We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
There are testaments from the 16th century preserved in Kremnica state archive. They are written in Latin, German and in one sample also in Slovak language. Last wills prepared a man for a death in spiritual and secular (division of property) way. Testaments eliminated conflict between secular property and desire for an eternal life. Formally testaments consist of several parts – invocation, intitulation, profession of faith, passages about human mortality, composing of the last will and redress of sins, heritages of property, confirmation, corroborating and date formulas. The content of the testaments is an important historical source for economic, law, culture, regional history and also history of material culture and everyday life.
More...
The aim of the author was to outline the development of the Slovak order education system on the example of three Czechoslovak order real gymnasia in Košice in the third decennium of the 20th century. It resulted in a picture of the studied gymnasia in the years 1935 – 1938. An absence of archival materials constituted a limitation to the research and processing of its results.
More...
This paper describes the political and other influences on the foundation of the University of Košice in 1657. The surprising hesitation of the Hungarian king Leopold I and the Jesuits in Vienna in particular leads to some probable interpretations. The contemporary speculations within the Austrian Society of Jesus regarding the partition of the province in two parts and establishment of an autonomous Hungarian province are in the centre of attention.
More...
The article presents the program of sexual education prepared and offered by Krakow Branch of the Planned Parenthood Association in the wider context of socio-political situation in Krakow (1956 – 1989). Since the beginning of the Association’s existence, the special attention was paid to the development of educational program, which concerned the different aspects of „family life“. The article is going to answer the questions about its goals, the educational tools used to achieve them and its social targets. To accurately determine the position of the Association in the city‘s community I will analyse its foundation and activities in wider context of the pre-war traditions of the organisation and the activities regarding premarital counselling undertaken by the Krakow Catholic Church.
More...
The study deals with suburban churches and hospitals in medieval Košice. Author evaluates historiography published on this topic and presents results of detailed research of town books and tax registers. The aim of contribution consists of characterizing of the development, i.e. origins and cessation of the buildings, their approximate geographical location as well as the position in the church administration of Košice. The existence of three churches and two hospitals surrounding the walled town has been proved by the research. The main and also the oldest hospital with a church had patrocinium of the Holy Spirit. It laid in front of the Lower Gate on south. As the second one, the church of St. Ladislaus was erected in the northern suburb. The last such objects built here in the Middle Ages were leprosarium and church of St. Leonard on the west side. In addition to this, there was constructed one more church in the town´s cadaster, staying in the village of Košická Nová Ves.
More...
Till now, the modern period of the Kraków Dominican Convent was not searched and describe well. Also, in Europe one can find limited number of the Dominican Convent education system information and the convents history studies using prosopographic approach were rather exceptional. That’s way in this paper sources on the history of the dominican studium generale will be exemined. Search querry in cracow archives shows a great variety of important aspects connected with dominican education. For exemaple friars mobility during 16th – 17th centuries, linkages with the university intellectualists, culture transfer between the middle class society and the monastic one.
More...
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu roli religii w życiu współczesnych społeczeństw w ujęciu wybranych autorów publikujących w Ośrodku Myśli Politycznej. Religia stanowi dla nich niezbędny dla państwa fundament aksjologiczny, wokół którego możliwe jest zbudowanie wspólnoty obywatelskiej. Zapewnia ona państwu wartości potrzebne do prawidłowego funkcjonowania, których jego instytucje same nie są w stanie wytworzyć. Odniesienie do transcendencji pozwala ponadto na pogłębioną interpretację losów danego społeczeństwa na przestrzeni dziejów. Współcześnie chrześcijaństwo stanowi jedyną liczącą się alternatywę dla dominujących w świecie zachodnim prądów liberalnych. Zapewnia ponadto ciągłość między europejskim dziedzictwem kulturowym a współczesnością. Poglądy omawianych autorów sytuują się w ramach nurtu konserwatywnego.
More...
Życie wewnętrzne w średniowiecznych klasztorach nie zawsze przebiegało w zgodzie z przyjętymi zasadami, które z założenia powinny być przecież rygorystycznie przestrzegane. Dotyczyło to zarówno braci, ojców, wyższych funkcyjnych klasztornych, a nawet samych opatów. Kronika klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu dostarcza nam wielu przykładów łamania reguły zakonnej. Nadużywanie alkoholu, zbyt częste kontakty z kobietami czy nieposłuszeństwo wobec przełożonych – to tylko niektóre z problemów, z którymi borykali się żagańscy kanonicy. Wydaje się, że w takim zabytku dziejopisarstwa średniowiecznego pokazywane powinny być raczej pozytywne przykłady, które miały zachęcać do cnotliwego postępowania, a nie negatywne czyny, a nawet zbrodnie. Okazuje się jednak, że prezentacja tego, co złe, miała charakter dydaktyczny. Pokazywała czytającym, jak nie należy postępować, czego unikać, aby nie ściągnąć na siebie i cały konwent nieszczęść, oskarżeń albo gniewu – czy to braci, czy przełożonego konwentu. Informacje o grzechach i występkach pełniły również funkcję kontrastującą, podkreślając, jak wprowadzone reformy życia wewnętrznego przez dobrych opatów wpływały na zmiany w sposobie postępowania i życia całego konwentu. Dzięki zaprezentowaniu pozytywnych i negatywnych przykładów te pierwsze widzimy jako jeszcze lepsze, jeszcze godniejsze naśladowania i zapamiętania.
