OSTRAKIZAM U ŠKOLI: ISTRAŽIVANJE FENOMENA VRŠNJAČKOG ISKLJUČIVANJA U ŠKOLI
OSTRACISM IN SCHOOL: RESEARCH INTO THE PHENOMENON OF PEER EXCLUSION IN SCHOOL

Summary/Abstract: Socijalno ponašanje od velike je važnosti za normalno funkcionisanje svake jedinke jer joj omogućava da kroz interakciju s drugima zadovolji svoje najosnovnije potrebe. Ono se može manifestovati kao pozitivno i negativno, pri čemu negativno socijalno ponašanje predstavlja asocijalno (uglavnom nepoželjno) ponašanje, dok je pozitivno socijalno ponašanje prosocijalno (poželjno) ponašanje. Jedan od oblika asocijalnog ponašanja jeste vršnjačko nasilje. Školsko nasilje jeste nasilje mladih i prema mladima, ali škola nije samo pozornica, već organizacioni kontekst koji određuje pravila koja na toj pozornici vladaju, koja dodeljuje uloge deci i odraslima, i uobličava specifičnu interakciju između njih. Škola se pojavljuje kao ekološki mikro sistem koji, s jedne strane, deluje kao katalizator na sile koje su odgovorne za nasilnu komunikaciju koja postoji i van nje, a s druge strane kreira nove uloge i interakcije koji rađaju i specifične oblike nasilja. Predmet istraživanja ovog rada jeste ostrakizam u školi, odnosno istraživanje fenomena vršnjačkog isključivanja u školi. U radu su prezentovani rezultati istraživanja koje je imalo za cilj da empirijski i neeksperimentalno ustanovi stepen zastupljenosti nasilničkog ponašanja u osnovnoj i srednjoj školi na uzrastu koji se nalazi na stupnju moralne autonomije, čiji je jedan oblik ispoljavanja i fenomen vršnjačkog isključivanja u školskoj sredini, odnosno ostrakizam. U radu autorica polazi od humanih pretpostavki o percepciji sigurnosti i samopoštovanja, a zatim istraživački dovodi u vezu uverenost učenika u njihovu samokompetentnost i samoefikasnost i stavove o stepenu zastupljenosti vršnjačkog isključivanja u školskoj zajednici. Pokazalo se da su učenici s višim nivoom uverenja o samoefikasnosti, u većoj meri opredeljeni za razlike u percipiranju nasilja i nasilničkog ponašanja, jer razlike ukazuju na povišen prag tolerancije prema vlastitom i tuđem nasilju. Ova veza je blaga, ali statistički značajna, što je pokazala regresiona analiza. Nalazi istraživanja mogu poslužiti za humanizaciju i pospešivanje inferiornosti vršnjačkog isključivanja kako ne bi postala norma u školskoj zajednici. Konkretno, na osnovu nekih zanimljivih pokazatelja o učenicima čiji su stavovi pozitivno usmereni ka vršnjačkom nasilju, naspram učenika koji se suprotstavljaju, moći ćemo razviti produktivan dijalog između suprotstavljenih strana, i izvesti argumente koji mogu biti od koristi za implementaciju partnerske komunikacije unutar vršnjačke populacije, u cilju formiranja inferiornosti vršnjačkog isključivanja u školskoj zajednici.

• Details
• Contents