Istota Boga a kenoza wcielenia według św. Tomasza z Akwinu

Author(s): Mateusz Przanowski / Language(s): Polish Issue: XXIII/2017

The paper focuses on the following question: does St. Thomas Aquinas consider the kenosis of Logos, which took place in the Incarnation, to somehow reveal the God’s essence (essentia)? To answer this question it is crucial to determine the role that Aquinas ascribes to God’s essence in the act of Incarnation. St. Thomas clearly states that the essence of God, common to all Three Persons of the Trinity, actively takes part in the assumption of human nature and can be fittingly called — though not in the most strict sense of the word — as assuming (assumens) the human nature. Noticing this fact allows us to discern that the act of Incarnation reveals the truth about the divine nature, for example it shows the excellentia of God’s goodness. The second part of the article concerns the issue widely discussed in theology, namely the relation of two natures in Christ. I argue that — contrary to popular opinion — Aquinas’ teaching on the mental relation of the divine and human natures in Christ signifies their inconceivably close and internal reference.

Ofiara Chrystusa — zadośćuczynienie, okup czy uwielbienie? Scheebenowska koncepcja ofiary latreutycznej Chrystusa

Author(s): Maciej Roszkowski / Language(s): Polish Issue: XXIII/2017

This article takes its point of departure from the work by Bernard Sesboüé, Jésus-Christ l’unique médiateur: essai sur la rédemption et le salut (1991), where one of the most recent systematizations and diagnoses of contemporary soteriological thought can be found. This paper discusses some of the crucial elements of Sesboüé’s analysis, then outlines the concept of Christ’s latreutic sacrifice, put forward by Matthias Joseph Scheeben in his book The Mysteries of Christianity (1865). Next, Scheeben’s concept is juxtaposed with Sesboüé’s systematization, in order to check how it would stand the latter’s critique and to what extent it fulfils Sesboüé’s requirements as to the new soteriology. Scheeben’s essential argument concerns the latreutic nature of Christ’s sacrifice: Christ’s salvific deed should be understood as, on the one hand, a continuation of Trinitarian glorification and, on the other, as a perfection of the worship of God performed by the creation. The sacrifice seen as a glorification consists of two stages or moments: a moment of immolation, namely Christ’s passion and death, and moment of immutation, that is of resurrection and ascension through which Christ’s sacrifice becomes a pleasing odor to the Lord and a God’s possession. The latreutic nature of Christ sacrifice is related to its internal dynamic: as it was offered in His physical body, so it should be offered in His Mystical Body, or in the Church. This latter offering has a sacramental nature, where the faithful are incorporated into Christ’s body and mission. In this way the sacrifice offered by the Church becomes the sacrifice of Christ Himself, and as Christ’s dignity is infinite and the offering is of immeasurable value, the homage thus paid to God exceeds any finite form of glorification. The author of this paper is convinced that the concept put forward by Scheeben fulfils requirements outlined by Sesboüé to a large degree. This concept cannot be unequivocally classified as either the “ascending” model, or as the “descending” one, surpassing the dualism of two lines of soteriology and avoiding their one-sidedness. Moreover, accepting that Christ’s sacrifice is of a latreutic nature seems to guard soteriology against the many dangers and misuses that characterize approaches criticized by Sesboüé.

Luther Márton szoteriológiájának és ekkleziológiájának értékei

Author(s): Zoltán Bara / Language(s): Hungarian Issue: 1/2017

In order to understand the thinking of Martin Luther, a former Augustinian monk we need to take a step into the Reformationturn of the 16th century. Luther was the child of the Middle Ages. He could adopt and at the same time see from a critical distance the theological systems of the Middle Ages, while transcending the mintheir progress. In Luther’s Christology, just like in the New Testament, Christ’s person and his work are inseparably linked. An essential part of Luther’s return to the pure foundations is the sola fi des, sola gratia, sola scriptura, where the cornerstone is of course solus Christus. Christ is the hermeneutical criterion of the Holy Scripture, because everything in it leads to Him. The nature of the church was a polemical question throughout the Reformation. Therefore the confusing ambiguity of Luther’s Christology can probably be best perceived in ecclesiology. Here, it leaves scholastic theology and draws on kerygmatic theology: its biblical connections emphasize the existential questions, leaving aside the use of traditional categories. The church is based on faith, love, and the other gift s of the Holy Trinity. It is clear that in this sense the institutional aspect of the church – which is the epiphany of its hidden dimension – is reassessed and its sacred, salutary nature is questioned.

