Mobilność miejska jako wyzwanie strategicznego programowania rozwoju lokalnego – przykład Gdańska

Author(s): Maciej Tarkowski / Language(s): Polish Issue: 4/2016

W toku transformacji ustrojowej zjawisko kongestii transportowej w polskich miastach ulegało systematycznemu nasileniu, osiągając poziom znany z większości miast krajów wysoko rozwiniętych. Z uwagi na koszty środowiskowe, społeczne i ekonomiczne problem ten znalazł się w centrum lokalnych debat politycznych, zmuszając władze do zajęcia stanowiska i podejmowania prób jego rozwiązania. Celem niniejszego artykułu jest omówienie przekształceń w zakresie głównych priorytetów i narzędzi polityki transportowej w mieście na przykładzie Gdańska, identyfikacja uwarunkowań tych zmian, a także wskazanie potencjalnych zagrożeń dla osiągnięcia założonych celów. W pracy zastosowano metody kameralne – dokonano analizy głównych dokumentów programowania rozwoju. W dokumencie pt. Gdańsk 2030 Plus Strategia Rozwoju Miasta (2014) sformułowano jednoznaczne wyzwanie wskazujące na potrzebę zwiększenia udziału ruchu pieszego, rowerowego i transportu zbiorowego w strukturze zadań przewozowych. W 2016 r. w Gdańsku, podobnie do większości dużych polskich miast, na transport indywidualny przypadało 41% podróży (Gdańskie Badania Ruchu…, 2016). W stosunku do 2009 r. udział ten wzrósł, mimo znaczącej modernizacji infrastruktury transportu zbiorowego. W celu odwrócenia niekorzystnej tendencji przewidziano wdrożenie szerokiej palety działań. Jednocześnie pozostawiono możliwość wykonania inwestycji, które, w zależności od szczegółowych rozwiązań, mogą wspierać zmianę podziału zadań przewozowych, jak i konserwować istniejące proporcje. Przyczyny powstałej niekonsekwencji wynikają zarówno z przyjętych wcześniej programów rozbudowy infrastruktury transportowej w nowo zabudowanych dzielnicach, jak i niejednorodnych opinii mieszkańców na temat priorytetów rozwoju transportu w mieście. Mocną stroną dokumentów strategicznych jest natomiast dostrzeżenie związków pomiędzy celami rozwoju transportu i mobilności miejskiej a celami innych programów operacyjnych. Stwarza to warunki do poszukiwania synergii pomiędzy działaniami prowadzonymi w różnych obszarach polityki rozwoju miasta.

Funkcjonowanie polityki transportowej we Florencji – analiza wybranych aspektów (na podstawie kwerendy dokumentów miejskich, wywiadów i badań terenowych)

Author(s): Łukasz Quirini-Popławski / Language(s): Polish Issue: 4/2016

Celem badań było przedstawienie uwarunkowań i analiza funkcjonowania wybranych aspektów polityki transportowej Florencji, ze szczególnym uwzględnieniem strefy śródmiejskiej. Specyfiką badanego miasta jest wyraźnie rozwinięta funkcja turystyczna. Kwerenda literatury i dokumentów pozwoliła na pokazanie założeń polityki parkingowej miasta, głównie przepisów kształtujących strefę płatnego parkowania i strefę ograniczonego ruchu. Z kolei na podstawie wywiadów i kilkudniowych badań terenowych dokonano charakterystyki wybranych warunków parkowania na patrolowanych odcinkach obu stref. Zidentyfikowano okoliczności nieprawidłowego parkowania, ukazując jako główną przyczynę brak wniesionej przez kierującego opłaty za postój. W wnioskach wskazano na potrzebę zweryfikowania obecnej polityki parkingowej, zwłaszcza w zakresie legalności poruszania się pojazdów w strefie ograniczonego ruchu oraz wzmocnienia kontroli prawidłowości postoju w strefie płatnego parkowania.

