Ewolucja gwar Okręgu Bełchatowa i rola ośrodka przemysłowego w dokonujących się w Bełchatowskiem zmianach językowych

Author(s): Maria Kamińska / Language(s): Polish Issue: 16/1987

L'article présente certains problèmes liés aux changements s'opérant dans les dialectes parlés aux environs de Bełchatów en connexion avec les transformations de la structure démographique causées par la construction d'un nouveau centre industriel. Ces changements se font voir le plus distinctement dans le lexique. Ils sont aussi visibles dans les cadres du système grammatical. C’est dans le parler des représentants de la plus vieille génération que le dialecte se maintient le mieux.

O polszczyźnie kręgu rodzinnego w Sieradzkiem

Author(s): Alina Kłobus / Language(s): Polish Issue: 16/1987

Dane te polonais courant ainsi des citadins que des villageois de distingue le polonais du cercle familial , qui se realise dans la situation communlcatrice non officielle, dane les contacts individuels , precisement familiales .

Dzisiejsze zasięgi cech dialektalnych na obszarze bełchatowskiego okręgu przemysłowego

Author(s): Danuta Bieńkowska,Elżbieta Umińska-Tytoń / Language(s): Polish Issue: 16/1987

L'article présente l'évolution, les directions et les tendances d'epanouissement des dialectes de la région de Sieradz dans le dernier quart de siècle. Les étendues actuel les des traits dialectaux sur ce territoire sont comparées avec les constatations établ ies auparavant par M. Kamińska et Z. Stieber. Les traits dialectaux désignant l'image des dialectes de Sieradz ont été présentés selon leur appartenance dialectale pr imitive: les traits de Grande-Pologne, de Petite-Pologne et de Mazovie.

Modele słowotwórcze rzeczowników w gwarach Okręgu Bełchatowa

Author(s): Kazimierz Michalewski / Language(s): Polish Issue: 16/1987

C’est la première par tie de l'élaboration des modèles morphologiques du substantif dans les dialectes de la région de Bełchatów.

Wyrazy złożone w gwarach okolic Bełchatowa

Author(s): Zdzisława Staszewska / Language(s): Polish Issue: 16/1987

Dans l'article, en s'appuyant sur le matériel dialectal de la région de Bełchatów, on analyse les mots composés, c. à d., les groupements: a) de mots séparés (les plus fréquents), b) de mots unis par des traits d'union (moins fréquents), c) de mots soudés entre eux (relativement rares). En in diquant le groupement comme un des mécanismes vitaux du processus morphologique dans le dialecte analysé, on envisage ici le caractere des mots a deux radicaux, leur empreinte emotionelle, l'origine du premier membre, etc.

Wahania rodzaju gramatycznego w gwarach okolic Bełchatowa

Author(s): Zdzisława Staszewska / Language(s): Polish Issue: 16/1987

En s'appuyant sur le matériel dialectal de la région de Bełchatów, on a présenté ces substantifs à deux genres, dans lesquels le changement du genre ne modifie pas la structure N Sg (ten kądziel// ta kądziei - type moins frequent), ainsi que ceux qu’accompagne ce changement (ten ośrodek // ta ośrodka - type plus fréquent). En indiquent les causes des oscillations du genre grammatical des substantifs présentés, on prend en consideration les facteurs de nature sémantique (union avec les synonimes, avec les notions principales) ou formelle (tendance à augmenter la transparence de la structure du mot et liée avec celle-ci la stabilisation du genre).

Syntaktyczne sposoby wyrażania pojęcia przyczyny w języku mówionym mieszkańców Okręgu Bełchatowskiego

Author(s): Anna Krupska-Perek / Language(s): Polish Issue: 16/1987

Archaizmy leksykalne z zakresu kultury materialnej w gwarach okolic Bełchatowa

Author(s): Alina Kłobus / Language(s): Polish Issue: 16/1987

Les appellations des denominatifs qui cessent d’etre en usage ou sont tombes en desuetude dans les dialectes de 14 villages aux environs largement compris de Bełchatow sont l ’objet de l ’article .

