We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Viševjekovna vladavina Osmanlija Balkanskim poluostrvom, po prirodi stvari, uticala je na mnoge segmente svakodnevice tamošnjeg življa i one se prepoznaju u jeziku, kulturi u najširem smislu, kulturi ishrane, stanovanja, etnologiji i mnogo toga još, o čemu je nastala brojna literatura. Predmet našeg interesovanja je dugo godina bio okrenut izučavanju sadržaju i posljedicama te vladavine. Iako je ona prestala prije više od jednog vijeka, nema naroda kojeg se toliko ticala vladavina Osmanlija koliko je to bilo kod Bošnjaka i u pozitivnom i u negativnom smislu. Zašto? Odgovori na ovo pitanje su veoma složeni i tiču se oblikovanja “slike” Osmanlija u nacionalnim i evropskim istoriografi jama. Ako imamo na umu da je intezivno gradjenje te “slike” započeto u drugoj polovini XIX vijeka, tj. u vrijeme nacionalromantizma i samim tim potrebe demonizacije Osmanlija, koju su strpljivo gradili u viševjekovnoj naraciji i balkanski narodi i Evropljani.
More...
U radu će se dati prikaz slike ,,drugih“ kroz koju se defi nišu kulturna posebnost, kulturna raznolikost i kulturna sličnost utemeljene na smjeni turske crnogorskom kulturom nakon oslobođenja Nikšića od Turaka pred Berlinski kongres 1878. (Poslije slavnih pobjeda nad turskom vojskom, na Vučjem dolu 1876. godine, u Dugi nikšićkoj i Ostroškom klancu 1877. godine, koje je slavila sva Evropa, 9. septembra 1877. godine oslobođen je Nikšić. U gradu je prije oslobođenja bilo 3.000- 4.000 stanovnika (V.Klaić, 1878., str. 93). Bilo je samo 40 hrišćanskih porodica. U selima u ravni polja i obodu bilo je 1800 starosjedilačkog stanovništva. Oslobađanjem od Turaka konačno je nestalo izolacije Nikšića i Nikšićkog kraja od široke okoline... Tada je još jednom došlo do mijenjanja skoro cjelokupnog stanovništva. Od muslimanskih porodica ostalo je svega 19. Ostali su odselili pretežno za Skadar, a kasnije za Tursku. Nikšićki kraj naseljavaju učesnici u borbama za njegovo oslobođenje.(Radojičić 1982:113)
More...
Within the framework of the Seminar ”Romanian Exile and Migration: Cultural Representations in Europe”, the aim of this work is to illustrate, through the diaries of Mircea Eliade, the reasons and circumstances in which the Romanian writer and historian of religions leaves his country, the different stages and destinations of his exile, the literary and scientific contributions made by him in this context, as well as the reflections that the author makes about his own situation and about this phenomenon.
More...
El deporte globalizado constituye hoy un verdadero imperio planetario. Se extiende de manera tentacular sobre vastos sectores de la economía parasitaria visibles o subterráneos del capitalismo financiero, el poder político y la aturdidora industria cultural. La cínica ideología de la competición de todos contra todos, se ha impuesto en casi todas las instituciones de la vida cotidiana difundida de manera continua a través de la incansable repetición de rivalidades miméticas entre deportistas o equipos en las redes mediáticas transnacionales. Esto sucedió gracias a los engaños de los cárteles propagandísticos (COI, FIFA, UEFA, etc.) apoyados por las principales multinacionales capitalistas (Coca-Cola, McDonald's, Visa, Toyota, Samsung, Adidas, etc.) y los aparatos de Estado de todos los países (en particular, el aparato represivo militar-policial). En cuerpos como en mentes, en universos sociales o paisajes naturales, el deporte competitivo de espectadores ha colonizado espacios, fagocitado temporalidades, canibalizado recursos, estandarizado emociones.
More...
The text presents the newly published book by Prof. Anatol Anchev (2022) – content, composition, style, author’s self-assessments.
More...
