We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Ova knjiga sadrži intervjue sa osobama koje na različite načine svedoče rat/o ratu u Bosni i Hercegovini. Svedočanstva u slici i svedočanstva u reči svedoče iskustva dok je trajao rat i kada je rat prestao. Jedni svedoče rečima, drugi slikama. Novinari i fotografi, svako na svoj način, izgrađuju sećanje kao politiku pamćenja, stvarajući arhiv svedočenja. Neki među njima su preživele opsadu Sarajeva – tu najdužu opsadu jednog grada u istoriji ljudske civilizacije.
More...
Göç, insanlık tarihi kadar eski olup özellikle günümüzde olumlu ve olumsuz yönleriyle tüm dünyayı etkilemektedir. Son yıllarda uluslararası boyutta yaşanan göç hareketlerindeki niceliksel artış, hükümet politikalarının önemini paralel şekilde artırmaktadır. Göç pek çok ülke için emek göçü, mülteci, geçici ya da kalıcı yerleşimci gibi bir durumu değil; aynı anda bunların hepsini içeren bir durumu da beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla hükümetlerin göç hareketlerini durdurma ve kontrol etme çabaları olsa da başarılı olunan alanlar sınırlı kalmaktadır. Dünyanın her yerinde siyaseti ve toplumları yeniden şekillendiren bu göç hareketleri, kısmi benzerlikler yaşansa dahi her toplumu birbirinden farklı şekillendirmiştir.
More...
Power, in its simplest form, is defined as the ability to achieve goals, objectives and results by influencing others. In work life, where power is actively used, leaders or managers try to reach organizational goals by influencing their employees. However, when a leader or manager gains too much power and there is no mechanism to control the decisions taken under the influence of this power, they can harm the organization and society by using power in a bad way. The fact that a leader gains too much power brings with it a number of problems. One of these problems is the "Hubris Syndrome", which occurs due to the use of too much power, which pushes the leader to make decisions that will not listen to anyone as a result of power intoxication or power intoxication. Hubris Syndrome is an arrogance and power poisoning that can occur in all leaders and managers, from state managers to business managers. It is also seen as a danger that will affect societies, countries and businesses. Leaders or managers with Hubris Syndrome often abuse power, believing that they are better than everyone else, that they are absolutely infallible and invincible. Therefore, leaders acting in this syndrome bring with them some negative consequences such as irrational decision making, weak relationships, ineffective employees, and poor performance in the organization.
More...
The policy on combating the violence against women is one of the major issues on the European Commission agenda that has as main objectives to put under the EU law the violence against women and domestic violence crime, also cybercrime, sexual harassment and exploitation and money laundering.Our study follows to explore the evolution of European decisions on combating the violence against women revealing the regulation in force, the analysis of the main statistical data provided by the Eurostat, by the European Institute for Gender Equality, The World Health Organisation that reveal the concrete actions for formulate and implement the public policy in EU. The analysis proposes further developments as the policy can be more active and effective in EU member states taking into consideration that the regulation provided and enforced at EU level constitutes a strong support.
More...
Jedno od gorućih pitanja današnjice jeste rodno zasnovano nasilje prisutno u svim sferama života, uključujući i univerzitetsku zajednicu. U posljednje tri decenije napravljeni su određeni pomaci na podizanju svijesti na različitim nivoima (globalno, lokalno, nacionalno), ali to svakako nije bilo dovoljno da se dostigne nulti stepen tolerancije prema takvoj vrsti nasilja oko nas. Umjesto povremenih reakcija i neučinkovitih deklarativnih osuda, i univerziteti trebaju sistemski pristupati pitanjima rodno zasnovanog nasilja u svim njegovim pojavnim oblicima kako bi ga prevenirali, sankcionirali i iskorijenili (npr. tako što bi žrtve bile zaštićene i osjećale se sigurno da prijave počinioce seksualnog uznemiravanja; tako što bi se u univerzitetskom prostoru i procesu prevazišle rodno zasnovane diskriminacije u nastavnom i naučno-istraživačkom radu i iskustvu i slično). Istraživanje o rodnoj (ne)ravnopravnosti i rodno zasnovanom nasilju čije rezultate predstavljamo u ovom naučnom zborniku provedeno je u četiri zemlje Balkana: Bosni i Hercegovini (BiH), Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori, na 18 javnih i privatnih univerziteta. Istraživanje je obuhvatilo nastavno i administrativno osoblje i studentice i studente sa društvenih, humanističkih, prirodnih, tehničkih, biotehničkih te biomedicinskih i zdravstvenih nauka, kao i umjetnosti. Metode, ciljevi i struktura istraživanja iscrpno su objašnjeni u prvom poglavlju ovog zbornika.