More...
Kontekst badań: Szczepienia ochronne dzieci są dobrodziejstwem dla zdrowia indywidualnych osób i epidemicznej ochrony społeczeństwa. Obserwowane narastające lawinowo zjawisko uchylania się przez rodziców od szczepień dzieci wymaga pogłębionych badań pod kątem ich odpowiedzialności moralnej za zaniechanie działania.Cel badań: Zweryfikowanie hipotezy badawczej, która brzmiała: Odpowiednio silny wpływ czynnika modyfikującego postawy rodziców wobec szczepień ochronnych dzieci może zmniejszyć odpowiedzialność moralną rodziców za niepodjęcie obowiązku szczepiennego.Metoda badawcza: W badaniach zastosowano desk research, a więc analizę danych zastanych, z uwzględnieniem dostępnych dokumentów, badań i publikacji, i ich konfrontacja z kryteriami wartościowania czynów ludzkich, szczególnie w zakresie przeszkód aktualnych.Osiągnięte wyniki: Analizy potwierdziły, że odpowiednie nasilenie przeszkód (zwł. niewiedzy niepokonalnej i strachu), często na skutek celowej dezinformacji (disinformation) przez ruchy antyszczepionkowe, znacząco zmniejsza odpowiedzialność moralną rodziców za odmowę szczepienia dzieci.Wnioski: Najskuteczniejszym mechanizmem zapobiegania odrzucaniu szczepień jest celowana i holistyczna edukacja rodziców i społeczeństwa w zakresie szczepień i szczepionek.
More...
W początkach XX w. benedyktyńskie opactwo Maria Laach w Niemczech zaczęło ogrywać decydującą rolę w europejskim ruchu liturgicznym. Przyczynił się do tego długoletni opat (1913–1946) Ildefons Herwegen, który zachęcił mnichów do apostolatu i studiów liturgicznych. W opactwie kładziono nacisk na piękne sprawowanie liturgii, do której mnichów przygotowywały konferencje liturgiczne. Formacją liturgiczną objęto duchowieństwo, środowiska akademickie, młodzież oraz świeckich katolików. Prowadzono tam badania naukowe dotyczące historii i teologii liturgii. Szczególnym osiągnięciem była wypracowana przez Odo Casela teologia misteryjna. W opactwie przeprowadzono także eksperymenty liturgiczne, które stały się podstawą posoborowej reformy liturgicznej. Opactwo prowadziło także działalność wydawniczą. Najważniejsze wydawnictwa to czasopismo „Jahrbuch für Liturgiewissenschaft” oraz seria wydawnicza Ecclesia orans.
More...
Interesującym zjawiskiem w oficjach o Św. Katarzynie z Aleksandrii jest modlitwa (kolekta) „Deus qui dedisti legem Moysi…”. Nie ma ona jednej, uniwersalnej wersji (jak np. „Pater noster”). Autor podzielił tekst kolekty na kilkanaście elementów (fraz), wskazując, że niemal wszystkie one mogą być rozmaicie kształtowane. Niektóre z nich są charakterystyczne – tym samym mogą wskazywać na proweniencję księgi liturgicznej.
More...
Report from the scientific symposium Mary, Mother of God, in theology and Christian art, Stadniki, May 6th, 2021
More...
