Series:Posebna izdanja ANUBiH

PARTICIPATION OF CITIZENS IN DECISION-MAKING ON PUBLIC AFFAIRS IN LOCAL SELF-GOVERNMENT UNITS

PARTICIPACIJA GRAĐANA/GRAĐANKI U ODLUČIVANJU O JAVNIM POSLOVIMA U JEDINICAMA LOKALNE SAMOUPRAVE U BOSNI I HERCEGOVINI

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian,Serbian

Keywords: BiH; decision-making; public affairs; local governments; citizens participation;

Studija Participacija građana/građanki u odlučivanju o javnim poslovima u jedinicama lokalne samouprave u Bosni i Hercegovini nastala je kao rezultat provedenog naučnoistraživačkog projekta čiji je nosilac Centar za istraživanje razvoja lokalne i regionalne samouprave Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. U realizaciji projekta sudjelovali su akademik Mirko Pejanović (kao rukovodilac Centra, inicijator i koordinator projekta) i akademik Slavo Kukić, profesori/ce: Univerziteta u Sarajevu (prof. dr. Elmir Sadiković kao voditelj projekta i prof. dr. Elvis Fejzić); Univerziteta u Tuzli (prof. dr. Najil Kurtić); Univerziteta u Istočnom Sarajevu (prof. dr. Zlatiborka Popov Momčinović); Univerzitet “Džemal Bijedić” u Mostaru (prof. dr. Rebeka Kotlo) i Sveučilišta u Mostaru (doc. dr. Ana Mari Bošnjak). Anketno istraživanje i unos podataka u SPSS program uradio je viši asistent na Fakultetu za upravu, mr. Hazim Okanović. Poseban doprinos u koncipiranju metodološkog pristupa i analizi rezultata empirijskog istraživanja dao je prof. dr. Najil Kurtić. Participativna demokratija zauzima posebno mjesto u savremenoj političkoj teoriji. U vremenu predstavničke demokratije kao dominantne demokratske forme pitanje sudjelovanja pojedinaca u politici i u procesima političkog odlučivanja postaje sve značajnijim. Pored slobodnog izbora predstavničkih političkih institucija, u svim demokratskim društvima postoje i razvijaju se instituti i različiti oblici neposredne demokratije. Politička participacija je pojam koji označava načine na koji pojedinci sudjeluju u procesima političkog odlučivanja. Najšire mogućnosti za ostvarenje ideala participativne demokratije građani imaju u lokalnim zajednicama. U njima ljudi zadovoljavaju najveći dio svojih svakodnevnih životnih potreba. Lokalne vlasti su građanima najbliže vlasti. Građani su najbolje informisani o radu lokalnih vlasti. Zapravo, građani/ke imaju neposredan interes i najšire mogućnosti da sudjeluju u procesima odlučivanja o javnim poslovima u svojim lokalnim zajednicama. Zbog toga su i mogućnosti za afirmaciju participativne demokratije i razvoj participativne političke kulture najveći u okvirima lokalnih zajednica O razvoju demokratije u jedinicama lokalne samouprave u postdejtonskoj Bosni i Hercegovini napisane se brojne studije. Izvedena su i određena, iako parcijalna istraživanja. Međutim, ova studija holističkim i interdisciplinarnim pristupom, sintezom savremenih teorijskih znanja i rezultata empirijskog istraživanja, daje cjelovit uvid i relevantne naučne spoznaje o stvarnim dostignućima, nedostacima, ali i mogućnostima unapređenja institucionalnog okvira političke participacije građana u jedinicama lokalne samouprave u Bosni i Hercegovini. Strukturu