Zapożyczenia z języka literackiego w gwarach okolic Bełchatowa

Author(s): Danuta Bieńkowska / Language(s): Polish Issue: 16/1987

L’article comprend la presentation de la plus neuve couche du lexique dans les dialectes parles aux environs de Bełchatow.

Wzbogacanie indywidualnych zasobów słownictwa rdzennych mieszkańców Zagłębia Bełchatowskiego wywodzących się spoś ród użytkownikow gwary

Author(s): Iwo Szlesiński / Language(s): Polish Issue: 16/1987

L’artic le "L’enrichissmenet du lexique individuel..." enferme un essa i d’analyser le s mots nouveaux dans le lexique des habitants de la region de Bełchatow tirant leur origine des usagers du dialecte .

Teoria przekładu biblijnego w ujęciu współczesnych tłumaczy Biblii na język polski

Author(s): Marian Wolniewicz / Language(s): Polish Issue: 1/1994

The author presents the principles used by Polish biblical scholars of the 20th century in their translations of Sacred Scripture. In this presentation it is based on their own statements. It turns out that Polish biblical writers make their translations from the original languages except Brother A. Symon before the Second World War and E. Dabrowski after this war broke with the tradition of the 16th century by Jakub Wujek with the exception by E. Dabrowski or with the Gdañsk Bible. They use simple, comprehensible language (Karalski, Romaniuk). Wherever possible, it retains the stylistic features of the original text (Szczepañski, Klawek) and translates Semitism in accordance with the spirit of the Polish language without harming the climate of the work (Szczepañski, Bible of the Chillenarian, Bible from Poznań). Finally they strive to render rather faithfully the spirit of the inspired author than his words (Br. A. Symon, Szczepanski, Klawek, F. Gryglewicz, S. Karalski, Bible of Chillenium, Poznań, or Bible British and Foreign Bible Society, K. Romaniuk).

O zaniku przydawek kazualnych w polszczyźnie

Author(s): Maria Lesz-Duk / Language(s): Polish Issue: 15/1987

The aim of this paper has been to describe the replacement of factitive attributes by prepositional phrases or by other case forms in the history of the polish language.

Zmiany w zakresie rekcji narzędnikowej czasowników w historii języka polskiego

Author(s): Maria Lesz-Duk / Language(s): Polish Issue: 15/1987

The aim of the paper has been to describe the process of transformation of instrumentative complements in to prepositional phrases in the course of historical change of the Polish language.

Zoonimia gminy Buczek w województwie sieradzkim

Author(s): Sławomira Tomaszewska,Donat Kęska / Language(s): Polish Issue: 15/1987

Der Artikel handelt über die Namen, die man den Haustleren in einigen Dörfern der Gemeinde Buczek in der Wojewodschaft Sieradz gibt.

Funkcje przyimka przy w języku polskim

Author(s): Maria Witkowska-Gutkowska / Language(s): Polish Issue: 15/1987

The lexical meaning of the preposition przy is very generalized. It is closely correlated with the syntactic function of a prepositional phrase containing this preposition.

Zur Definition, Identifizierung und Stratifikation formbildender Alternationen im Deutschen und Polnischen

Author(s): Alfred Tarantowicz / Language(s): German Issue: 15/1987

W niniejszym artykule autor zajmuje stanowisko w sprawie tak istotnych z punktu widzenia teori i alternacji pojęć jak: definicja, identyfikacja oraz stratyfikacja alternacji formotwórczych.