Keresztény halál

Author(s): Sándor Gánóczy / Language(s): Hungarian Issue: 2/2017

A katolikus egyház társadalmi tanítása: az individuáletikától a társadalometikáig

Author(s): László Holló / Language(s): Hungarian Issue: 2/2017

Die Soziallehre der katholischen Kirche als Teilgebiet der Ethik, hat sich geschichtlich aus der Individualethik beziehungsweise aus der Nächstenliebe herausentwickelt. Die – seit Mitte des 19. Jahrhunderts – sogenannte „soziale Frage“ ist aber durch eine grundlegende Neuordnung der sozialstrukturellen Bedingungen zu lösen. Dazu kann die katholische Kirche auf eine ganze Reihe von Sozialschrift en zurückgreifen. In der folgenden Studie wir die Entwicklung der Soziallehre dargestellt, sowie die Sozialenzykliken der Katholischen Kirche näher präsentiert.

Refleksje o Kościele w perspektywie communio według Severino Dianicha

Author(s): Leon Siwecki / Language(s): Polish Issue: 1/2017

Włoski teolog Severino Dianich poświęcił zagadnieniom eklezjologicznym wiele publi-kacji. Znaczna część dotyczy komunijnego wymiaru Kościoła w kluczu przepowiadania. Przepowiadanie stanowi wydarzenie, które daje chronologiczny początek Kościołowi i jednocześnie dynamizuje jego rozwój. Dianich proponuje formułę: „Kościół urzeczywist-nia przepowiadanie i przepowiadanie tworzy Kościół”. Kościół jako komunia może odpo-wiedzieć na jedno z zasadniczych pytań człowieka dotyczących możliwości poznania i zjednoczenia z Bogiem. Wcielenie Syna Bożego pozwala pokonać dysonans między Bo-giem a człowiekiem i jednocześnie wypełnić lukę w koncepcji komunii z Bogiem według Starego Testamentu. Autor artykułu prezentuje powyższe zagadnienia w czterech punk-tach: istotne uściślenia; primum principium; perspektywa communio, ku podsumowaniu.

Spiritual development of personality according to Nikolai Lossky

Author(s): Karel Sládek / Language(s): English Issue: 1/2017

The article presents the spiritual development of personality according to the Russian philosopher Nikolai Lossky, who emigrated after the Communists came to power in Russia and lived in Czechoslovakia between the world wars. The main sources of this study are his texts published there at that time. Lossky incorporated the spiritual development of personality into his worldview, revealing an analogy between it and the evolution of nature. Novels of the Russian writer Fyodor Dostoyevsky, among others, contributed to his knowledge of the human heart. He also confronted his conclusions with medical and therapeutic practice, taking advantage of his acquaintance with the Czech founder of psychosomatic medicine Ctibor Bezděk. Although he was a non-conformist thinker in many respects, his views of the spiritual development of personality were heavily influenced by traditional Christian theology.

Maryja w komunijnym planie Ojca

Author(s): Marek Jagodziński / Language(s): Polish Issue: 1/2017

Mariologia bardzo dużo mówi o relacjach między Maryją a wcielonym Synem Bo-żym i Duchem Świętym, a o Jej relacji z Ojcem prawie wcale. A przecież mówiąc o Synu i Matce, nie można milczeć o Ojcu. Pełnia obdarowania prowadziła Maryję do szczegól-nej, niepowtarzalnej komunii z całą Trójcą Świętą. II Sobór Watykański nazwał Ją „Ro-dzicielką Syna Bożego, a przez to najbardziej umiłowaną córą Ojca Niebieskiego”, inte-gralnie włączoną w ustalony przez Ojca zamysł zbawienia. W Maryi dokonało się komu-nijne spełnienie osoby – stała się macierzyńską ikoną ojcostwa Ojca i bramą histo-riozbawczej komunii zbawienia, a Jej udział w historii zbawienia dopełnił się w komunii eschatycznej, gdzie odbiera cześć w chwale Ojca.