More...
Uvođenje rodne dimenzije u univerzitetsko obrazovanje važan je faktor pri stvaranju jedinstvenog evropskog obrazovnog prostora, definiranog Bolonjskom deklaracijom koji podrazumijeva interkulturalnost, interdisciplinarnost, primjenu interaktivnih nastavnih metoda, demokratizaciju obrazovanja i osiguravanje jednakog pristupa za sve, ali i obrazovanje za rodnu ravnopravnost, mir i toleranciju. Obrazovne institucije na kojima se obrazuju mladi trebale bi svojim djelovanjem mijenjati i promovirati ideje i politike rodne ravnopravnosti kao osnovne postulate demokratije i humanističkih vrijednosti, te na taj način pozitivno utjecati na društveni kontekst.
More...
Rodno zasnovano nasilje još uvijek je jedna od najraširenijih formi kršenja ljudskih prava u svijetu (Ennaji i Sadiqi, 2011), a različite forme rodno zasnovanog nasilja javljaju se u svim kulturama i gotovo svakom kontekstu. Rodno zasnovano nasilje, kao fenomen, ne tiče se samo nasilja i agresije, nego se dotiče i pitanja priznavanja prava, ostvarivanja pristupa mobilnosti i uključenosti (Davids, 2020). Pored toga, problem rodno zasnovanog nasilja usko je vezan uz pitanje učvršćivanja i održavanja kulturnih normi koje imaju ulogu “mjerila ili referentne tačke“ (Shaheed, 2012) u legitimizaciji prevlasti privilegiranih (muškaraca) tj. zadržavanju odnosa nejednakosti te nastojanju da se zaobiđu deklarirane formalnopravne konvencije kako bi se očuvala postojeća nejednakost kroz mehanizme dominacije i supresije.
More...
Imajući u vidu njihov specifičan položaj u društvu, ovaj rad će pokušati detektirati izazove sa kojima se osobe iz LGBTIQ populacije i osobe sa invaliditetom susreću u procesu visokog obrazovanja. Pored svakodnevnih poteškoća i neprijatnosti kojima mogu biti podvrgnuti, čini se, ove grupacije bi mogle biti izložene različitim oblicima rodno zasnovanog nasilja, pa je naš cilj da utvrdimo da li u okviru fakultetskih prostorija mogu naići na sigurnije područje i bolje razumijevanje njihove različitosti ili se pak njihova ranjivost reflektira i kroz samo studiranje.
More...
Sveučilište je, uz suvremene neoliberalizacijske imperative i komodifikaciju znanja (Butler i Athanasiou, 2013; Kašić, 2016; Khajbakhteev, 2020) sve vrijeme i mjesto ovjere epistemoloških dosega i umijeća stjecanja i dijalogiziranja spoznaja kao i društvenosti, afektivnosti te socijalne pravednosti (Dotson, 2011; Pereira, 2017). Ideja ženskostudijskog i rodnostudijskog obrazovanja tijekom polustoljetnog usustavljanja u visokoškolski sustav na globalnoj razini oglašava se ne samo kao pokušaj uspostavljanja specifičnih kriterija u tom smjeru nego i kao čin dekonstrukcije epistemičkog nasilja (Spivak, 1988) zakrivenog lagodnom “objektivnošću”, ignorancijom i intencionalnom desubjektivizacijom. Kakvi su učinci ušutkavanja glasova Drugih i Drugotnih po spolnoj/rodnoj osnovi i/ili orijentaciji na epistemički registar znanja, te u kojoj su korelaciji epistemičko i rodno uvjetovano nasilje i modusi njihova su-bivanja, prijelaza i razobličavanja, neka su od pitanja koja nalažu feminističku artikulaciju. U fokusu analize, a na predlošku hrvatske sveučilišne prakse, jesu rodno osviještena politika (gender mainstreaming) i otpori spram njezinog usustavljanja u epistemološki prostor akademskog poučavanja (Kašić, 2016) i izvedba pedagogije nelagode (pedagogy of discomfort) (Boler i Zembylas, 2002; Mignolo i Walsh, 2018), odnosno njezina potencijalnost u aktiviranju pedagoških alatki koje potiču uznemirenost kao način transformativnog učenja kada su posrijedi tabuizirane teme (seksizam, spolno uznemiravanje, rasizam, LGBTIQ pitanja i sl.). Drugim riječima, kako razotkriti obmane tankog alibija, a tiču se nasilja unutar akademskog okoliša i/ili kroz akademske spoznajne leće i kako im se oduprijeti? Pritom je od posebne važnosti autoreferencijalna pozicija poučavatelja/poučavateljice u repozicioniranju moći i autoritetske kontrole te subvertiranju ustajalih mizoginih paradigmi u prilog dekolonizaciji znanja i feminističkog osnaživanja studentica/studenata.