Polonismes rencontrés dans la structure des phrases françaises

Author(s): Mieczysław Gajos / Language(s): French Issue: 15/1987

Niniejszy artykuł poświęcony jest problemowi błędów obcojęzycznych powodowanych interferencją języka ojczystego. Pierwsza część pracy, zawiera wykaz i krótką charakterystykę błędów interferencyjnych w obrębie systemu morfo-syntaktycznego, popełnianych najczęściej przez Polaków uczących się języka francuskiego. Zestawienia i deskrypcji błędów dokonano na podstawie analizy błędnych form językowych ekscerpowanych z prac pisemnych oraz z ustnych wypowiedzi osób o różnym stopniu znajomości jęz. francuskiego: licealistów, słuchaczy Alliance Française przy UŁ oraz studentów filologii romańskiej UŁ w Łodzi. Po eksplikacji zebranych błędów interferencyjnych poruszono problem ich ewaluacji z punktu widzenia komunikacyjnego. W drugiej części artykułu przedstawiono metody i techniki zapobiegania błędom językowym powodowanym interferencją języka ojczystego. Ukazane zostały również typy ćwiczeń korekcyjnych pozwalających na terapię błędnych form językowych o charakterze interferencyjnym, pojawiających się w wypowiedzi ach ustnych i pisemnych u osób uczących się jęz. francuskiego.

Zur Klassifikation formbildender Alternationen im Deutschen und Polnischen

Author(s): Alfred Tarantowicz / Language(s): German Issue: 14/1986

Artykuł niniejszy stanowi próbę klasyfikacji alternacji morfologicznych, zachodzących we fleksji języka niemieckiego i polskiego. Zaobserwowano, że zarówno język niemiecki, jak też i polski stosuje tylko takie typy alternacji, które sa w zgodzie z modelem fonologicznym danego języka. Funkcjonowanie złożonego systemu morfonologicznego w konfrontowanych językach można przedstawić za pomocy różnych typów alternacji, ponieważ klasyfikacja zjawisk alternасуjnych jest jednym z ważnych elementów opisu językowego. Wnioskiem wynikającym z przeprowadzonej analizy jest stwierdzenie autora, iż klasyfikacja typologiczna ma wartość naukową i zastosowanie w językach deskryptwnych oraz w badaniach porównawczych czy konfrontatywnych, gdzie typologia taka może być bardzo inspirująca.

Der Imperativ der 2. Person Sińgular /Pluralals Ausdruck der Aufforderung im Polnischen und seine Wiedergabe im Deutschen

Author(s): Aleksandra Czechowska-Błachiewicz / Language(s): German Issue: 14/1986

W niniejszym artykule funkcje imperatyw 2. osoby l. poj. i mn. w języku polskim, wyrażającego żądanie i jego cechy semantyczno-pragmatyczne, zarówno w języku polskim, jak i niemieckim badane są w oparciu o podział trybu rozkazującego na nacechowany i nienacechowany sposób i możliwości użycia imperatywu 2. osoby. Konieczność rozgraniczenia nienacechowanej funkcji imperatywu 2. osoby w języku polskim od nacechowanej wynika ze stosunku żądania nadawcy do adresata lub do odbiorcy, który to stosunek uzależniony jest od konkretnej sytuacji, nadającej relacji "nadawca-odbiorca" specyficzne cechy semantyczno-pragmatyczne.

Der merkmalhafte Charakter des Imperativs der 2.P.Sg./Pl. vom typ: "Zobacz pan/pani/zobaczcie panowie/panie/państwo" und seine Wiedergabemöglichkeiten im Deutschen

Author(s): Aleksandra Czechowska-Błachiewicz / Language(s): German Issue: 14/1986

Przedmiotom badań niniejszego artykułu jest nacechowany charakter użycia 2. osoby 1. poj./mn. trybu rozkazującego typu: "Zobacz pan/pani/zobaczcie panowie/panie/państwo" oraz możliwości przekładu tej formy na jeżyk niemiecki. Głównym problemem jest rozgraniczenie formy 2. osoby od formy 3. osoby, tak aby w tłumaczeniu tych form na język niemiecki zachowane zostały te same różnice semantyczno-pragmatyczne, jakie istnieją między tymi formami w języku polskim. Najważniejszym faktem w badaniu imperatywu typu "Zobacz pan . . . " jest to, że nacechowanie tej formy należy rozpatrywać nie w aspekcie semantycznym, bowiem wówczas można by zastanawiać się nad nacechowaniem odpowiedniej formy 3. osoby, lecz w aspekcie pragmatycznym, co jest szczególnie ważne dla opanowania poprawnego zastosowania tej formy przez Niemca uczącego się języka polskiego.