Ane Vivo. Problem niepłodności, a współczesne formy zapłodnienia – ocena moralna

Author(s): Tomasz Stec / Language(s): Polish Issue: 1/2017

Coraz częstszą współczesną chorobą cywilizacyjną naszych czasów jest niepłodność. Styl życia, sposób odżywiania, odkładanie poczęcia dziecka na późniejszy okres, sprawia-ją, że gdy rodzice podejmują próby poczęcia dziecka napotykają na problemy. Rozpo-czyna się wówczas gorączkowe poszukiwanie sposobów, które rozwiążą dylematy mał-żonków. Rozwój nauk medycznych, inżynierii genetycznej, embriologii sprawił, że o poczęciu człowieka wiemy dzisiaj bardzo dużo. Potrafimy wskazać jak dochodzi do powstania płodu, jakie procesy zachodzą po połączeniu się komórek rozrodczych. Opracowano również wiele technik sztucznego zapłodnienia. W ostatnich latach na Politechnice w Lo-zanie (w Szwajcarii), została przedstawiona nowa metoda, tym razem wewnątrzustrojo-wego zapłodnienia. Ane Vivo zyskało popularność przez to, że do poczęcia dochodzi nie w szkle ale w organizmie matki. W Polsce tego typu zabiegi obecnie dokonuje się w Klinice Leczenia Niepłodności i Diagnostyki Prenatalnej Gyncentrum w Katowicach. Artykuł ma na celu wykazać dlaczego nauka jaką jest etyka i teologia moralna nie może zaakceptować tego rodzaju nowoczesnych metod sztucznego zapłodnienia. Ukaza-nie personalistycznego spojrzenia na życie ludzkie, podkreślenie godności osoby, stoi w opozycji do wszelkich nowych technik pomijających podstawowe dla człowieka wierzącego wartości.

Naprotechnologia jako narzędzie diagnostyki oraz przywracanie płodności. Ujęcie w aspekcie etyczno-moralnym

Author(s): Marek Kumór / Language(s): Polish Issue: 1/2017

Naprotechnologia to kompleksowe podejście do zdrowia kobiety i mężczyzny w celu wykrycia zaburzeń prokreacyjnych. Wykorzystuje najnowsze technologie oraz dostępną wiedzę medyczną, stosując znane w dzisiejszej ginekologii metody diagnostyczne i leczni-cze zarówno wobec mężczyzny jak i kobiety. Ponadto sięga po zarzucone dziś w medycy-nie konwencjonalnej metody leczenia mikrochirurgicznego niedrożnych jajowodów czy też nasieniowodów. Pełen cykl postępowania naprotechnologicznego obejmuje trzy etapy: identyfikacja problemu, leczenie oraz utrzymanie 12 efektywnych, prawidłowych cykli u kobiety. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że wszystkie badania są skorelowane z cyklem. Metody stosowane w naprotechnologii (zachowawcze i chirurgiczne) okazują się skuteczne w leczeniu niepłodności zarówno męskiej jak i żeńskiej.

Ewangelizacja w cyberprzestrzeni w nauczaniu papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka

Author(s): Piotr Przysucha / Language(s): Polish Issue: 1/2017

Jednym z aktualnych problemów współczesnej ewangelizacji jest jej odniesienie do świata mediów i cyberprzestrzeni. Głos hierarchów Kościoła katolickiego miał ogromne znaczenie w kształtowaniu narzędzi mających na celu zaistnienie Kościoła w środkach społecznego przekazu. W niniejszym artykule staram się ukazać wpływ papieży – po-cząwszy od Jana Pawła II, a skończywszy na papieżu Franciszku – na metody ewangeli-zacji realizowane w cyberprzestrzeni. Jest to ogromny obszar możliwości oddziaływania na chrześcijan. Jednak z perspektywy dotychczasowych osiągnięć dość słabo wykorzy-stywany. Kościół analizując zmieniającą się rzeczywistość i aktualne potrzeby duszpaster-stwa elektronicznego coraz bardziej zaczyna być aktywnym użytkownikiem Sieci. Jest to nagląca potrzeba współczesnych metod ewangelizacji i element umożliwiający dotarcie do jak największej liczby osób wyznających religię katolicką.

ROLA SANKTUARIÓW W UZASADNIANIU WIARYGODNOŚCI CHRZEŚCIJAŃSTWA NA PRZYKŁADZIE DIECEZJI RZESZOWSKIEJ

Author(s): Piotr Królikowski / Language(s): Polish Issue: 24/2017

The present article, on the example of selected sanctuaries of the diocese of Rzeszów, undertakes the question of ability of the sanctuaries to justify the credibility of the Christianity. According to author of the article sanctuaries can play role of premises in some arguments of credibility of the Christianity that are formulated in fundamental theology school of Lublin. In this function article shows sanctuaries as premises of martyrological, goods-bringing, hope-giving, and cultur-making arguments. In a martyrological one sanctuary premise emphasizes a meaning of martyrs as a witnesses of Christian faith, accents continuity of saving activity of God, especially through mediation of Mary and saints. It also draw attention to man as a witness of works of God’s grace and to his testimony. In goods-bringing argument sanctuaries show role of saints and Mary's in receiving goods from God. Sanctuaries are places where God gives to man spiritual and physical goods or restores them. Moreover, sanctuaries are places where man is stimulated to do good. In hope-giving argument sanctuary premises indicated that sanctuaries are places of hope and places of confirming this hope, which has basic in Resurrection of Christ. Sanctuaries play an important role in strengthen and build of final hope, which give sense to the whole of man's life, and enable man to act in true and freedom. In culutre-making argument sanctuary premises justify its role in forming man as creator and recipient of the culture. Sanctuaries lead to the highest values, help to discover and experience beauty. Sanctuaries are also related to works of art such as painting, sculpture, architecture, literature and music. They have also importance for the development of education.