studije čine dva osnovna dijela. Prvi dio studije čine autorski prilozi u kojima su elaborirani najvažniji teorijski aspekti političke participacije građana u Bosni i Hercegovini i u savremenom svijetu. U prilozima se tematiziraju pitanja participativne demokratije kao demokratske forme, ideala i političkog prava. Prenose se iskustva i prakse političke participacije u drugim evropskim zemljama i kompariraju sa bosanskohercegovačkim. Posebno se tematiziraju pitanja informativno-komunikacijskih aspekata participacije, rodne ravnopravnosti i učešća žena u politici. Ukazuje se na nužnosti revitalizacije lokalne demokratije, posebno u kontekstu razvoja savremenih digitalnih tehnologija. Specifične naučne kompentencije članova/ica istraživačkog tima omogućile su interdisciplinaran naučni pristup elaboraciji fenomena političke participacije građana/ki u lokalnim zajednicama. Teorijske analize i hipoteze u prilozima autora/ica su bile osnova za koncipiranje anketnog upitnika i provođenje empirijskog istraživanja. Drugi dio studije sadrži naučnu analizu rezultata provedenog empirijskog istraživanja. Istraživanje je provedeno u periodu oktobar – novembar 2021. godine, neposrednim anketiranjem građana/ki na prostoru osam opština i gradova Bosne i Hercegovine. Odabrani gradovi / opštine se bitno razlikuju u broju stanovnika i u stepenu socio-ekonomske razvijenosti. To su varijable koje u pravilu utiču na oblike i intenzitet političke participacije. Anketni upitnik je sadržavao 25 pitanja otvorenog i zatvorenog tipa. Anketirano je ukupno 1000 ispitanika, što je bio relevantan uzorak za testiranje postavljenih hipoteza. Interpretacija rezultata empirijskog istraživanja izvedena je kroz tri osnovne varijable. Prva je komunikacijska varijabla koja obuhvata pitanja koncepta informisanosti građana, njihovo zadovoljstvo komunikacijom sa lokalnim dužnosnicima te faktorima koji utiču na apstinenciju građana od procesa političke participacije. Druga je institucionalno-iskustvena varijabla građanske participacije. U okviru ove varijable analizirani su institucionalni / statutarni oblici građanske participacije i faktori koji utiču na uključivanje građana u participativne aktivnosti. Ovaj dio analize empirijskog istraživanja posebno se fokusira na pitanje očekivanja građana, u smislu njihove percepcije važnosti participacije, preferencije određenih oblika participacije, kredibilnosti poziva na participaciju, percepcije njihovih prava i sloboda te samopercepciju njihovih stvarnih mogućnosti uticaja na proces donošenja političkih odluka i oblikovanja javne politike u lokalnim zajednicama. Studija u cjelini daje nove naučne spoznaje i značajan naučni doprinos proučavanju razvoja lokalne samouprave u postdejtonskoj Bosni i Hercegovini. Prema svom sadržaju studija može biti od velike koristi u razvoju predmetnih silabusa na fakultetima društvenih nauka, studentima, naučnoj i stručnoj javnosti. Rezultati istraživanja mogu pomoći institucijama vlasti u oblikovanju i razvoju novih zakonskih i statutarnih oblika građanske participacije u jedinicama lokalne samouprave, prilagođenih očekivanjima građana i potrebama savremenog društva.

