We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Očigledno je da jedna ovakva »rasprava« nema jednu ili dve polazne tačke već mnoštvo polazišta koja trpe uticaj socijalnog i nacionalnog okruženja u kome se živi, ideoloških i kulturnih galaksija prema kojima se oseća srodnost. Sadašnje galaksije, tako|e, zavise od planova za budućnost.
More...
The world we live in can be determined in various ways. Determination of the world in various ways is possible because of its inner diversities. It is for sure that its diversity, including the world of politics, political phenomenology, can be understood only within the context of significant transformations that we are witnessing. By saying transformation, I am implying the remake of the old into the new paradigm. The old paradigm is based on the effects and scopes of the first (political) modernism, and the new paradigm should in full become the paradigm of the second political modernism.
More...
Etno-mobilizacija bi se, jednostavnim jezikom, mogla definirati kao „zbijanje vlastitih redova”, unutar jednog etno-nacionalnog korpusa, radi postizanja određenog cilja odnosno vršenja nekih vanrednih poslova, najčešće radi „organiziranja odbrane od neprijatelja“ odnosno otklanjanja uzroka ugroženosti. Ona podrazumijeva dovođenje pripadnika jedne etničke grupe u stanje pripravnosti, spremnosti, mobilnosti, pokretljivosti, pomičnosti, što bi trebalo biti pretpostavka vršenja određenih radnji i/ili prepreka i brana iznenadnom ili najavljenom „napadu” druge, „suprotstavljene” etničke grupe ili grupa.
More...
Bosna i Hercegovina je država pravno uređena Dejtonskim mirovnim sporazumom 1995. godine. Međunarodna zajednica, odlučna da zaustavi krvoproliće između Bošnjaka, Hrvata i Srba na teritoriji ove bivše jugoslavenske republike, učinila je znatne ustupke nacionalističkim zahtjevima sukobljenih strana i individualna ljudska prava podredila grupnim. Tako je obrazovni sistem ostao izvan nadležnosti države i podijeljen na tri nezavisna sektora, kojima upravljaju (svako svojim), bez obzira na komplikovano administrativno uređenje, tri vladajuća nacionalizma, čiji su interesi ugrađeni u odgovarajuće zakone, a razrađeni u posebnim nastavnim planovima i programima.
More...
Polemika u listu Vreme započela je člankom urednika u broju od 1. avgusta 2002, a nastavljena je u Pošti i Reagovanjima i trajala je neprekidno punih petnaest nedelja. Uredništvo je oglasilo njen kraj u broju od 28. novembra 2002, objašnjavajući da pisama ima još, ali samo onih kojima čitaoci podržavaju uređivačku politiku lista. U polemici je objavljeno 78 pisama (uključujući i tekst urednika D. Žarkovića), koje je napisalo 50 autora. Urednik i članovi redakcije su imali 8 priloga (Žarković - 1, Stefanović - 2, Milošević - 1, Cerović - 4) i jednu intervenciju u broju od 3. oktobra, u osmoj nedelji polemike, kada su naveli da osećaju nelagodnost "zbog usamljene pozicije g. Popovića u njegovom naporu da održi razgovor o jednoj od najvažnijih tema srpskog društva". Sa druge strane, najveći broj tekstova (9) napisao je Srđa Popović, osnivač lista Vreme. Od ukupnog broja učesnika polemike, desetoro se javilo po dva puta, a četvoro tri, odnosno četiri puta, što znači da je 43 pisama napisalo 15 autora, dok je ostalih 35 javljanja bilo od 35 drugih autora. "Na strani" Vremena i "na strani" oponenata objavljen je precizno jednak broj tekstova. Uz polemiku, uredništvo je objavilo i nekoliko "priloga": dva intervjua Srđe Popovića data drugim novinama, jedan apel iz 1999. upućen NATO-u i jedno privatno pismo iz 1999. upućeno Sonji Biserko, koje se, po navodu pošiljaoca, "vrtelo" na nekoliko veb-sajtova. Polemika je započela tekstom glavnog urednika lista Vreme Dragoljuba Žarkovića Dehelsinkizacija gospođe Biserko kao odgovor na njene kritike upućene listu a sadržane u citatu navedenom u tekstu trećeg autora u drugim novinama. U početku je izgledalo da će se na napadu i odbrani Sonje Biserko lično, polemika i završiti. To se, međutim, nije desilo. Težište je sa ličnosti Sonje Biserko preneto na njene stavove, i u okosnicu polemike izdiglo se pitanje da li su stavovi - da srpska elita preko nezavisnih medija (B92 i Vreme) čini sve da zločin ne samo relativizuje već i deetnifikuje - tačni ili ne. Vrlo brzo i vrlo jasno kristalizovale su se dve opcije, jedna koju je zastupala pozicija (u ovom slučaju list Vreme i branioci) sa tezom da je izveštavanje lista objektivno a da zločine treba deetnifikovati jer je njihova etnifikacija isto što i "kolektivna krivica naroda", i druga koju je zastupala opozicija, koja je smatrala da list relativizuje zločine jer se ne može "deetnifikovati" etničko čišćenje, što ne podrazumeva.
