We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Evropska unija funkcioniše na principu vladavine prava tako da su sve njene radnje utemeljene na ugovorima na čiji sadržaj su dobrovoljno i demokratskim putem pristale sve države članice EU. Pravni instrumenti Evropske unije (EU) su podijeljeni u dvije grupe. Prvu grupu čini takozvano primarno zakonodavstvo EU – osnivački ugovori; Ugovor o Evropskoj uniji (UEU), poznat i kao Ugovor iz Mastrihta iz 1992. godine, Ugovor o funkcioniranju Evropske unije (UFEU) te Povelja EU o temeljnim pravima. Obaveze iz ugovora jesu postavile temelje za EU politike rodne ravnopravnosti i imaju posebnu težinu. One su provodive od strane država članica, EU institucija, kao i – zahvaljujući doktrini o njihovom direktnom efektu – od samih građana EU pred domaćim sudovima. Sekundarne izvore prava čine pravilnici/uredbe, odluke, preporuke, mišljenja te uputstva/direktive, koje su obavezujuće u smislu rezultata. To znači da su države u postizanju definisanih ciljeva slobodne da odluče o najboljem načinu njihove implementacije (čl. 288 UFEU).
More...
Postojanje institucionalnih mehanizama za ravnopravnost spolova se smatra bitnom pretpostavkom za ukidanje diskriminacije na osnovu spola/roda i ostvarivanje ciljeva rodne ravnopravnosti. Potreba za uspostavljanjem institucija koje će se specifično baviti ovim pitanjima je prepoznata i istaknuta tokom Četvrte svjetske konferencije o ženama 1995. godine u Pekingu (vidi rad II.1 Ujedinjene nacije autora Damira Banovića). Zaključci ove konferencije su sadržani u Pekinškoj deklaraciji i Platformi za akciju kada je zaključeno da vlade imaju primarnu odgovornost za sprovedbu Platforme za akciju te da bi mehanizmi i institucije za unapređenje položaja žena trebali sudjelovati u formuliranju javne politike i poticati sprovedbu Platforme ali i djelovati kao katalizator u razvoju novih programa (Platforma za akciju, 1995, Glava V-A). Komitet za eliminaciju diskriminacije žena Ujedinjenih naroda (Opća preporuka br. 28, 2010) preporučuje postojanje ovih institucija kao jednu od osnovnih pretpostavki za sprovođenje člana 2. CEDAW konvencije.
More...
Postizanje rodne ravnopravnosti kao ljudskog prava propisano je ustavima i zakonima o ravnopravnosti polova/rodnoj ravnopravnosti, antidiskriminacionim zakonodavstvom i cijelim nizom međunarodnih instrumenata ljudskih prava koje smo obavezni poštovati i primjenjivati. Odredbe kojima se štiti ravnopravnost i zabranjuje diskriminacija po osnovu pola/roda dio su i sistemskih i drugih propisa u različitim oblastima, od zakona, podzakonskih i drugih akata, pa sve do strateških i planskih dokumenata, odnosno javnih politika. U čemu je onda problem, pitamo se. Zašto ove deklarativne odredbe u zakonima ne znače odmah i njihovu primjenu u stvarnosti? Zbog čega i dalje postoje izražene rodne neravnopravnosti, pa čak i diskriminacija i nasilje kao ekstremni oblik diskriminacije? Zašto određene mjere vlasti imaju različite učinke na različite društvene grupe muškaraca i žena? Zašto naoko neutralne norme imaju nejednake efekte, iako nejednakost ili čak diskriminacija nisu uopšte bili namjera zakonodavca ili donosioca neke mjere? Zbog čega „ne vidimo“, odnosno odbijamo da vidimo da rodne nejednakosti postoje i da je njihovo uporno opstajanje zapravo legitimisana nejednakost u moći, podjeli rada i pristupu resursima?
More...
U radu su obrađeni ključni aspekti ostvarivanja prava pripadnika nacionalnih manjina u Bosni i Hercegovini. Prikaz osnovnih prava nacionalnih manjina garantovanih međunarodnim dokumentima dat je u oblasti društveno-političke participacije i ostvarivanja prava na kulturnu autonomiju (pravo na njegovanje sopstvene kulture, pravo na obrazovanje, informisanje i službenu upotrebu maternjeg jezika). iako u ovom radu nisu posebno isticani problemi nacionalnih manjina na prostoru Bosne i Hercegovine, jasno je da postojeći sistem zaštite njihovih prava ostavlja prostor za dalje unapređenje.
More...