Au xviiie siècle, des peintres ukrainiens et serbes formés à l’école d’art de la Laure de Kyïv-Petchersk ont inauguré le processus de changement de la peinture religieuse serbe qui, dans la région administrée par le siège métropolitain de Karlovci, est passée d’un style ‘traditionnel’ (ou ‘manière post-byzantine’) à un style plus ‘occidental’ (‘baroque’). À première vue, il pourrait sembler inhabituel que les influences occidentales décisives pour la peinture serbe du xviiie siècle ne soient pas arrivées directement de l’Occident – à savoir de Vienne, l’un des principaux centres de l’art baroque européen et capitale de l’empire dont le territoire englobait le métropolitain de Karlovci -, mais de l’espace artistique ukrainien, déjà ‘occidentalisé’ par les courants venus de la Laure de Kyïv-Petchersk. Vers le milieu du xviiie siècle, cette Laure de Kyïv-Petchersk et son Académie de théologie étaient devenus des soutiens religieux solides et fiables pour l’Orthodoxie, sous la protection politique du tsar de Russie, et promouvaient la science théologique, peut-être la plus forte de la sphère orthodoxe de l’époque. En conséquence, l’Académie de théologie de Kyïv avait commencé à occuper une place de plus en plus importante dans la topographie chrétienne de l’Europe de l’Est. Cette école accueillait des étudiants de toute l’Ukraine et de la Russie, mais aussi des Biélorusses, des Polonais, des Lituaniens et des Serbes. Au xviiie siècle, sur une période de trente ans, 28 Serbes ont reçu une éducation à l’Académie de théologie de Kyïv. De même, au milieu du xviiie siècle, des missionnaires de Kiev rejoignent la communauté de Karlovci, sur invitation des dignitaires de l’Église serbe, en apportent avec eux une aide spirituelle indispensable. L’arrivée dans la commu-nauté de Karlovci des premiers enseignants, peintres, livres et icônes en provenance de Kiev, est marquée aussi par l’arrivée de certains modèles politiques russes. Dans les rangs des intellectuels, plusieurs peintres serbes ont été formés à Kyïv, dont les principaux représentants de la première vague d’européanisation dans la peinture serbe: Dimitrije Bačević et Stefan Tenecki. Le moment décisif pour l’ouverture de la peinture serbe à la peinture kyïvienne occidentalisée s’est produit grâce à l’initiative du patriarche Arsenije iv Jovanović Šakabenta (1725-1748). En effet, en 1743, ce patriarche avait officiellement interdit, dans une lettre circulaire, le travail de tous les soi-disant peintres d’icônes inexpérimentés et non éduqués qui travaillaient à l’ancienne. C’est à cette époque qu’il avait fait appelé à sa cour l’Ukrainien Jov Vasilijevič (vers 1700-après 1760), un maître qui allait donner une nouvelle forme aux courants de l’art serbe. La lettre mentionnée du patriarche Šakabenta indique que les peintres serbes de Karlovci pouvaient apprendre le métier auprès de son peintre de cour autour duquel, semblerait-il, s’était formé la première école de peinture jamais fondée dans le milieu culturel serbe. À travers cette école, le maître Jov Vasilijevič et ses collaborateurs allaient exercer une influence décisive sur toute la génération des peintres (civiques) serbes – ainsi qu’en témoigne l’abandon de l’ancienne manière. L’in-fluence culturelle et artistique ukrainienne dans le siège métropolitain de Karlovci a perduré des années 1720 aux années 1760. Durant cette période, tous les éléments occidentaux ont, sans doute, dû être soumis à la super-vision des théologiens orthodoxes orientaux de Kyïv. Dans la seconde moitié du xviiie siècle, plus précisément à partir de la huitième décennie, les liens culturels et spirituels ukrainiens-serbes ont commencé à s’affaiblir en raison du déclin des liens politiques russes-serbes. Avec le déclin de la sphère artistique de Kyïv, les modèles artistiques et culturels en provenance directe de Vienne se sont alors renforcés. À partir de cette époque, c’est l’Académie de Vienne qui était destinée à former les peintres serbes, apportant dans leur pays des éléments occidentaux et le style de la peinture autrichienne.
More...
Ajunsă în stare de ruină, biserica Mântuitorului de la Berestovo a fost restaurată între 1643–1644 de mitropolitul Petru Movilă al Kievului, cu intenția de a-l comemora pe prințul Volodymyr, sfânt și egal cu apostolii, cel prin care a fost botezată Rusia kieviană. Pictura murală și inscripțiile reflectă ideea transformării Kievului într-un oraș sfânt, un nou Ierusalim și, în același timp, indică succesiunea neîntreruptă a autorității mitropolitane stabilită de prințul Volodymyr. Această decorație murală realizată în secolul al XVII-lea urmează programe iconografice mult mai vechi, asemănându-se cu cele din vremea Renașterii macedonene. Tabloul votiv îi înfățișează pe Născătoarea de Dumnezeu, pe prințul Volodymyr și pe Petru Movilă stând înaintea lui Hristos, Movilă fiind cel care îi prezintă Mântuitorului macheta bisericii restaurate. O analiză comparată permite afirmația că noua pictură a bisericii Mântuitorului a avut ca model ansamblul monumental al bisericii Sfânta Sofia din Kiev, datând din secolul al XI-lea. Puternica insistență asupra temei Încarnării, tipică polemicilor post-iconoclaste, a fost inspirată de imaginea în mozaic a Maicii Domnului Orantă din catedrala Sfânta Sofia și de inscripția care o însoțește și care reproduce versetul 6 al Psalmului 45. Imaginarea Kievului ca Nou Ierusalim și punerea lui sub protecția Maicii Domnului au fost gândite de Petru Movilă ca pietre de temelie ale efortului său de reactivare a Mitropoliei Kievului.
More...
The centuries–old model of the Church as a community of lay people and clerics who inspire and guide them was entering a functional crisis. In the era of revolutions and liberalism, the laity found itself in a new, contradictory position: at the same time, they are believers loyal to the Church and citizens loyal to secular society. Looking for a way out of the crisis, the Church relied on the democratic capacity of the laity, who promoted Christian values with their social presence, but also fought for the Church’s political rights. The organized Catholic laity had a specific role: to form, culturally and morally, the lay classes. The prehistory of the creation of the Catholic lay movement (Catholic Action) gives insights into the complexity of societies in the second half of the 19th, and the beginning of the 20th century, but also the high level of inventiveness of both the laity and the hierarchy in activating the laity, which will turn out to be an epoch–making success of the Church of the 20th century.
More...