More...
The article deals with the ambiguous concept of the national and the specifically “Slovak“ questions as applied by the Czechoslovak Communists in the first half of the 1920s. Two contradictory concepts – the Austro-Marxist slogan of cultural and territorial autonomy within a multinational state and the Bolshevist claim to national self-determination leading to the separation from such a state – were followed by different streams of the former “Marxist Left“ and, later, the Communist Party of Czechoslovakia (CPC). Since the Party´s activities were legal within the framework of parliamentary democracy, the search for some kind of autonomous application of the Communist International resolutions on national policy, which were binding for the Party, was marked with sharp factional struggles. On the one hand, the faction of Slovak “Communists-Nationalists“ (Slovak: “nacionálni komunisti”), belonging to the radical Left, challenged the concept of cultural autonomy and broad local self-government formulated by the moderate leaders of the Communist Party. On the other hand, it faced the slogan of full political autonomy voiced by the Slovak People's Party in accordance with the Pittsburgh Agreement. The Resolution on the National Question adopted by the 5th Congress of the Communist International held in 1924 eliminated all differences. As a result, the uniform ”revolutionary” solution to the national question was definitely imposed upon the CPC´s policy by the Executive of the Communist International in 1925.
More...
Literary creation in Bosnia-Herzegovina is very complex. Viewed as a whole and throughout its historical duration, it has not been realized within the framework of one nation or one ethno-national community, nor within only one language or only one alphabet, nor within the framework of only one cultural-civilizational circle. This fact and this kind of literary-historical and cultural-historical reality gives the basis from which it is now possible to talk about a unique, singular literature of Bosnia-Herzegovina, or Bosnian-Herzegovinian literature, and also about parallel, plural literatures of Bosnia- Herzegovina – Bosniak as well as Croat and Serbian literatures in Bosnia-Herzegovina, together with the literary traditions of Bosnian-Herzegovinian minority communities, such as the Jewish community and others. Also, it is possible to speak about a phenomenon that should – given its own, internal historical-developmental dynamics and its literary-developmental principles and relationships in general – probably be named the Bosnian-Herzegovinian interliterary community. Related concerns are necessarily reflected in the definition of Bosnian literary studies and in particular in the definition of cultural Bosnian literary studies. Bosnian literary studies, and especially cultural Bosnian literary studies, can not, in fact, be defined using the principle of one language – one literature – one nation – one culture, nor in the framework of a single state, because this principle does not correspond to the historical reality of the literary creation nor to what is the contemporary reality of literary practice in Bosnia-Herzegovina. That is why, in understanding the phenomenon of literary creativity in Bosnia-Herzegovina, as well in defining both Bosnian literary studies and cultural Bosnian literary studies, primarily the theoretical concepts of interliterariness as well as closely related concepts of interculturality occur as potential solutions, as – both of them – have their essential meaning and full realization in the cases of both literary and culturally complex phenomena like literature in Bosnia-Herzegovina in general, as well as Bosniak literature in particular.
More...
This paper examines the notion of identity from the perspective of the Future Studies. It is exposing certain theories of the future, as well as the history of research of this phenomenon in light of the recent rise of the study of the future, which, as a systematic planning and forecasting, takes a crucial place in the management of risks in present uncertain, complex and often contradictory times. The Future Studies examine global trends, challenges and opportunities faced by the modern world. It is assumed that the 21st century will be marked by identity, as opposed to the 20th century that was marked by ideology. In the globalized world comes to dissolution traditional core of identity which allowed the unity of one person. Without this core, an identity becomes pure contingency. What will become of the man of the future will depend on how the future world looks. But, what will be the world in the future?
More...
The article deals with the activities of the members of the Croatian Party of Rights in Russia from mid-19th century till the 1917 October Revolution. Conflict between the Serbian and Croatian program for formation of nation states was related to the aspirations of the Russian and Austrian empire to take part in the division of the Ottoman heritage in the Balkans. In such context, representatives of the Party of Rights sought to create a political base in Russia for the realization of the main goal of their program: the creation of the Croatian state in the maximum extent – within or outside the Habsburg monarchy. There was a consensus on the basic elements of Croatian national interests between the National Party of J. J. Strossmayer and the Party of Rights of A. Starčević, who cooperated. After E. Kvaternik’s failure to find support in Russia for the program of the Party of Rights, Krunoslav Heruc, very capable advocate and organizer and also a member of the Party of Rights, went to St. Petersburg. In the period from 1885 to 1917, he used the Slavophil ideology to form a number of interconnected associations which influenced various Russian institutions. He wrote for a number of newspapers and magazines in Croatia and Russia, and published a number of publications promoting the ideology of A. Starčević. During the World War I, he joined a group of associates of different nationalities with whom he fought against the policy of the Serbian government and interfered with the formation of volunteer corps in Russia. The success of his actions was partly due to distress in Serbian institutions and demoralization of the Serbian elite after the military defeat and occupation of Serbia in 1915, as well as the lack of understanding of official Russian circles of international relations in the Balkans. Struggle between the Serbian and Croatian politics in Russia was ended with the revolutions in 1917 that have paralyzed the Russian institutions, and then launched a civil war. In such circumstances, the orientation of the Yugoslav program was the only way out for the two opposing sides.
