Keywords: anthropology; science fiction; thought experiment; methodology
Thought experiments in the physics of the 20th century played a crucial role in the development of theoretical concepts, especially in absence or unsuitability of experimental data. In social sciences, for ethical and other reasons, the very utilization of the experiment as a methodological tool has been highly disputed. Thus, it has not only been rarely performed, but its implications, if any, had almost no practical value. Science fiction as a genre is perfectly suited to complement an actual performing of an experiment in anthropology, providing hypothetical scenarios that serve to predict possible future(s) of humanity, but that are, at the same time, challenging prevailing theories and even trying to establish new ones, by moving current theoretical problems into another, more helpful and more constructive territory, the one of the thought experiment. The article examines a number of short stories belonging to the science fiction genre that deal with core anthropological issues such as the definition of 'human', the role of adaptation in human evolution, the development of social groups and establishment of complex societies, appreciation of other cultural systems and the relation of humans to the universe. By doing this, it promotes the utilization of science fiction not only as methodological tool for research purposes, but even more as a valuable tool for teaching anthropology.
More...
Keywords: human rights; intersex persons; ECHR;
Ljudska prava su univerzalna i nedjeljiva te se primjenjuju na sve ljude, uključujući i interspolne osobe. Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima (UDHR) potvrđuje da su sva ljudska bića rođena slobodna i jednaka u dostojanstvu i pravima i da svakoj osobi pripadaju sva prava i slobode propisane tim instrumentom, bez diskriminacije po bilo kojoj osnovi, kao što su rasa, boja kože, spol, jezik, vjera, političko ili drugo uvjerenje, nacionalno ili društveno porijeklo, imovinsko stanje, rođenje ili bilo koji drugi status. Evropska konvencija o ljudskim pravima (ECHR) (ETS br. 5) također štiti sve ljude i sadrži otvorenu listu zabranjenih osnova za diskriminaciju.
More...
The document summarizes the speeches that were delivered and the discussions that took place during the international conference Shaping a Common Security for Southeast Europe - New Approaches and Shared Responsibilities held on 5-6 September, 2003 in Sofia.
More...
Keywords: Agnodice; myth; women; health; discrimination; disabled; feminism;
Jedna mlada žena koja se zvala Agnodike, živela je u naprednom atinskom društvu u IV veku pre nove ere. Agnodike je želela da izučava medicinu, ali je ženama tog vremena bilo zabranjeno da se obrazuju. Uz podršku oca ošišala je kosu, navukla mušku odeću i počela da pohađa časove koje je držao poznati lekar Hierofilus (ili Herofilos). Leta 350. godine pre nove ere, položivši s najvišim ocenama, ona postaje lekarka ginekološkinja, još uvek krijući svoj pravi identitet.
More...
Teško da bi se svaki posao kojeg sam u životu radio mogao nazvati zanimanjem. Otvarao sam boce penušavog vina u prestižnim galerijama, naplaćivao parkiranje na seoskom vašaru koji se kasnije uzdigao do višednevnog nacionalnog festivala obeznanjivanja, brao i sušio vrganje, ispisivao fi rme i reklamne panoe, neformalno taksirao, čuvao i izvodio u šetnju tuđe pse, za neveliku nadoknadu pisao seminarske radove iz nekoliko sasvim različitih oblasti, organizovao malu proizvodnju gaziranih pića, prodavao polise osiguranja, pisao uvodnike i komentare za novine po pravilu zabranjene ili ukinute pre no što bih dobio honorar, eto, mogu da nabrajam bez kraja i konca... Na tom spisku ne nalazi se drevni i cenjeni zanat arhitektonski, mada sam, i to treba reći, u jednom periodu verovao da će upravo neimarstvo biti moj životni poziv.
More...