Artykuł Katarzyny Janickiej ukazał się niemal równocześnie z drugim, poszerzonym wydaniem mojej monografi i pt. Zamek w Kórniku z 1998 roku (dalej cyt. RK Mon. 1 i RK Mon. 2). Wbrew tytułowi artykułu Janicka nie przedstawiła propozycji rekonstrukcji zamku Stanisława Górki, ale własną wizję kórnickiej rezydencji Górki w II poł. XVI wieku, która mimo że nie została oparta na nieznanych dotąd przekazach materialnych czy historycznych, podana została jako ustalenia niepodlegające dyskusji. Podstawę owej wizji stanowi całkowite zanegowanie przez Janicką przedstawionej przeze mnie historii kórnickiego zamku w XV–XVIII wieku. Dość chaotyczna narracja artykułu, wykazująca przy tym braki podstawowego warsztatu badacza architektury, nierzetelne przytaczanie ustaleń przywoływanych autorów oraz pomijanie niewygodnych dla postawionej tezy faktów czy źródeł zmuszają mnie – jako autorkę monografi i zamku – do ich inkryminacji. Najistotniejsze kwestie omówię, przytaczając fragmenty artykułu Janickiej in extenso.
More...
Odpowiedź na tekst pani Kąsinowskiej rozpocznę od zauważenia, że jego celem nie jest merytoryczna dyskusja na temat architektury zamku kórnickiego, a jedynie zakwestionowanie – w całości – alternatywnej propozycji, nieakceptowanej przez urażoną Autorkę monografi i. Już na wstępie czytelnik dowiaduje się, że nie posiadam podstawowego warsztatu badacza architektury, a w swoim artykule przedstawiłam nie tyle propozycję, co „własną wizję kórnickiej rezydencji Górki”, której podstawę stanowi całkowite zanegowanie historii zamku kórnickiego w XV–XVIII wieku, przedstawionej przez Autorkę. Określa ona swój tekst jako polemikę, z czym, biorąc pod uwagę sposób budowania narracji opartej na ataku personalnym, a nie rzeczowych argumentach, trudno się zgodzić. Nie jest on także recenzją ani głosem w dyskusji, mamy raczej do czynienia ze zbiorem krytycznych, a przy tym lakonicznych komentarzy odnoszących się do wybranych fragmentów mojego artykułu. Można przy tym odnieść wrażenie, że Autorka ustosunkowuje się, przede wszystkim, do tych obszarów, które są jej dobrze znane, inne intuicyjnie neguje, jeszcze inne – co symptomatyczne dla całej narracji – pozostawia bez komentarza.
More...
Z filozoficzną przenikliwością Dietrich von Hildebrandt kiedyś ostrzegał, że jedną z najbardziej złowieszczych cech obecnej epoki jest niewątpliwie detronizacja prawdy. Od czasów, w których żył w latach czterdziestych, poprzez kolejne dekady, dostrzegał, że pewne siły społeczne, polityczne i kulturowe podsycają negację obiektywnej prawdy. Hildebrandt zajmował się głównie nazizmem, socjalizmem i komunizmem, ale jego ostrzeżenia z pewnością mają zastosowanie do ruchów powstałych po jego śmierci w 1977 roku, takich jak postmodernizm, polityczna poprawność, kultura unieważniania i kultura świadomości, aktywności, uważności na ważne fakty i kwestie społeczne (zwłaszcza kwestie sprawiedliwości rasowej i społecznej) – tzw. „WOKE CULTURE”.
More...
The essay presents two ideas. First, the philosophical-aesthetic category of the dystopian-utopian is the basis of the literary-philosophical genre of dystopia-utopia in classical socio-political works. And second, it outlines some features of the genres dystopia-utopia and dystopia. The first idea is derived from European critical philosophy. The second is based on Plato, mostly on the Republic, a work that serves as a starting point for the analysis of the dystopia-utopia and dystopia genres. Classical and more recent works, some of which have not been examined as dystopia-utopia, illustrate these theoretical ideas. The essay pays particular attention to the novels Resurrection by Tolstoy and Bend Sinister by Nabokov.
More...
This paper conducts a comparative analysis of Samuel Butler's seminal work, Erewhon: or, Over the Range, and Vladimir Poleganov's contemporary novel, The Other Dream. The analysis centers on the discreet influence exerted by technology in the pursuit of territorial survival. The study delves into the catastrophic consequences arising from both the success and failure of this technological endeavour.
More...