KOŚCIÓŁ JAKO ''MYSTERIUM LUNAE''. ŹRÓDŁO, KOMUNIA, PRAWDA

Author(s): Jerzy Szymik / Language(s): Polish Issue: 24/2017

Similarly as in the whole theology of J. Ratzinger/Benedict XVI, the primacy of God constitutes a starting point also in ecclesiology. And it is only through this hermeneutic key that we are able to properly read communio ecclesiology – the most characteristic and original element of Ratzinger’s teaching on the Church. Its deepest source is the communion of God and man, fulfilling itself to the richest extent in the Person of Jesus Christ – God-Man. Communio of the Church means co-participation with Christ; the Church is not ours, it belongs to God. We shall perceive the universality and holiness of the Church or Christian brotherhood from this perspective. The saving universalism of the Church does not depend on alleged openness of the community (flexibility, adaptability, susceptibility to change), yet it results from the God’s plan we all contribute to, not through “improving” church structures, according to our own and casual valuation, but through deepening our faith, conversion, confidence towards God’s presence inside the Church and surrender to Him.

Moralność oceną natury ludzkiej

Author(s): Józef Młyński / Language(s): Polish Issue: 14-15/2008

Pneumatologia sakramentalna w nauczaniu Jana Pawła II

Author(s): Jerzy Buczek / Language(s): Polish Issue: 13/2006

In the last years catholic theology has been focusing more and more on trinitarian, in particular pneumatological dimension of sacraments. Trinitarian logic of the Christian revelation wants us to perceive acting of all Divine Persons in sacraments. The sacraments give the church involvement in the mystery of Pascha and Pentecost and their effectiveness results from the Pascha of Christ and the sending of the Holy Spirit.John Paul II depicts the reality of sacraments in the broader context, first pointing out that in the Holy Spirit, the church is a sacrament, the symbol and the tool of the inner union with God and the unity of the whole human family. Next he teaches that the Holy Spirit appears in the church and through the church as giving life. It is meant by that not only the gift of ex- istence but the gift of God’s life, the life of three Holy Trinity Persons given to the church and every man.Finally, he emphasizes that the church cooperates with the Holy Spirit in giving life, first of all through the sacraments, especially through baptism, penance and Eucharist. In all sacraments the acting of the Holy Spirit is vividly seen by him. The Eucharist is the crowning of all sacraments, thanks to them we achieve the communion with God Father through identifying with the first-born Son and the acting of the Holy Spirit.

Radość i nadzieja czyli Kościół we współczesnym świecie w świetle Konstytucji "Gaudium et spes" Soboru Watykańskiego II

Author(s): Norbert Podhorecki / Language(s): Polish Issue: 13/2006

Das II. Vatikanische Konzil wurde von vielen Zeitgenossen als ein gera- dezu atemberaubendes geistliches Ereignis erfahren. Heute, 40 Jahre später, wirken die Texte des Konzils auf viele nach wie vor erfrischend und weg- weisend. Das gilt vor allem für die pastorale Konstitution über die Kir-che, die am 7.08.1965 veröffentlicht wurde. Mit dieser Materie beschäftigt sich der vorliegende Aufsatz unter dem Thema: „Freude und Hoffnung oder die Kirche in der heutigen Welt vor dem Hintergrund der Konstitution Gaudium et spes des II. Vatikanischen Konzils“. Die Pastoralkonstitution stellt schon in ihrem Genus ein konzilsgeschichtliches Novum dar; ihre Verbindlichkeit, ihre Methode und ihre Auslegung ist darum in besonderer Weise kontrovers. Andererseits war diese Konstitution (wie sie heute von uns gelesen werden kann) nicht durch die vorkonziliaren Kommissionen vorbereitet; sie ist des- halb mehr als die anderen Konstitutionen aus dem konziliaren Prozess selbst herausgewachsen; in ihr drückt sich der „Geist“ des letzten Konzils beson- ders deutlich aus. Der Verfasser fängt mit einer Skizze des historisch- hermeneutischen Hintergrunds der pastoralen Konsti-tution an. Dann stellt er exemplarisch ihre Schwerpunkte dar, wobei auch die Entstehungsge- schichte von Gaudium et spes behandelt wird. Absch-ließend wird die Re- zeption der pastoralen Konstitution in der kirchlichen (päpstlichen) Lehre und im Schlussdokument der zweiten außerordentlichen Bischofssynode 1985 in Rom dargestellt.

