminist groups and their standpoint, there are also other intrinsic environmental groups and their standpoints, from which most prominent group representing deep ecology viewpoints, with which ecofeminist orientations are frequently in disagreement. Regardless of, however, certain disagreements within certain ecofeminist groups and their approaches, some of which are even useless or derogatory for (eco)feminism, as well as conflicts with the deep ecology, from the standpoint of social ecology it is important to take into account and take into the consideration all these (eco) )feminist standpoints, because they direct us to the situation where we should move beyond faulty dualism of the opinion model that characterizes West social and philosophical tradition, and towards which women are inferior to men, nature towards culture, emotions towards reason and body towards mind, under the condition that we want to achieve environmentally harmonious living, integrating nature with culture into an organic eco–cultural whole.

Ekofeministički pragmatizam sestara osnivačica u sociologiji: izvor osnaživanja žena u akademiji i društvu

Author(s): Lejla Mušić / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

The first philosopher Hypathia and her tragic death are less well known, and the Minoan Age of Crete Island management represents an egalitarian society in which women are equal to men. The eco– feminist movement was founded during radical and turbulent social changes in the early eighties. Due to the effects of wars, global environmental movements and minority rights movements have joined forces to create a significant subversion of patriarchal–based theory. The author and environmental pragmatist, leading sociologist Jane Adams, winner of the Nobel Prize, who received her doctoral degree at Yale University and organized the Hull House project to investigate the behavior of immigrants, influenced the eco feminist pragmatism of Charlotte P. Gilman and Caroline Bartlett Crane. This position is later found in the works of well–known neo eco feminists and sociologists. It is necessary to implement deconstruction and demystification of patriarchal approaches to society and education, in order to form a contemporary sociological theory, involving women as authors and their achievements.

Žene koje su oblikovale wiccu — put iz knjige prema prirodi

Author(s): Sonja Miličević Vukelić / Language(s): Croatian Publication Year: 0

During the 19th century a new idea of a different belief system began to take root. The formation of this system took place with the help of a more serious approach to the treasure of folk traditions, skills, knowledge and practice. However, the system was also modernized by occultism, following contemporary culture and society, and very soon became adaptable to changes in the world. The name for both the system of faith and the members of that system is Wicca and it functions according to the vertical system. The aspiration is to grow upwards, towards the spiritual experience of the divine in and out of oneself. This movement is based on the philosophy of the religions of nature, folklore and mythology, adding the experience of the ancient, the arrangement of the occult, and the need to create a relationship with the modern world. The system is linked to the Code — set out in the Wiccan’s Rede (basic Wiccan ethical rules), and The Thirteen Principles of Wiccan Belief adopted in April 1974. In the Principles, in points 1., 2., and 13., they emphasize intellectual responsibility towards the environment, harmony of life with nature and ecological balance, and that within the Nature we should look for everything that contributes to our health and well–being.

NASILJE U PORODICI - PROFESIONALNO ISKUSTVO IZ BOSNE I HERCEGOVINE

Author(s): Fatima Bećirović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Nasilje u porodici je široko rasprostranjen društveni problem koji ozbiljno pogađa sve zemlje svijeta, kako socijalno osjetljiva tako i bogata društva, neovisno o stepenu socijalne i ekonomske razvijenosti (Ajduković i Pavleković, 2004). Bosna i Hercegovina se ne razlikuje od ostatka svijeta u pogledu prisustva problema. Međutim, bitno je naglasiti da je razlika između pojedinih zemalja u nivou odgovornosti institucija sistema u vezi sa pitanjem preventivnog djelovanja i postupanja u slučajevima nasilja u porodici

Women and Property in Medieval Slavonian Towns

Author(s): Marija Karbić / Language(s): English Publication Year: 0

This article focuses on the position of women in medieval Slavonian towns regarding their right to possessing real estate and disposing with their immovable property. Even though there were many towns in the territory of medieval Slavonia or present-day north-western Croatia, be it free royal towns, which were directly subjected to the crown, or marketplaces, which formed a part of noble estates and enjoyed only limited autonomy, my research primarily focuses on Zagreb’s Gradec and Varaždin, mostly because their sources have been best preserved.

II DIO: 1941-1945. Drugi svjetski rat i iskustva bosanskohercegovačkih žena

Author(s): Amila Ždralović / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Ovaj dio knjige bavi se položajem i djelovanjima žena u BiH za vrijeme Drugog svjetskog rata. Obilježje ovog perioda jeste uključivanje žena u različite oblike aktivnosti narodnooslobodilačke borbe za slobodu unutar koje se profiliraju drugačije društvene vrijednosti uključujući i ideju ravnopravnosti spolova u svim društvenim segmentima. Društvene promjene koje će uslijediti nisu bile samo deklarativne i formalno-pravne prirode, već su ozbiljno dovele u pitanje tradicionalne predrasude i stereotipe o mjestu i ulozi žene u društvu. Novi sociokulturalni kontekst omogućava i stvaranje organizacije Antifašističkog fronta žena (AFŽ). Iako ostaje otvoreno pitanje da li i u kojoj mjeri ovo organizovanje žena može nositi prefiks feminističkog, neupitna je uloga koju je odigralo u procesima emancipacije žene. Pored mnogobrojnih zadatka, žene okupljene oko jedinstvene organizacije AFŽ-a posebno su se isticale svojim kulturno-prosvjetnim radom.

UMJESTO ZAKLJUČKA: Ženska civilna scena u Bosni i Hercegovini

Author(s): Zlata Grebo / Language(s): Bosnian Publication Year: 0

Ovu knjigu zatvara govor profesorice doktorice Zlate Grebo koji je održala na konferenciji povodom obilježavanja desetogodišnjice potpisivanja Pekinške deklaracije. Konferenciju su organizovale Žene ženama u Sarajevu od 25. do 27. novembra 2005. godine. Ovakvim završetkom knjige želimo, prije svega, da pokažemo beskrajno poštovanje prema misli i zalaganju Zlate Grebo, jedne od najvećih naučnih radnica BiH, kao i da ukažemo poštovanje i solidarnost Udruženju Žene ženama, koje su nam sestrinski ustupile ovaj govor.

Crtica o usisivaču

Author(s): Svetlana Slapšak / Language(s): Serbian Publication Year: 0

Usisivač je mašina koja se u XX veku razvila kao jedno od mnogih ’pomagala’ koja su ženi štedela vreme za druge poslove. Manipulacija je više nego providna: okružena gomilom kućnih aparata koji joj navodno daju više vremena za bavljenje sobom, moderna žena ne samo da troši skoro isto toliko vremena kao i ranije na rad u kući, uračunavajući i učenje da se aparatima rukuje, nego još treba da se bavi napretkom tehnologije i razvojem tržišta (popravke, zamena zastarelih aparata, nadmetanje sa susedima), uz paralelno postizanje besprekornog izgleda, karijere i brige o porodici. (...)