Ocena efektów inwestycji drogowych pod względem dostępności przestrzennej wskutek realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego województwa mazowieckiego (2007-2013)

Author(s): Przemysław Śleszyński,Paweł Kretowicz / Language(s): Polish Issue: 4/2016

W artykule przedstawiono metodykę badań oraz wnioski poznawcze i praktyczne związane z oceną lokalnych i częściowo regionalnych inwestycji transportowych w województwie mazowieckim wspófinansowanych ze środków Unii Europejskiej w latach 2007-2013 (Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego). Analizie poddano indywidualny transport samochodowy. Zaprezentowano wskaźniki dotyczące pomiaru sprawności transportowo-osadniczej, opierające się na dostępności czasowo-przestrzennej pomiędzy ośrodkami różnego typu (stolica, miasta subregionalne, miasta powiatowe, siedziby gmin). Wyniki dowodzą słabej lub wręcz niezauważalnej poprawy dostępności. Potwierdziły to badania ankietowe przeprowadzone na 200-osobowej próbie użytkowników dróg – posiadaczy samochodów osobowych. Problemem na drogach lokalnych, zwłaszcza w okolicach Warszawy, pozostaje kongestia (zatłoczenie) ruchu, która zdaniem części respondentów nawet zwiększyła się. Korzystniej oceniono poprawę jakości nawierzchni dróg. We wnioskach postuluje się zatem o zwrócenie uwagi na planowanie inwestycji sieci drogowej zwłaszcza na obszarach najsilniej zurbanizowanych, szczególnie w kontekście postępującego rozpraszania zabudowy.

Transport publiczny a dostępność na obszarach wiejskich Szwajcarii

Author(s): Robert Guzik / Language(s): Polish Issue: 4/2016

Dostępność przestrzenna jest jednym z kluczowych składników dyskursów rozwoju obszarów wiejskich, sprawiedliwości społecznej, a także zrównoważonego rozwoju. Dostępność do przestrzennie i czasowo rozproszonych miejsc, zasobów i szans, a zwłaszcza dostępność do edukacji czy służby zdrowia, jest ważnym czynnikiem określającym szanse życiowe ludzi. Dostępność jest też czynnikiem rozwoju i wzrostu gospodarczego miejscowości i całych regionów. Celem artykułu jest przedstawienie wpływu instytucjonalnych uwarunkowań organizacji transportu publicznego w Szwajcarii, uznawanej za wzorzec organizacji transportu publicznego, na dostępność przestrzenną na obszarach wiejskich. Dla uwzględnienia wpływu regulacji transportu publicznego zbadano zmiany w dostępności na wybranych obszarach wiejskich Szwajcarii, które pokazano na szerszym tle zmian dostępności na wybranych obszarach wiejskich Polski, Czech i Słowacji.

Dostęp wybranych miast w Polsce do kolei

Author(s): Tadeusz Bocheński / Language(s): Polish Issue: 4/2016

Celem pracy było zbadanie dostępu wybranych ośrodków miejskich w Polsce do kolei w 2016 r. oraz analiza zmian dostępności kolejowej w latach 1950-2015. Rozpatrzono techniczny (infrastruktura) i organizacyjny (przewozy) dostęp do kolei. Zakresem opracowania objęto miasta liczące powyżej 10 tys. mieszkańców według stanu z 2014 r. Prawie 100 miast tej wielkości w 2016 r. było pozbawionych regularnych pasażerskich połączeń kolejowych, z czego do 62 dojeżdżały wyłącznie pociągi towarowe, a do 35 kolej nigdy nie dotarła lub została zlikwidowana. W wyniku okrajania sieci połączeń kolejowych w latach 1990-2015 do ponad 60 miast przestały codziennie dojeżdżać pociągi pasażerskie, a do kolejnych kilkunastu ruch został wstrzymany na okres od kilku do kilkunastu lat, po czym reaktywowany. Proces odcinania analizowanych miast od kolei przebiegał w badanym okresie z różnym natężeniem, a jego kulminacja nastąpiła w 2000 r. W każdym z województw znajdowały się miasta, w tym stolice powiatów, pozbawione dostępu do kolei z ruchem pasażerskim.