Fundamental political and economic changes have taken place in the Czech Republic in the past quarter of a century. It is a relatively long period of time, during which all areas of life of society have been radically transformed, with public administration being no exception. The significant milestone of the country’s history was marked by the events of November 1989. The political, legislative, and economic changes – in a word “dismantling” – of the socialist state and its transformation into a democratic state relying on the market economy also required transformation regarding the perception of its role, activities of executive apparatus and institutions, nature and quality of public administration employees, and effectiveness of their work. And it is a very challenging and prolonged transformation that is not always absolutely clear. By analyzing the public administration development during the period, we should point out the key moments of its transformation and allow critical assessment of individual steps of various reforms, both planned and implemented. This is the only way to determine the pros and cons of the existing development and to indicate the trends of going forward.
More...
Jugoslovenska država je 1918. stvorena na liberalnim načelima, među njima i na načelu slobode veroispovesti i verske ravnopravnosti, baštineći tradiciju Kraljevine Srbije. To načelo je prihvaćeno tokom pregovora o uređenju buduće države sredinom 1917. i uneseno u Ustav nove države. Uvođenje liberalnog građanskog uređenja u jugoslovenskoj državi je omogućilo polet hrvatskog nacionalističkog pokreta oličenog u Hrvatskoj seljačkoj stranci. Rimokatolička crkva (RKC) nije bila zadovoljna svojim položajem u jugoslovenskoj državi. Umesto privilegovanog položaja u dvojnoj monarhiji, ona je posle 1918. bila jedna od priznatih veroispovesti u državi u kojoj je vladar bio pravoslavne vere. Izvestan broj rimokatolika je iz raznih razloga (iz ubeđenja, zbog braka, iz karijerističkih pobuda) prihvatio pravoslavnu veru. Velikodostojnici RKC su izuzetno preuveličavali te brojeve nastojeći i time da dokažu da je ona u neravnopravnom položaju u odnosu na Srpsku pravoslavnu crkvu (SPC). Gašenje političke aktivnosti posle proglašenja diktature kralja Aleksandra januara 1929. otvorilo je prostor RKC da preko masovnih organizacija Katoličke akcije i Križara organizuje jednu od najsnažnijih opozicija režimu. [...]
More...
Jedna od najznačajnijih karakteristika Nezavisne Države Hrvatske (NDH) jeste neprijateljstvo njenog režima prema srpskom narodu i Srpskoj pravoslavnoj crkvi (SPC). Nijedna fašistička država koja je egzistirala tokom Drugog svjetskog rata nije sprovela tako široko zamišljeno i organizovano čišćenje državne teritorije od pripadnika neke tradicionalne hrišćanske zajednice kako je to učinila ustaška država kada je riječ o ekspulziji srpske pravoslavne zajednice. Riješenje srpskog pitanja u NDH pored direktne fizičke eliminacije podrazumijevalo je organizovano protjerivanje te ubrzanu i nasilnu nacionalnu asimilaciju. [...]
More...
The Russia-Ukraine conflict has considerably slowed the construction sector's recovery from the global COVID-19 lockdown. Because of rising debt levels, the short-term picture is uncertain. Both public and private sector initiatives will face challenges, with government funds devoted to efforts to address acute socioeconomic crises, and high building material prices rendering private sector projects unviable. Global climate change and global warming are problems that affect everyone, every country, and everything alive. It is a challenge felt in every sector, from agriculture to water supply and sustainable land management, from unemployment to economic stability, from democracy to security, and especially in the health sectorThe current decade has been defined by the fight against inequality, epidemics, and climate change. Technological advancements, such as digitalization and automation, will continue to have an impact on all parts of our life.
More...
At present, when pandemic enters a new phase, the geopolitical confrontation between the adherents of unipolar and multipolar international security systems takes its new impetus. Besides the pandemic restrictions used widely as a tool of political pressure, the LGBT issue recently gained new importance. LGBTQ activists that announced pride in the Georgian capital have not taken to the main avenue of Tbilisi out of fears of violence. Instead,anti-LGBTQ groups' representatives used physical violence against media representatives because of their perceived pro-LGBTQ/Western stance. As it is known LGBTQ issue has become quite divisive not only in Georgia but in EU member countries. The present paper discusses developments in Georgia and the post-Soviet area as an example of a small proxy state of the former Soviet Union as an arena of struggle between the West and East on values shared by the most Western democracies.
More...
Catalonia’s national identity has its roots in the Middle Ages and Early modern times. In the 19th century, the Catalonian search for independence was encouraged by romantic and revolutionary concepts spread across Europe. After the First World War, we can notice a significant increase of political actions as regards the Catalonian nationalists-separatists, including violent episodes and riots in main cities. As for the contemporary period, the financial crisis in 2007-2008 acted as a new booster for nationalist-separatist ideas leading eventually to referendums in 2009 and also in 2017. The present study is exploring in a historical register the process of Catalonian’s independence. In doing so, I intend to identify and examine theCatalan’s main reasons in claiming complete political independence. The study tackles particularly recent interviews presenting opinions of several Catalonian citizens, some of them with political or administrative responsibilities, concerning regional independence and its potential consequences.
More...