More...
Cilj ovoga rada je da prezentira filozofske, teorijske i metodološke izazove u istraživanjima rodne neravnopravnosti i rodno zasnovanog nasilja u univerzitetskim zajednicama. U radu su prezentirane osnovne feminističke epistemologije te diskutirano o kritičkom realizmu kao naučnoj perspektivi koja ima potencijal da pomiri različita stajališta u feminističkim epistemologijama, argumentirajući da se kroz prakse retrodukcije mogu adresirati osnovni prijepori u okviru ovih epistemologija. Da bi se jasnije predočio taj potencijal kritičkog realizma, u radu je prezentiran primjer UNIGEM istraživanja o rodnoj diskriminaciji i rodno zasnovanom nasilju na 18 univerziteta u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Hrvatskoj i Srbiji. Ovo istraživanje utemeljeno je na paradigmi kritičkog realizma, pa je u skladu s tim primijenjen mixed-methods istraživački dizajn, a rezultati istraživanja su pokazali da ne doživljavaju sve osobe rodno zasnovano nasilje na isti način i da se njihove odluke i izbori neće zasnivati na istim kontekstualnim faktorima, čime je ovo istraživanje fokusirano na pitanje interakcije struktura, konteksta i agensnosti.
More...
Godinama se razumevanju porodičnog nasilja kao oblika rodno zasnovanog nasilja pridaje velika pažnja, jer snažan uticaj patrijarhalne ideologije i rodni stereotipi o ulogama u porodici otežavaju shvatanje i prihvatanje činjenice da je reč o kršenju ljudskih prava i krivičnom delu. Predmet istraživanja u ovom radu je odnos studentkinja i studenata osnovnih i master studija Pravnog fakulteta u Novom Sadu prema porodičnom nasilju i Zakonu o sprečavanju nasilja u porodici. U istraživanju su primenjeni normativni metod, metod analize sadržaja te komparativni metod. Cilj istraživanja je bio utvrditi da li i na koji način rodni stereotipi i tradicionalne rodne uloge utiču na profesionalce i buduće profesionalce u razumevanju porodičnog nasilja, jer smatramo izuzetno važnim da oni koji se nalaze na prvoj liniji u borbi protiv nasilja u porodici, ali i oni koji će sutra na njoj biti, imaju izgrađen odnos “nulte tolerancije” prema ovom fenomenu. Rezultati istraživanja pokazuju da profesionalci i budući profesionalci pod uticajem tradicionalnih vrednosti i rodnih stereotipa porodično nasilje relativizuju, za nasilnika iznalaze opravdanja, a Zakon o sprečavanju nasilja u porodici osporavaju. Navedeni rezultati ukazuju da je neophodno uvesti pravnu teoriju roda koja bi omogućila puno razumevanje porodičnog nasilja jer isključuje rodne stereotipe i pruža uvid u rodne odnose.
More...
