Škola u Komu i kritika religijskog pluralizma s posebnim osvrtom na filozofsku analizu ajatolaha Dževadija Amolija
The Qom School and a Critique of Religious Pluralism with Special Reference to Ayatollah Javadi Amoli’s Philosophical Analysis

Summary/Abstract: Škola u istorijskom gradu Komu u nekoliko poslednjih decenija imala je važnu ulogu u usmeravanju strateških naučnih i kulturnih tokova u Iranu i islamskom svetu. Naučni i istraživački rad u ovoj školi traje duže od jednog milenijuma i u kontinuitetu se razvijao u svetlu čvrste saradnje predstavnika ove škole i sličnih, starih, škola koje su utemeljene u poznatim centrima islamske učenosti u gradu Medini i u nekoliko gradova na teritoriji današnjeg Iraka, Libana i Irana. U Komu su formirane čuvene škole islamske filozofije, jurisprudencije i egzegeze, a filozofskim disciplinama najčešće se pridavao veliki značaj. Jedan od najuticajnijih predstavnika filozofske škole u Komu danas jeste ajatolah Dževadi Amoli. Analizom sadržaja njegovih knjiga upoznaćemo se s osnovnim smernicama filozofske metodologije škole u Komu u primeru kritike religijskog pluralizma. Ajatolah Dževadi oštro kritikuje ideju religijskog pluralizma zato što su je moderni zapadni mislioci i teolozi svestrano popularizovali iako nikada nisu dovoljno jasno obrazložili da se ona zasniva isključivo na Kantovom, odnosno novokantovskom, relativizmu u saznanju. On objašnjava da relativizam u saznanju ne znači da postoje mnogobrojni putevi koji vode do istine, pa da onda kažemo da će svi ljudi konačno biti spaseni nezavisno od toga na kojem putu se nalazili i kojoj religiji pripadali. Prema njegovoj analizi, relativizam u saznanju znači da niko ne može doći do istine i da se istina ne otkriva ni u jednoj religiji. Ajatolah Dževadi upozorava da se religijskim pluralizmom problemi spasenja i tolerancije rešavaju na destruktivan način, jer ćemo biti prinuđeni da prihvatimo filozofske principe kojima se u potpunosti diskredituje suština religijskog saznanja. Da bi to temeljno dokazao, on analizira različita značenja relativnosti i relativizma. Njegov zaključak glasi da se neka od tih značenja relativnosti prihvataju i koriste u religijskom saznajnom stadijumu, ali da je relativizam u saznanju u očitoj epistemološkoj suprotnosti sa svim religijama.

• Details
• Contents