Szczęście w czyśćcu

Author(s): Dominika Żukowska / Language(s): Polish Issue: 13/2006

Le ciel est la réalité eschatoloqique qu’on définit le bonheur. Le sainte Catherine de Genéve dans son «Traité du purgatoire» compare le purgatoire au bonheur des saints au ciel. Aussi les mistiques chrétiens trouvent au pur- gatoire le feu de l’amour de Dieu. D’autre part selon la présentation médieval le purgatoire était l’enfer mais l’enfer temporaire. Alors qu’est-ce que c’est le bonheur au purgatoire? En quai consiste alors la sauffrance que ressentent les âmes? Le bonheur du purgatoire ne consiste-il-pas alors en purification des péchés, qui permet de s’approcher au Dieu et être heureux en sa présence. Autant l’âme se purifie autant Dieu est plus dévoué à l’âme.

Prawo do życia w nauczaniu Jana Pawła II

Author(s): Weronika Zaremba / Language(s): Polish Issue: 13/2006

John Paul II puts the right to life on the first place regarding it as a superordinate right of the man. Everybody is entitled to this right, disabled and incurable people are also affected by this right. Discussing the right to life, the objective content of this right has been presented. It relates directly not only to the life itself but to physical integrity and the problem of social benefits as well.The Pope John Paul II in his Evangelium vitae (Encyclical letter on the Value and Inviolability of Human Life) defends the right to life from the moment of conceiving until natural death. In the contemporary world, life is exposed to many dangers. Newer and newer problems appear in relation to the development of the civilization, the progress of sciences and demo- graphic politics. John Paul II defends all people of different religions, nationalities, political beliefs because everybody has the right to a decent life.

Koncepcja pokoju w orędziach Jana Pawła II

Author(s): Jarosław Koral / Language(s): Polish Issue: 13/2006

Since the beginning of his papacy John Paul II put a lot efforts in defending peace in the world. The particular reflection of it can be found in annual messages for World Day of Peace. His personal involvement in the act of building peace affected the matters of the whole globe and local issues. The Pope directed his words to all people of „good will”, sometimes to inhabitants of the particular region or nation, always in a special way to the members of the Church.Transcendental and earthly aspect of the value of peace makes John Paul II an implacable opponent of the war in every form. The war has always been „the loss of mankind”, „the failure of all authentic humanism”. Wars, domestic conflicts, acts of violence solve nothing, on the contrary they make everything more difficult. The result of this plague is suffering and death of a great number of people, the breakdown of human relations, irreparable destruction of cultural heritage and natural environment. The war is the most barbaric and the least effective means of sorting out conflicts.

Španělský přírodovědec a teolog Juan T. Gonzáles de Arintero, o.p. (1860–1928) a evoluční vznik – stvoření člověka

Author(s): Ctirad V. Pospíšil / Language(s): Czech Issue: 2/2018

This study represents the life and work of the Spanish Catholic natural scientist and theologian Juan T. González de Arintero o.p. (1860–1928), who is very little known in the Czech environment. The focus of the study is the analysis of the La Evolución y la Filosofía Christiana 1. Introdución General published in 1898. Arintero walks in the footsteps of Zeferino Gonzalez, perceives Mivart’s thesis as acceptable, but modifies it as Z. Gonzáles. Arinter’s own contribution lies in the distinction of a so-called ontological species (biological class) and a biological species. Spontaneous evolution occurs within biological class. Once a new class arises, a direct Creator intervention is required. Human represents not only a new species or class, but even a independent kingdom. The human body is prepared by the evolution of higher primates (haplorhini). But the completion of humankind requires a direct Divine intervention which is linked to the creation of a rational soul united with this body. On the basis of our analysis, we corrected the erroneous claim which is presented in a very renowned foreign publication, according to this author Arintero rejected the evolutionary origin of the human body. Arintero expressly claims that the first human is a descendant of animal ancestors. However on the level of interpretation Arintero perceives this process as a specific God’s intervention, while he respects all verified data of the Paleoanthropology and Developmental Biology. Thus, Juan Gonáles de Arintero is one of the most important pioneers of the Catholic reception of the evolutionary origin – creation of man.