More...
Every citizen born after the 50’s is a witness to historical events and also to historical paradoxes. But the issue is whether they are aware of those events, of their own role in those turbulent developments on the public scene. Are they aware that daily political events later turn into historical ones, and that as of late that process is accelerated, as the prominent philosophers have already established: We are directly experiencing history.
More...
Interview with Latinka Perović, by Olivera Milosavljević.
More...
Kada sam početkom prošle godine, nakon čitanja zbirke eseja Latinke Perović (koju je 2006. objavio Helsinški odbor) pod zajedničkim naslovom Između anarhije i autokratije, napisao jedan kratak novinski prikaz ove knjige, pomislio sam da se moram vratiti toj zbirci ponovo, na jedan ozbiljniji način. No, nije bilo vremena, znanja, a ni snage, a bojim se da ih i dalje nema. Ipak, usuđujem se da za ovu knjigu koju čitalac drži u ruci, opet u žurbi, bar naznačim šta je to zbog čega osećam da bi ove eseje Latinke Perović trebalo ponovo pomnije čitati i da pokušam da odgonetnem zašto se njeni ogledi o istorijskom plutanju Srbije, naizgled od nemila do nedraga, pa i čitavo njeno delo, u današnjoj srpskoj javnosti i u njenim vodećim političkim, naučnim i kulturnim institucijama - upadljivo ignorišu, to jest zašto se to toliko značajno delo dočekuje sa nekakvim strahom da će njeni pogledi satrti dugo godina uhodavani red stvari koji se zove “nacionalna politika”? Počeću ovu priču sa hipotezama o ovome drugom, ali predhodno osećam potrebu da navedem epizodu koja po mom mišljenju na neki način nudi utisak o značaju istorijskih tema koje je Latinka Perović proučavala.
More...
Srednjovekovna srpska država nastala je u Raškoj oblasti. Kako se razvijala, tako se širila prema jugu (Kosovo, Makedonija), da bi svoj vrhunac dostigla za vreme vladavine cara Dušana (1308-1355), koji je proširio njene granice pripojivši područja Makedonije, Albanije, Epira i Tesalije. Zbog prodiranja Turaka sa juga Balkanskog poluostrva na sever u drugoj polovini XIV veka , srpska država je prestala da postoji, a Srbi iz južnijih krajeva (Makedonija, Kosovo, Metohija) selili su se na sever, pravcem Morava-Vardar (Skoplje-Beograd), i na severozapad (duž linije koja povezuje Skoplje, Kosovo, Sjenicu i Sarajevo). Usled otomanskih osvajanja izmenio se etnički sastav na osvojenim područjima. Pošto su se katolici Hrvati i Mađari povlačili na sever, Turci su se bojali da bi ova pogranična područja, bitna za odbranu carstva, mogla ostati nenaseljena, pa su na njihovo mesto naseljavali pravoslavne hrišćane i muslimane. Tako je u šesnaestom veku došlo do značajnog porasta pravoslavnog življa u severnoj Bosni (oblast Bosanske Krajine), ali i u Slavoniji. Ovom stanovništvu bila je poverena odbrana severne granice Otomanskog carstva. Usled svih tih pomeranja stanovništva, Srbi su se sve više širili po onoj teritoriji koja će u dvadesetom veku činiti Jugoslaviju. Na istoku je, dakle, nastao jedan srpski teritorijalni kompleks u kojem je Srbija, u dolinama reka Morave i Vardara, bila povezana sa Vojvodinom, koju su činili Banat, Bačka i Srem, u Panoniji.2 Na zapadu se taj kompleks prostirao do Dinarskih oblasti – do Novopazarskog sandžaka, koji odgovara teritoriji nekadašnje Raške, kolevci srednjovekovne srpske kraljevine dinastije Nemanjića, te do Crne Gore i Hercegovine. Drugi teritorijalni kompleks nastao je na zapadu i u njegovom sastavu su bili severna Dalmacija, Lika, Kordun, Banija, zapadna Slavonija (područje duž vojne granice Habzburškog carstva, [vidi geografsku kartu 1 u Dodatku] i zapadna Bosna (Bosanska Krajina).