U malo poznatoj paraboli, na tri strane kriptičnog teksta, krajnje neočekivano od „patrijarha eksperimentalne fi lozofi je”, kako su ga nazivali njegovi sledbenici, Fransis Bekon identifi kuje mitsko čudovište Sfi ngu sa naukom. Nauka je, obrazlaže Bekon, potencijalno opasno čudovište koje boravi na uzvišenim mestima znanja, a istovremeno „zaposeda drumove“ gde smrtnike izaziva svojim pitanjima. Nauka-sfi nga postavlja dve zagonetke: o prirodi stvari i prirodi čoveka. Pitanja vezana za prirodu čoveka predstavljaju posebno veliku opasnost, o čemu najbolje svedoči sudbina Edipa. Osim toga, nemoguće je nauku odvojiti od njene sestre bliznakinje tehnologije, kao što je Sfi nginu ljudsku glavu nemoguće odvojiti od tela lava. Ili, kontemplaciju muza iz kojih nastaju zagonetke od bolnih i okrutnih rešenja, izbora i odluka sa kojima Sfi nga suočava čoveka svojim zagonetnim pitanjima. Priroda je nauke takva, zaključuje Bekon, da se mora obazrivo postupati sa njom, i stalno imati na umu koliki je rizik potrage za odgovorima na krajnja pitanja, kao što su tajne života i ljudskog uma, pošto „ljudi obično nastupaju ishitreno i u preteranoj žurbi nude rešenje“. Drugim rečima, nauka je zavodljiva i opasna, i zato je treba ukrotiti, njenim se izazovima odupreti, ili će nas kao kakvo čudovište prožderati.
More...
CEMENT, Dejan Vasić: O gubitku memorije; ARMATURA, Jelena Veljić: Izveštaj sa rečnog fronta; ŠTRAFTA, Aleksandra Sekulić: Bilo jednom na Divljem Zapadu... u Americi... u Holivudu...; VREME SMRTI I RAZONODE / ZID, Genitalna panika 2019
More...
Keywords: politics; literature; trauma; conflicts; Balkans; 20th century; memory;
MIXER, Stejn Vervat: Sećanje na balkanskom tržištu trauma; antiCEMENT, Saša Ćirić: Kanadska inicijacija; ARMATURA, Adriana Sabo: Čemu služi populaciona politika; VREME SMRTI I RAZONODE, Miloš Živanović: Sever mi u krvi, Psalam konjskog lika
More...
Keywords: Serbia; cinematography; identity; gender; Serbian literature; Albanian literature;
MIXER, Aleksandar Novaković: Sukobi identiteta u srpskom filmu (1992-2016), odlomak; CEMENT, Đorđe Krajišnik: Priča koja nije počela, a kad će, ne znamo; ŠTRAFTA, Dejan Vasić: Potrošeni socijalizam; VREME SMRTI I RAZONODE, Arben Idrizi: 35.; BLOK BR. V, Studiostrip: Miki Maus
More...
Keywords: interregionality; science; Bosnian literature; poetry;
MIXER, Mark Losoncz: Istočno-evropske teze; antiCEMENT, Đorđe Krajišnik: Dnevnik jednog asanatora; ARMATURA, Irena Ristić: Ekonomije prijateljstva; VREME SMRTI I RAZONODE, Geni Lim: Zimsko utočište
More...
Keywords: Mirko Stoilkov; avantgarde; Serbian literature;
VREME SMRTI I RAZONODE, Geza Antal: Mičov ples; MIXER, Biljana Andonovska: Mali avangardni časopis koji bi se zvao časopis; CEMENT, Mirnes Sokolović: Visoke peći neutralnosti
More...
Keywords: Greek literature;
UVODNA REČ; Todoris Hiotis: Savremena grčka književnost na raskršću; Joana Burazopulu: Krivica nevinosti; Hristos Ikonomu: I jedno kinder jaje za dete; Hristos Asteriu: Kriza; Eftihija Panajotu: Crna Moralina
More...
Keywords: Serbian literature; Dobrica Ćosić; Josip Broz Tito; Edinburgh Festival Fringe;
MIXER, Branislav Jakovljević: Ćosićev Tito; CEMENT, Mirko Đorđević: S Kalemegdana, pogled u prazno; ŠTRAFTA, Aleksandar Novaković: Pozorišno mešano meso; VREME SMRTI I RAZONODE, Miloš Živanović: Jezičke nedoumice; BULEVAR ZVEZDA, VUČELIĆ, Milorad; BLOK BR. V, Kosmoplovci: Bez reči,
More...