JURIDICO-POLITICAL AND LEGAL POSITION OF THE CITY OF SARAJEVO IN THE SYSTEM OF LOCAL SELF-GOVERNMENT IN BOSNIA AND HERZEGOVINA: POSSIBILITIES FOR REFORMING JURISDICTION AND TERRITORIAL ORGANIZATION

POLITIČKO-PRAVNI I ZAKONSKI POLOŽAJ GRADA SARAJEVA U SISTEMU LOKALNE SAMOUPRAVE U BOSNI I HERCEGOVINI: MOGUĆNOSTI REFORME NADLEŽNOSTI I TERITORIJALNE ORGANIZACIJE

Author(s): / Language(s): Bosnian,Slovenian,Serbian

Keywords: Sarajevo; politics; governance; legislation; Constitution; development; reform possibilities;

Od obnove državnosti Bosne i Hercegovine na Prvom zasjedanju ZAVNOBiH-a 1943. godine i donošenja Ustava Narodne Republike Bosne i Hercegovine 1946. godine Grad Sarajevo ima politički i ustavno-pravni status glavnog grada Bosne i Hercegovine. Status Sarajeva kao glavnog grada Bosne i Hercegovine utemeljen je i u Dejtonskom mirovnom sporazumu unutar Aneksa IV Ustava Bosne i Hercegovine. Tokom višedecenijskog razvoja Sarajevo je od 1945. do 1992. godine postiglo nove domete u urbanom, ekonomskom i kulturnom razvoju. Značajan uspon u ekonomsko-socijalnom i urbanom razvoju Sarajevo postiže u okviru projekta pripreme i održavanja XIV zimskih olimpijskih igara 1984. godine. Sa Zimskim olimpijskim igrama Sarajevo dobija planetarnu promociju svog dotadašnjeg urbanog i kulturnog razvoja kao glavnog grada Bosne i Hercegovine. Sarajevo je na temelju stečenog iskustva antifašističkog otpora okupatoru zemlje u Drugom svjetskom ratu uspješno organizovalo svoje ljudske potencijale za odbranu grada u vremenu njegove, u novijoj istoriji najduže vojne opsade u ratu protiv suverene države Bosne i Hercegovine od 1992. do 1995. godine. Time je Sarajevo, kao glavni grad suverene i nezavisne države Bosne i Hercegovine, imalo jednu od glavnih uloga u odbrani suvereniteta, integriteta i istorijskog multietničkog bića Bosne i Hercegovine. Dejtonskim mirovnim sporazumom Sarajevo je sačuvalo svoju istorijski oblikovanu urbanu cjelinu na prostoru: Starog Grada, Centra, Novog Sarajeva, Novog Grada, Ilidže i Vogošće. Međutim, u vremenu uspostavljanja Kantona Sarajevo 1996. godine ukinut je dotadašnji pravni status Grada Sarajeva kao autonomne jedinice lokalne samouprave. Iza toga je Skupština Kantona Sarajevo 1997. godine usvojila Amandman I na Ustav Kantona Sarajevo kojim je uspostavljen Grad Sarajevo, ali bez punih samostalnih nadležnosti i sa suženom teritorijalnom organizacijom. U okviru Centra za istraživanje razvoja lokalne i regionalne samouprave Odjeljenja društvenih nauka unutar Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine tokom 2019. i 2020. godine izvedeno je istraživanje na temu Sarajevo grad i regija u vremenu i prostoru – studija. U zaključnim stajalištima istraživački tim zagovara nužnost promjene postojećeg ustavno-zakonskog položaja Grada Sarajeva u pogledu nadležnosti i teritorijalne organizacije.1 U nastojanju da se dođe do sveobuhvatne naučne elaboracije bitnih aspekata reforme ustavno-zakonske nadležnosti i teritorijalne organizacije Grada Sarajeva inicirana je priprema i održavanje međunarodne naučne konferencije Političko-pravni i zakonski položaj Grada Sarajeva u sistemu lokalne samouprave u Bosni i Hercegovini: mogućnosti reforme nadležnosti i teritorijalne organizacije. Za zbornik radova je pripremljeno 15 referata. Autorski referati