DIALOGUE ANS EDUCATIONAL EXPERIENCE
Dialog a doświadczenie edukacyjne

Summary/Abstract: "Dialog" nalezy do słów, które we współczesnym dyskursie pedagogicznym pojawiają sie niezwykle często. Przywoływany jest jak panaceum na wszelkie trudności w edukacji. Jeśli jednak "dialog" ma rzeczywiście pomóc nam w pokonywaniu problemów pedagogicznych, wymaga krytycznego i poważnego namysłu. W przeciwnym razie nie tylko sens samego słowa jest zagrożony wypaczeniem, lecz - co gorsza - praktyka edykacyjna narażona jest na głębokie zniekształcenia. Mówiąc inaczej, koncepcja dialogu wcale nie jest tak dobrym pomysłem edukacyjnym, jak mozna było przypuszczać. Dialog może być niebezpieczny zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Uchwycenie tego zagrożenia wymaga uprzednio przeprowadzenia interpretacji tego, czym jest "doświadczenie edukacyjne". Odnosząc pojęcie doświadczenia do edukacji z perspektywy postheglowskiej, można wyróżnić dwie postawy interpretacyjne - bezkrytyczną oraz produktywną. Każda z nich może być interpretowana na dwóch poziomach - instytucjonalnym i personalnym. Postawa bezkrytyczna nadaje pojęciu doświadczenia znaczenie gromadzenia infromacji, a w kontekście edukacji uznaje wyłącznie takie sutyacje, które wyposażają ucznia lub nauczyciela w jak największą liczbę przezyć, niezbędnych do zapanowania nad tym, co może wydarzyć się w przyszłości. Kształcenie oznacza wówczas stosowanie technik przekazywania, zapamiętywania i przetwarzania danych. Na poziomie instytucjonalnym wyraża się to taką polityką naukową. która prowadzi do uzyskiwania obiektywnej wiedzy naukowej, wykorzystywanej w rozwiązywaniu trudności w oświacie lub w innych obszarach życia społecznego. W wymiarze personalnym zaś postawa bezkrytyczna prowadzi do utożsamienia "doświadczonego ucznia" z tym, kto pamięciowo opanował większość przkazywanych mu przez nauczyciela informacji, ktore jednak nie musza mieć znaczenia dla jego życia. Na poziomie instytucjonalnym postawa produktywna przejawia się taką organizacją funkcjonowania szkoły, która pobudza i wspiera uczniów w podejmowaniu ryzyka związanego z samodzielnym rozumieniem świata. Dlatego też własciwe wprowadzenie reguł funkcjonowania instytucji wymaga nie tylko ich akceptacji ze strony uczniów, lecz przede wszystkim krytycznego i zaangażowanego przemyślenia tych reguł i dopiero wówczas podporządkowania się im. Taki kształt instytucji sprzyja właściwemu stosunkowi uczniów do własnych doświadczeń. Nie są one wówcza wyłącznie przedmiotem zapamiętania, lecz przez swą negatywność i odmienność od tego, co stało sie już elementem uczniowskiego widzenia świata, nabierają wyjątkowego znaczenia. Umożliwiają bowiem one rzeczywistą rozmowę ucznia ze światem. Interpretacja tego pojęcia doświadczenia w kontekście edukacji odsłania dwie możliweości ujmowania tego, czym jest dialog jako zagadnienie pedagogiczne. Po pierwsze, dialog może być rozumiany jako metoda niezbędna do tego, aby pedagogika nie uległa oderwaniu od społecznych oczekiwań względem edukacji. Dialog ma zbliżać ucznia i nauczyciela w ich wspólnym wysiłku opanowywani

• Details
• Contents