Elements and outils for generating crossborder systemic functionality at Romanian/Ukrainian border (northern sector)

Author(s): Alexandru Ilies,Dorina Camelia Ilies,Jan Wendt,Corina Tatar / Language(s): English Issue: 1/2011

On 440.1 km the EU border section stretches which coincides with the Romanian-Ukrainian one (northern section), the territorial backdrop is characterized in the terms of morphology by a great landscape and altitude variety (from 200 to 1,900 m). Using the tools and methods certified in the specialized literature, we set forth a typology of the border areas, namely indicators related to the management, position, border accessibility, an important step in the elaboration of a cross-border cooperation or interregional strategies. Knowledge of the territorial administrative units under their position, the morphometric, morphographic and morphodynamic aspect represents the key of such a scientific step which will lay at the basis of the modelling of a crossborder territorial system with an enhanced functionality. Meanwhile, we obtain the border position and the border connectivity of the contiguous territorial administrative units as realistically as possible or found close to the border.

Changes in the international position of Central Europe in the context of the European Union integration

Author(s): Jerzy Stańczyk / Language(s): English Issue: 1/2011

This article refers to changes in the international position of Central Europe in the context of integration to the European Union. The author presents the current nature of this region and future of the European Union and also problems of Central Europe region. This indicates the specificity of this region, its dependence on international actors and security deficiencies. There are analyzed changes resulting from development of the European integration. There is not perceived only the impact of international organizations, but also the role of superpowers in the region.

The European Union - New Zealand partnership. Example of successful trans-regional cooperation

Author(s): Tatiana Tökölyová / Language(s): English Issue: 1/2011

Territory of II Rzeczypospolita in Central European classical geopolitics

Author(s): Jan Wendt,Alexandru Ilies / Language(s): English Issue: 1/2014

There are many arguments for distinguishing Central Europe that can be understood as the belt of countries which runs west of the border of Germany, Austria and Italy, and to the east of the border of Russia (without the Kaliningrad enclave), Belarus, Ukraine and Moldova. Geographical conditions of the central part of Europe had also their impact on a formation of “the region of the centre". In the north the transitional character of land relief reflects the transient of Polish Plains. In the center of the region the existing highlands, old mountains and the Carpathian Mountains clearly separated some countries in the region from neighbors closing even the tribes of Magyars on the Hungarian Plain. In so changing its borders and extent Europe of Centre the borders of the Polish state have been also changing. It was connected with many historical facts like: the formal division between Austria, Germany and Russia and the independence period between 1918 and 1939. Together with the new geopolitical boundaries and circumstances a Polish point of view for Central Europe has changed.

Promotion of host cities of EURO 2012. Case study Warsaw and Poznan

Author(s): Delia Bar-Kołelis,Bogusław Gosz,Tomasz Wiskulski / Language(s): English Issue: 1/2014

The main aim of the paper is to present aspects of the promotion of Warsaw and Poznan as examples of the host cities of the European Football Championship which were organized by the Union of European Football Associations (UEFA) in 2012 (EURO 2012). These cities are some the eight, next to Gdansk and Wroclaw in Poland and Lviv, Kiev, Donetsk and Kharkov located in Ukraine, where were held football matches of the tournament. Promotional activities were based on the query sent to the department of promotion located in all host cities. Full feedback came only from two centers: Poznan and Warsaw. It was made a comparative analysis of `the forms of promotion, target group, as well as the measurable effects of actions taken in those cities.

W sprawie genezy i wieku form rzeźby glacjalnej pogranicza Wysoczyzn Kaliskiej i Tureckiej

Author(s): Zbigniew Rdzany,Małgorzata Frydrych,Aleksander Szmidt,Katarzyna Tarnawska / Language(s): Polish Issue: 14/2015

In the years 2012–2015, the authors collected new geomorphological and geological data on the borderline between the Kalisz and the Turek Upland Plains, which allow to make the understanding of the origin and age of the landscape forms more complete. It was established that most convex glacigenic forms which constitute the so called Kalisz zone originated in the several-kilometre-wide edge belt of the Wartanian ice sheet. It was probably the result of a short-term activation of the ice-sheet and rapid deglaciation in the post-maximal episode of the Wartanian glaciation, which was called the Bzura sub-phase in this region. At the same time, the authors reject the possibility of transgression to this area of the Leszno phase ice sheet of the Vistulian glaciation.It was found that the course of glacial processes was influenced by morphological and lithological features as well as the dynamics of the bedrock, including seismic shocks. The structure of the analysed forms consists mainly of sediments of alluvial fans and glacifluvial braided rivers. Some sediments are deformed – in the largest degree by glacial tectonic disturbances sensu lato. In the near-surface zone, local paraglacial and periglacial disturbances also occur. The structure of most convex forms is characteristic of diapiric glacifluvial kames. The largest forms are usually complex both in terms of age and lithofacial features, and assigning them explicitly with a narrow genetic category (e.g. diapiric kame, push moraine or dead-ice moraine) may be an oversimplification.