pripremljeni za zbornik radova konferencije obuhvataju više tematskih područja: ustavno-pravni, politološki i sociološki aspekti položaja Grada Sarajeva u sistemu lokalne samouprave Bosne i Hercegovine; komparativna analiza ustavno-zakonskog položaja glavnih gradova Slovenije, Hrvatske, Srbije i Bosne i Hercegovine, kao i referati iz oblasti urbanog i ekonomskog razvoja. Referate za konferenciju su napisali: prof. dr. Snežana Đorđević: Reforme organizacije i podele nadležnosti grada Beograda (2000–2022); prof. dr. Mehmed Bublin: Razvoj Grada Sarajeva; prof. dr. Ivana Domljan / prof. dr. Vjekoslav Domljan: Neminovnost razvoja znanjskih gradova; prof. dr. Elvis Fejzić: Nova politička vizija gradske autonomije: izazovi teritorijalne i institucionalne reorganizacije Grada Sarajeva; prof. dr. Franc Grad: Lokalna samouprava v Republiki Sloveniji s posebnim ozirom na položaj glavnega mesta; prof. dr. Zijad Hasić Komparativni pogled na normativno i institucionalno uređenje glavnih gradova Beograda i Zagreba s osvrtom na glavni grad Sarajevo; prof. dr. Pavle Mijović: Rekonfiguracija urbanog Sarajeva. Od agonističkog pluralizma prema društvenoj koheziji; prof. dr. Slaviša Orlović: Model izbora skupštine grada, gradonačelnika i gradskog veća Grada Beogradu u uporednoj perspektivi; prof. dr. Jasmina Osmanković / dr. sci. Nataša Pelja Tabori: Uloga Grada Sarajeva u razvoju regije – institucionalni i financijski kapacitet; akademik Mirko Pejanović: Ustavno-pravni položaj Grada Sarajeva u postdejtonskom periodu sa uklonom na mogućnost reforme nadležnosti i teritorijalne organizacije; dr. sci. Nataša Pelja Tabori / prof. dr. Jasmina Osmanković: Prostorno i urbanističko planiranje Sarajeva – prošlost, sadašnjost, budućnost; prof. dr. Elmir Sadiković: Glavni gradovi u nacionalnim sistemima lokalne samouprave – komparativna analiza Sarajeva, Beograda, Zagreba i Ljubljane; prof. dr. Kasim Trnka: Principi rehabilitacije ustavne pozicije Grada Sarajeva i mr. Amir Vuk Zec: Sarajevo će biti, sve drugo će proći. Važan doprinos u pripremi referata dali su recenzenti: dopisni član ANUBiH-a Fikret Čaušević, prof. dr. Danica Fink-Hafner (Fakultet za družbene vede v Ljubljani), prof. dr. Muhamed Hamidović, prof. dr. Ivan Koprić (Pravni fakultet Sveučilišta u Zagrebu), akademik Slavo Kukić, akademik Miodrag N. Simović i akademik Miloš Trifković Osim autorskih studija, odnosno referata za zbornik radova, priređen je i prilog u vidu analize o provedenom empirijskom istraživanju. U istraživanju je izvršeno anketiranje vijećnika u šest gradskih opština: Stari Grad, Centar, Novo Sarajevo, Novi Grad, Ilidža, Vogošća i Gradskom vijeću Sarajeva o njihovim stavovima o mogućnosti reforme nadležnosti i teritorijalne organizacije Grada Sarajeva. Kao prilog, pripremljen je i esej ratnog gradonačelnika Sarajeva, prof. dr. Tarika Kupusovića. Ideje i prijedlozi o mogućnosti reforme nadležnosti i teritorijalne organizacije Grada Sarajeva što su elaborirani u referatima za međunarodnu naučnu konferenciju mogu u godinama koje dolaze biti valjana osnova za donošenje odluka u nadležnim tijelima: Skupštini Kantona Sarajevo, Gradskom vijeću Sarajeva i opštinskim vijećima Starog Grada, Centra, Novog Sarajeva, Novog Grada, Ilidže i Vogošće o reformi nadležnosti i teritorijalne organizacije Grada Sarajeva.