Violence against women is a form of gender inequality, an integral part of the social system, and is linked to other aspects of human and economic development. The media portrayal of violence against women as an acceptable private problem is directly related to its normalisation within the society. The media have the power to shape notions of the acceptable, create behaviour trends and even influence, challenge or reject gender norms, gender stereotypes and discrimination. Following the framework of the Guidelines for Reporting on Violence Against Women published by UNESCO and the International Federation of Journalists, this study explores the frames, narratives and language patterns used in Croatian online news articles to represent women in reporting about violence against them. The sample of 1186 articles published in two different periods between 2018 and 2021 were analysed using qualitative content analysis, framing analysis, narrative analysis, and critical discourse analysis. Key results of this study show that violence against women is framed as a private problem, while the blame for the violence is often shifted from the perpetrator to the victim. Results confirm the presence of secondary victimisation and show that violence against women as a topic is exploited to attract the readers’ attention since sensationalism is often present in headlines and article’s narrative.
More...
Pandemija virusa COVID-19 prouzrokovala je velike promjene u organizaciji i realizaciji privatnih i poslovnih aktivnosti. Nove okolnosti dovode do zatvaranja brojnih organizacija i institucija, ali utječu i na promjene poslovnih i organizacijskih modela uz dominantne zahtjeve za njihovom digitalizacijom. Utječu i na promjene svakodnevnice običnog čovjeka, na njegovo ponašanje, stilove i navike. U svim sferama djelovanja čovjek se umnogome oslanja na suvremenu tehnologiju i digitalna rješenja. Cyberbullying se smatra potencijalnim rizikom oslanjanja na online svijet. Jedan je od glavnih primjera zlouporabe tehnologije koja može dovesti do fizičkih i psihičkih negativnih posljedica, ali nažalost i do smrtnih ishoda. Odvija se na različitim platformama, chatovima, e-mailovima, a najčešće na društvenim mrežama. Prijavljivanje cyberbullyinga također je velik problem, s obzirom na društvena i kulturna ograničenja u kojima djelujemo. S ciljem utvrđivanja stanja i uloge cyber nasilja u visokom obrazovanju, provedeno je istraživanje među studentima i studenticama Ekonomskog fakulteta Sveučilišta u Mostaru u Bosni i Hercegovini. Povećana količina cyber nasilja zasigurno je prouzrokovana povećanom količinom provođenja vremena na društvenim mrežama, gdje je i najprisutniji ovaj oblik nasilja. Studenti/ce su pokazali/e osviještenost, ali i pasivnost glede aktivnog odgovora na cyber nasilje.
More...
Tokom pandemije virusa COVID-19 došlo je do globalnog porasta nasilja prema ženama počinjenog putem informaciono-komunikacionih tehnologija (IKT), uključujući i seksualno uznemiravanje. Istovremeno, da bi se sprečilo širenje pandemije, fakulteti u Republici Srbiji prešli su na nastavu na daljinu, realizovanu putem IKT-a. Polovinom 2021. godine Univerzitet u Beogradu (UB) usvojio je Pravilnik o sprečavanju i zaštiti od seksualnog uznemiravanja koji nalaže da takve pravilnike usvoje i drugi fakulteti unutar Univerziteta. Cilj ovoga rada je ispitati koliko su mehanizmi za sprečavanje i zaštitu od seksualnog uznemiravanja na fakultetima Univerziteta u Beogradu senzibilisani za slučajeve seksualnog uznemiravanja počinjenog putem IKT-a. To je učinjeno tematskom analizom usvojenih fakultetskih pravilnika a potom i intervjua s osobama koje su bile uključene u sprečavanje i zaštitu od seksualnog uznemiravanja na fakultetima Univerziteta. Istraživanje je pokazalo da postojeći mehanizmi nisu u dovoljnoj meri osetljivi za ovaj vid seksualnog uznemiravanja. Seksualno uznemiravanje putem IKT-a, shvaćeno u okviru kontinuuma seksualnog nasilja koji čini deo jedne od struktura patrijarhata, onemogućava postizanje rodne ravnopravnosti, te je svrha ovoga rada da ukaže na značaj prepoznavanja ovoga vida seksualnog uznemiravanja u postojećim preventivnim mehanizmima.
More...