Ocena przydatności archiwalnych materiałów kartograficznych dla analiz paleopowierzchni wykonywanych w technikach GIS na obszarze Polski Środkowej

Author(s): Aleksander Szmidt / Language(s): Polish Issue: 14/2015

During palaeogeographic research printed cartographic materials are often used. In order to incorporate them into GIS thorough assessment and verification are necessary, since they condition proper analyses of the materials and valid conclusions. Evaluation of the materials is particularly important when information from several data sources is compiled. This paper assesses the possibilities of using a variety of geological materials on Central Poland in GIS, such as data derived from borehole profiles as well as archival geological maps and sketches that were published as stand-alone deliverables or as attachments to scientific monographs and papers.

О БИЦИ КОД МИЛВИЈСКОГ МОСТА

Author(s): Nikola Keravica / Language(s): Serbian Issue: 1/2013

This article, based on the written sources from the late antiquity, represents a military historical reconstruction of the battle that took place in the surroundings of Rome on October 28th, 312. Nowadays, this battle is known as the Battle of the Milvian Bridge. The first part of the work consists of Constatine’s and Maxentius’ short biographies, a detailed description of two embattled armies and their strategic activities during the 312 civil war that preceded the Battle of the Milvian Bridge. In addition, précises of more relevant historical sources are quoted which deal with the battle itself and its immediate consequences. Finally, all strategic and tactical activities that took place before and during the battle has been reconsidered. The still open question of the battleground where the battle exactly did take place is especially emphasized.

Hărţi istorice interactive şi animate

Author(s): Adriana Bogdan / Language(s): Romanian Issue: 55/2016

Digital historical maps may display on the screen of intelligent devices more than spatial representations, valid at a certain specific, located moment. Interactive maps are rounded up by complementary information, which becomes visible by activating certain layers while placing / activating the mouse in a certain position on the map (on either a bookmark or on the legend). GIS Maps, represented through geographic coordinates, complete the information by data extracted from associated data bases, the 3D maps add the space visualization perception as well, whereas virtual maps bring forward virtual reconstructions of artifacts / historical objectives. Animated maps display evolutions of certain events unfolded over time and space (temporal maps) or any other types of modifications (non-temporal maps). The visual information may be completed by acoustic effects or by explanatory information in audio format. The target public is formed of teachers, pupils, students and history lovers regardless their age, who access the information on computers, tablets or smart phones.

Gdje se nalazilo naselje Kičma u Nahiji Drametin? (prema orijentalnim i kartografskim izvorima)

Author(s): Rusmir Djedović,Benjamin Bajrektarević / Language(s): Bosnian Issue: 1/2008

U ovom radu pokušavamo ubicirati tačan položaj naselja pod nazivom Kičma u Nahiji Drametin, koje se pod raznim sličnim nazivima uporno pojavljuje u najranijim osmanskim izvorima XVI, XVII i XVIII stoljeća. Inače, ubikacija je određivanje tačnog geografskog i topografskog položaja nekog naselja koje se pojavljuje u historijskim dokumentima i njegova veza sa nekim od naselja koja i danas postoje.

Novootkrivena nekropola stećaka u okolini Tuzle

Author(s): Rusmir Djedović,Almira Bećirović / Language(s): Bosnian Issue: 1/2008

Naselje Avdibašići se nalazi na krajnjem sjeverozapadnom dijelu općineTuzla u podnožju planine Majevice. Zapravo, naselje se nalazi na niskimbrežuljcima i brdima jugozapadnih padina planine Majevice i na sjevernimpadinama i dnu doline gornjeg toka rijeke Tinje.Avdibašići su dio starijeg i većeg naselja Donja Obodnica, ranije TurskaObodnica. Naselje zauzima sjeverozapadni dio katastarske općine, a ranije džemataDonja Obodnica. Inače, naselje Obodnica postoji još od srednjeg vijeka. Tadapripada župi Jasenica a u osmanskom periodu nahiji Jasenica u kadiluku Tuzla.