The article discusses the impact of the current European conflict on the Czech language, leading to the prioritization of military-related terms in the Academic Dictionary of Contemporary Czech (ASSČ). Traditionally, entries are published alphabetically, but due to societal needs, thematic entries like military terms are released earlier. This approach benefits both users and compilers by providing timely access to relevant terms. The article also highlights similar practices in foreign dictionaries, such as Merriam-Webster and Duden, which respond to current events by publishing relevant terms. The Czech neologism database, Neomat, has recorded numerous new words arising from the Russian aggression against Ukraine. The article concludes with a list of 15 selected military terms, emphasizing the importance of timely and relevant lexicographical work in response to societal changes.
More...
The article by discusses the resurgence of manifestos in contemporary times as a response to global chaos and crises. Hauser responds to Daubner's critique of his manifesto, emphasizing the importance of manifestos in providing direction and proposals for societal progress. He highlights the historical significance of manifestos during periods of avant-garde movements and modernism, and their decline in the postmodern era. Hauser argues that manifestos are crucial for addressing current social and political issues, and he defends his approach of writing a manifesto without extensive annotations to encourage deeper engagement with the text. He also addresses criticisms regarding his perceived leniency towards socialist practices of the 20th century, clarifying his intent to explore moments of real emancipation in history. Hauser concludes by advocating for the revival of socialist ideas and movements to tackle contemporary inequalities and crises.
More...
Në gjysmën e dytë të shek. XIX, në dokumente të ndryshme të diplomacisë europiane të kohës, e posaçërisht asaj austro-hungareze, gjendet një informacion me vlerë për situatën demografike, etnike, fetare, por edhe sociale, ekonomike, kulturore etj., të Ballkanit osman e në kuadër të saj edhe për botën shqiptare. Aty kemi gjetur të dhëna edhe për numrin, përbërjen etnike dhe besimet fetare të popullsisë së sanxhaqeve ose vilajeteve të quajtura shqiptare, gjithashtu për tiparet e banorëve, të çdo kombësie, për gjendjen e tyre ekonomike, sociale, kulturore etj. Interesimi i posaçëm i Perandorisë Habsburge për rajonin e Ballkanit, në konkurrencë veçanërisht të ashpër me Perandorinë Ruse, për pasojë ngritja e dendur e konsullatave në territorin e Ballkanit osman, kualifikimi përgjithësisht i lartë i personelit të tyre dhe, po kështu, burimet mjaft të besueshme zyrtare e jozyrtare të informacionit që ato siguronin, janë tregues për të krijuar bindjen se të dhënat arkivore të diplomacisë vjeneze të kësaj periudhe meritojnë vlerësim serioz dhe janë për t’u marrë në konsideratë
More...
Пре тачно тридесет година, 1994, објављен је први број, прва свеска научног часописа Годишњак за друштвену историју. Корице су биле наранџасте боје, а намера је била да сваке године буду другачије. Тако би се три свеске, колико их је објављивано годишње, спојиле у један „годишњак“. Прва илустрација коју је Милан Ристовић одабрао за насловну страну била фотографија Милета Рајковића, Породични излет у Соко Бањи (1908). Председник часописа био је Андреј Митровић, главни и одговорни уредник Милан Ристовић, али, поред тога, свака свеска је посебно, првих пар година, имала и свог уредника међу тадашњим докторантима.1 Поред Митровића и Ристовића, редакцију часописа у почетку чинили су и Љубодраг Димић, Миле Бјелајац, Дубравка Стојановић, Мирослав Јовановић и Предраг Ј. Марковић.
More...
Категорија идентитета већ деценијама функционише као један од основних аналитичких алата за истраживаче и критичаре. Њена употреба, уз самодопадну саморазумљивост која је најчешће прати, распрострањена је у тој мери да је свест о њеној историјској условљености, као и о теоријским и интерпретативним ограничењима, готово ишчилела. „Право на идентитет”, к томе и на његову одбрану и адекватну репрезентацију у култури и уметности, третира се као неприкосновено. Поред пословично угроженог, трауматског идентитета националних књижевности, нарочито у југословенским оквирима, моралистичка аргументација, која свој критички апарат заснива на реконструкцији одређене трансценденталне вредности, присутна је и у приступима које бисмо колоквијално означили као „прогресивне”, „ангажоване” и томе слично.
More...