Seksualno uznemiravanje je negativna društvena pojava koja predstavlja jedan od oblika ugrožavanja dostojanstva ličnosti, nasilje na osnovu spola, uznemiravanja, mobinga, segregacije i drugih sličnih ponašanja i postupanja. Seksualno uznemiravanje je relativno česta pojava u društvu, a zabranjeno je po brojnim dokumentima međunarodnog i domaćeg zakonodavstva. Uz izvjesne probleme u vezi s definiranjem seksualnog uznemiravanja, postoje i određene terminološke nejasnoće koje se vežu za sam izraz “seksualno uznemiravanje”, pa neki teoretičari i pojedina nacionalna zakonodavstva upotrebljavaju izraz “seksualno”, a drugi “spolno” uznemiravanje za označavanje iste pojave, što nije sasvim opravdano. U uskoj vezi sa spomenutom terminološkom dilemom je i pitanje definiranja pojma “seksualno uznemiravanje” koje bi trebalo postaviti znatno šire nego što je to slučaj s većim brojem definicija koje susrećemo u naučnoj i stručnoj literaturi i zakonodavstvima.
More...
Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (ICTY) daje savršen primjer vještačke transformacije traumatičnog iskustva. Umjesto da ponudi mirno rješenje kojem su se mnogi ljudi nadali, čini se da ICTY, iz perspektive autora i autorica, nije u stanju promovirati istinsko pomirenje. Duboko isprepletenog vjerskog i kulturnog izražaja, mnogi/e stanovnici/e područja bivše Jugoslavije svoje nekadašnje sunarodnjake/kinje smatraju direktnim saučesnicima/cama nasilja koje se desilo i to zbog njihove pripadnosti nekoj etničko-vjerskoj (danas se često naziva nacionalnom) grupi, a ne njihovih individualnih djela. Sukobi oko identiteta uporno opstaju na svim nivoima društva, od intrapersonalnog, preko vlade do vjerskog nivoa. Time se nameće pitanje kako se mogu premostiti identiteti i narativi iskovani u traumi rata. U ovom radu se predlaže put mira čitanjem teorije traume općenito i rada Michaela Rothberga, naročito u kontekstu bivše Jugoslavije. Rothberg iznosi plodan prijedlog “višesmjernog sjećanja” kojim se nastoje prevazići konkurentni narativi o patnji otkrivanjem povezanosti između doživljaja traume. Analizira se i višesmjerno sjećanje u bivšoj Jugoslaviji kao mogući alat za razvoj bezopasnih kulturnih sjećanja u zajedničkom bukvalnom i figurativnom prostoru.
More...
U ovom poglavlju cilj je analizirati kako su od bolnih sjećanja u poslijeratnoj Bosni i Hercegovini (BiH) stvoreni kolektivni narativi. U tu svrhu smo osmislili jedinstven model koji prikazuje faze razvijanja narativa o sukobu. Ovaj model će nam poslužiti kao šematski prikaz razvijanja, održavanja i prenošenja narativa. Za analizu ćemo koristiti primjer nastave historije u podijeljenoj Bosni i Hercegovini i različitih nastavnih planova i programa uvedenih krajem devedesetih.
More...
Sukobi uvijek ostavljaju složene izazove koji zahtijevaju učešće različitih aktera/ica. Pojedinci/ke, čiji su glasovi marginalizirani, moraju učestvovati u razvijanju održivih rješenja kako bi poslijeratne politike odražavale raznolikost perspektiva i znanja. Istraživanja pokazuju da je uloga žena od ključnog značaja za uspjeh izgradnje mira, ali one su još uvijek nedovoljno zastupljene u ovim procesima. Međunarodno prepoznavanje različitih iskustava žena i različitog stupnja njihove ranjivosti tokom i nakon rata, te globalno priznavanje njihove uloge u izgradnji mira (Pratt & Richter-Devroe 2011: 489-503; Strickland & Duvvury 2003; Greenburg & Zuckerman 2006) doveli su do uspostavljanja međunarodnog okvira politika kojima se žele uključiti i podržati žene pogođene sukobom. Na primjer, tokom sukoba na Zapadnom Balkanu u središte pažnje međunarodne javnosti je dospjela sistemska upotreba seksualnog nasilja kao oružja rata, te rodna specifičnost iskustva u svim fazama sukoba. Iskustva žena u Bosni i Hercegovini (BiH) potakla su usvajanje Rezolucije Vijeća sigurnosti UN-a (UNSCR) 1325, kao i kasnije osnivanje Programa UN-a za žene, mir i sigurnost (WPS) koji predstavlja okosnicu savremenih poslijeratnih politika i programa za žene.
More...