More...
Kako propaganda masovnih medija utiče na prihvatanje kolektivnog nasilja od strane običnih ljudi i njihovo učestvovanje u njemu i kako je Šešeljeva nacionalistička propaganda zagovarala i opravdavala prisilu i nasilje Srba protiv nesrba. Izveštaj veštaka pripremljen za Međunarodni krivični sud Ujedinjenih nacija za bivšu Jugoslaviju. Autor: dr Anthony Oberschall, počasni profesor sociologije na Univerzitetu Severna Karolina, Chapel Hill, Severna Karolina, SAD.
More...
Suđenje Vojislavu Šešelju je počelo dvodnevnom razmenom uvodnih reči tužiteljke Kristine Dal i optuženog. Ovi višesatni monolozi, čija je funkcija da najave tok procesa, naznače pozicije strana i osvetle njihove strategije, prikazani su naposletku na Drugom programu RTS-a. Prvog dana snimak je pratilo, kažu, pola miliona ljudi, drugog nešto manje od četiri stotine hiljada. Ukoliko su ove procene tačne, biće da je suđenje pred ekrane privuklo četiri puta više građana Srbije nego što je potpisalo zahtev za njegovo direktno prenošenje. Teško je reći koliko su gledaoci zaista bili zakovani za televizore, a gotovo je nemoguće proceniti šta su pri tom mislili, osećali i saznali. Izvesno je, međutim, da je Vojislav Šešelj, osokoljen ovom publikom, nastojao da odgovori njenim očekivanjima. "Ja se obraćam publici u Srbiji", eksplicirao je pred sam početak suđenja. "A Zapad me uopšte ne interesuje. Sa Zapada je kroz vekove samo zlo dolazilo Srbiji."
More...
namjera ovog rada je da objasni i pokaže kako su nastajale i kako djeluju političke partije u Bosni i Hercegovini. Počevši od perioda austrougarske vladavine, rad objašnjava kako je tekao istorijski razvoj partija, njihova unutrašnja i spoljašnja dinamika, prije svega kako je začeto etnoreligijsko oblikovanje i međusobno diferenciranje najrelevantnijih partija, kao jedna od glavnih karakteristika partijske scene, kako prijašnje, tako i današnje Bosne i Hercegovine. Period kraljevine SHS/Jugoslavije uspostavio je određenu demokratsku praksu i institucije (izuzev u vrijeme Šestojanuarske diktature) te potvrdio i produbio već započetu partijsku razdvojenost po osnovu nacionalnog i vjerskog. okupacijom “prve” Jugoslavije i kasnijom pobjedom komunista, koji uspostavljaju totalitarni jednopartijski režim, ukidaju se brojna demokratska prava i institucije. Početkom devedesetih godina 20. vijeka obnavlja se višepartijski sistem Bosne i Hercegovine. Formiraju se partijenacionalni pokreti (SdA, SdS, HdZ) koji pobjeđuju na izborima 1990. godine. Kasnija njihova neslaganja po pitanju nezavisnosti Bosne i Hercegovine i njenog političkog uređenja dovode do rata koji se završava dejtonskim mirovnim sporazumom. Partije u postdejtonskoj Bosni i Hercegovini oslikavaju svu složenost ove države kao i sve linije rascjepa u njoj, prije svega po osnovu nacionalnog i vjerskog.
More...
Strukturiranjem analize u četiri ključna segmenta:1) Protivrečja nacije i višeznačja identiteta; 2) Politike identiteta i multikulturalizam; 3) Tranzicioni identitetski inženjering u Srbiji i 4/ Projekcije budućnosti i šanse multikulturalnih strategija, autor argumentuje sledeću tezu: bez obzira na mnoge izazove multikulturalizma i dramatično otvorena pitanja ekonomsko-finansijske i izbegličke krize, politike identiteta u EU (nacionalnih i evropskog) ne mogu zadržati preimućstvo dostignutih i, na globalnom planu, unikatnih civilizacijskih vrednosti, niti se mogu pokazati delotovornim na planu konsolidacije demokratije i integracije tranzicionih društava, ukoliko moć definicije identiteta zadobiju (ili, pak, zadrže) ksenofobi i etnonacionalisti. Umesto tradicionalnih pojmova i (ultra)konzervativnih (anti)politika, kriza zahteva nove ideje i strategije i, zato, treba dati stvarnu šansu multikulturalizmu.
More...
Migratory movements led to a modern crisis as they have challenged the concept of borders that had emerged with nation states. Improvements in communication and travel have eroded the invincibility of geographical and political borders while social boundaries have transpired within nation state entities. It is more likely than ever that people come across different identities and cultures, and are required to cohabit with those.
More...