Oblique air photography for Chalcolithic sites from Eastern Romania. Analysis and interpretation. Some examples

Author(s): Andrei Asăndulesei / Language(s): English Issue: 1/2014

To intervene efficiently in protecting the archaeological heritage it requires precise information, as well as the exact location, the limits of the site or the geomorphological features of the area. As such, an interdisciplinary research based on non-destructive, complementary methods of investigation, which can provide precious information on the underground archaeological remains, is required. The most convenient (affordable) prospection methods employed by archaeologists are, on the one hand, surface research (fieldwalking), which provides the data necessary for a chronological setting, and, on the other, air photography, which offers the possibility to identify the buried structures. The present paper focuses on the use of oblique air photography in the study of prehistoric sites and a case for generalising such practices in archaeological research, with reference to preliminary results obtained for a number of sites from north-eastern Romania.

Валидација карата подложности клизиштима (Студија случаја: урбано подручје општине Бања Лука, БиХ)

Author(s): Novica Lovrić,Radislav Tošić / Language(s): English Issue: 1/2017

Landslides represent a serious geo-hazard in many areas of the world. They are one of the most damaging and most significant geo-hazards in Bosnia and Herzegovina. In the previous research, three GIS-based methodologies (Index based method, Statistical index method, and Landslide susceptibility analysis), have been used to assess the landslide susceptibility in urban area of the Municipality of Banja Luka. Validation technique is performed by comparing existing landslide data from 2012 with obtained landslide susceptibility maps. In this research, the landslide susceptibility maps were supplemented by landslide susceptibility map which is prepared using a GIS Matrix method. The area and percentage distribution of the susceptibility classes in the study area were determined as a result of the four different techniques. The Statistical index method has provided the most satisfying results. As a consequence of heavy rains during the period from May to August 2014, 126 landslides occurred in the study area, and they offer a good opportunity to validate obtained landslide susceptibility maps of the study area with landslides that occurred in different periods of time. Validation was performed by using a ‘degree of fit’ method. The values of the degree of fit in high and very high category in all used methods are over 80%, except for GIS matrix method, where the percentage is 60%. The validation of obtained landslide susceptibility maps suggests that the applications of all the used techniques provide a good basis for creation landslide susceptibility maps, but the best results are given by using a Statistical index method.

ГИС просторне анализе дистрибуције висине снега: истраживање на западним Родопима, Бугарска

Author(s): Valentina Nikolova,Aleksandar Penkov / Language(s): English Issue: 1/2016

The aim of the present research is to show the advantages of information technology in investigating the snow cover. The snow data is usually taken from the measurement in meteorological stations which are often sparsely and insufficient. The problem in the analysis of the snow cover is how to present point data spatially and what is the most appropriate model. The area of the present research is the western part of Rhodopes mountain (Southern Bulgaria). The relief is variable from low to high mountainous and the climate is influenced by the high altitude and Mediterranean air advections. The spatial analysis of the distribution of snow depth is done in ArcGIS by application of Spatial Statistics Tools and Geostatistical Analyst. We considered altitude, aspect and slope as explanatory variables that could be used for determination of the territorial distribution of the snow depth. These factors are determined on the base of digital elevation model and the relationship between variables is evaluated by application of regression analysis, ordinary less squares (OLS) analysis and geographically weighted regression (GWR). The high values of R2 (above 0.7) show the representativeness of the model. A map of spatial distribution of snow depth is created by Map algebra in GIS environment, applying the regression equation of the relation snow depth - altitude. Inverse distance weighted and ordinary kriging interpolation are also carried out. The research shows that spatial presentation of point snow data and its interpretation should be done taking into account the relief and the exposition of the territory.

Метод компарације у картографском моделовању демографских показатеља

Author(s): Dragica Živković,Jasmina Jovanović / Language(s): Serbian Issue: 4/2007

Comparison as a general scientific method is unavoidable in geography and cartography. The map makes the comparison possible at any given moment in time. Demographic characteristics of certain geospace represent its most dynamic part. The advantage of presenting demographic facts in cartographic modelling is made possible by following the development of certain phenomena arranged in series of numerical indicators, i.e. statistical data.