Keywords: parish festival; Greek Catholics; “Vistula” operation; celebration; cultural landscape;memorial site;
Chrzanowo is a small village located in South-Eastern part of Masuria, nearly 6 kilometres from Ełk. It has around 120 inhabitants; Greek Catholic Ukrainians constitute one-third of them. I took up the subject of indulgences ceremony there. Celebrating is a permanent and important element of every culture and of social life; I was interested in the importance of this symbolic action in society for the reconstruction of national identity. In my work I tried to describe this place while indicating: fundamental deficiencies in homeliness, religiousness based on Eastern canon of faith, and custom of national language in public space. I emphasized what was essential and hard to achieve in the first stage of living in exile. This parish festival has many contexts and meanings far beyond the local community. Chrzanowo, seen through the prism of the festival, is an important national scene: the place of patriotic staging; the symbol of religiosity and attachment to tradition; the place to commemorate the deportation victims. It is also an example of the creation of a new cultural landscape of Masuria.
More...
Keywords: society; nature; definition;
Svakodnevno se jasno osvjedočujemo kako se svijet u kome živimo sastoji od neorganskih stvari i organskih bića. Opće znanje koje o svijetu imamo daje nam za pravo da zaključimo kako je sve što vidimo oko sebe, uključujući i nas same, sva ta nepregledna različitost i šarolikost pojava čemu smo izloženi od kada ujutro otvorimo oči, proizvod najčudnije i uvijek žive kombinatorike 118 (do danas nama poznatih) elemenata periodnog sistema. Ali postoji jedna važna dimenzija svijeta, pored neorganske i organske, upravo toliko važna da bez nje ne bi bilo ni prethodnih dviju rečenica, ne bi bilo mogućnosti da konstatiramo ni najnotorniju činjenicu kao što je: ‘Danas je oblačan dan’, ili ‘Kroz naš grad protječe rijeka’, a ona nerijetko izmiče oku. To je dimenzija društva. Gdje nju možemo naći? Najprije u jednoj materijalnoj formi, nalazimo je gdje god oko sebe pogledamo, to su bezbrojne građevine i strukture koje su proizvodi ljudskih ruku, najrazličitiji predmeti koje kupujemo i sam novac kojim to plaćamo. Da nema ljudi i njihovog rada, taj beskonačni skup predmeta koji ispunjava naše živote ne bi postojao. Ali, ova je dimenzija, izgleda, mnogo više od onoga što vidimo golim okom oko sebe.
More...
Keywords: Sylvain Lazarus; Chronologies du présent; art exhibition; comic-book art; Tanja Ostojić; Misplaced woman;
MIKSER, Aleksandra Sekulić: Zapisi iz podzemlja – ogledi o tektonici jedne izložbe; Blok br. V, Danilo Milošev Wostok; Wostok/Grabowski; ŠTRAFTA, Grupa za konceptualnu politiku: Hronologije sadašnjosti Silvena Lazarisa; ZID, Tanja Ostojić: Misplaced Woman?
More...
Keywords: transition of Bosnia and Herzegovina society; sociological challenges;
Transition of post-war Bosnian society offers great challenges sociological thought. We are witnessing a social crisis, identity crisis, especially in understanding the character of its own state and society, the drastic fall of fertility, obsoletes in legal political, economic, social security, education, health, cultural and sports organization of the state, which are the limiting factors for its prosperity and Euro-Atlantic integration. Sociology has not the right to silence and analytical opportunism towards these problems in Bosnia and Herzegovina society.
More...
Keywords: students; family; school; abusers; abused;
Recently violence among students in the elementary school has increased in numbers and is a frequent occurrence and a complex problem. This work analyses violence theoretically and empirically. The theoretical part deals with the topic of violence, types of it and its basic characteristics. The main goal of the research is to investigate the presence of violence among younger elementary school students in relation to gender, class and school achievement. The sample includes students of the third and fifth grade of the ''Turbe''elementary school in the total of 161 examinees. The obtained results suggest that bullying is present in elementary school and that there is no statistically significant difference in application of bullying among 268the students based on gender, class and school achievement. The results that have been reached will have their practical application in the non-violent conflict resolution among younger school students and will encourage the development of tolerance and human relations.
More...
Keywords: oral history; studies; sociology; landmarks;
Studiile de istorie orală dețin deja un loc bine definit în spectrul metodologiei sociale calitative, reprezentând un instrument de cercetare tot mai des folosit în majoritatea științelor socio-umane. Consacrată sociologic încă din 1948, o dată cu „Proiectul de istorie orală de la Universitatea Columbia” coordonat de Allan Nevins, metoda istoriei orale urmărește reconstituirea, pe baza relatării subiecților, a unor evenimente desfășurate în trecut.
More...