THE METHOD AND TECHNIQUE OF BENCHMARKING OF LEGAL ENTITIES IN BOSNIA AND HERZEGOVINA

METODA I TEHNIKA BENCHMARKINGA PRAVNIH LICA U BOSNI I HERCEGOVINI

Author(s): Božidar Matić,Mirko Puljić,Amra Avdagić,Jasmin Baralija / Language(s): Bosnian

Keywords: BiH; legal entities; benchmarking; methods; Dun & Bradstreet indicators;

Benchmarking je identificiranje pokazatelja poslovanja najuspješnijih kompanija kao standarda s kojim se porede pokazatelji poslovanja ostalih kompanija. Primjenom benchmarka (standarda) kompanija moţe procijeniti svoju konkurentsku sposobnost i poslovnu i finansijsku perspektivu. Od više vrsta benchmarkinga (strateški, funkcionalni, operativni, benchmarking proizvoda, benchmarking performansi i dr.) mi ćemo paţnju koncentrirati na finansijski benchmarking koji podrazumijeva analizu kljuĉnih finansijskih izvještaja kompanije – bilans stanja i bilans uspjeha i poreĊenje dobijenih pokazatelja s benchmarkom i drugim pokazateljima.

SURVEY OF PUBLICATIONS OF THE ACADEMY OF SCIENCES AND ART OF BOSNIA AND HERZEGOVINA 2003-2012

PREGLED IZDANJA AKADEMIJE NAUKA I UMJETNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE 2003-2012

Author(s): / Language(s): Bosnian

Keywords: ANUBiH; Academy of Sciences and Art of Bosnia and Herzegovina; survey of publications; 2003-2012;

1. Journals 2. Monographs 3. Materials 4. Annals 5. Special editions 6. Works 7. Extraordinary editions

THE CONTRIBUTION OF ACADEMICIAN IVAN CVITKOVIĆ TO THE DEVELOPMENT OF SOCIOLOGY OF RELIGION (ON THE OCCASION OF HIS 75TH ANNIVERSARY)

DOPRINOS AKADEMIKA IVANA CVITKOVIĆA RAZVOJU SOCIOLOGIJE RELIGIJE (POVODOM 75. GODIŠNJICE ŽIVOTA)

Author(s): / Language(s): Bosnian,English,Croatian,Slovenian,Serbian,Montenegrine

Keywords: Ivan Cvitković; sociology; religion; customs; ethnicity; identity; BiH; politics; education;

1. Sociolozi o Cvitkovićevom doprinosu sociologiji religije 2. Kritičari o knjigama Ivana Cvitkovića 3. Bibliografija radova

BOSNIA AND HERZEGOVINA COMPETITIVENESS REPORT 2009/2010

KOMPETITIVNOST BOSNE I HERCEGOVINE 2009-2010.

Author(s): / Language(s): Bosnian

CONSULTING - STATE AND PERSPECTIVES OF THE DEVELOPMENT OF SCIENTIFIC RESEARCH AND RESEARCH AND DEVELOPMENT ACTIVITIES IN THE FEDERATION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA

SAVJETOVANJE - STANJE I PERSPEKTIVE RAZVOJA NAUČNOISTRAŽIVAČKE I ISTRAŽIVAČKORAZVOJNE DJELATNOSTI U FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian

Keywords: BiH; FBiH; research and development; scientific potential; policy; EU; international cooperation; Slovenia;

1. U 2009. godini EU je u oblast nauke i tehnološkog razvoja uložila cca 2% svoga GDP. U 2009. godini Bosna i Hercegovina je u oblasti nauke i tehnološkog razvoja uložila ukupno (država, entiteti, kantoni) 0,08 % GDP. Akademska zajednica to ocjenjuje neprihvatljivim zanemarivanjem nauke i tehnološkog razvoja na nivou države, entiteta i kantona. 2. Akademska zajednica zahtijeva od svih državnih organa da preuzmu svoju odgovornost u finansiranju nauke i tehnološkog razvoja u skla– du sa normama EU i u roku sljedeće 4 godine dostignu (u zbiru) 2% GDP u toj djelatnosti.* 3. U tome smislu potrebno je donijeti: - statusne zakone o naučno-istraživačkoj i istraživačko-razvojnoj djelatnosti na nivou države, entiteta i kantona; - zakone o formiranju fondova** (kao pravnih lica) za naučno-istraživačke i istraživačko-razvojne djelatnosti na nivou države, entiteta i kantona, usaglašene sa praksom EU. 4. U cilju mjerenja i praćenja efekata ulaganja, agencije za statistiku*** trebaju pratiti naučno-istraživačku i istraživačko-razvojnu djelatnost u skladu sa standardima EUSTAT-a i OECD-a. 5. Znanstvene i tehnološke rezultate u privredi, agencije trebaju pratiti na osnovu broja patenata, komercijalizacije izvozno sposobnih proizvoda, usluga i tehnologija, nastalih na vlastitom know how, te na osnovu broja prodatih licenci. 6. Potrebno je osnovati Centar za scienciometriju BiH (npr. u okviru Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine), koji će pratiti znanstvene i tehnološke rezultate na univerzitetima. 7. Potrebno je izvršiti klasifikaciju naučnih i istraživačkih institucija u skladu sa pozitivnom praksom EU, te uvesti kategoriju „izvrsnosti“; ove institucije trebaju imati povoljnije uslove finansiranja. 8. Neophodno je zakonski regulirati i obezbijediti sistemsko dugoročno obrazovanje naučnog podmlatka i investicije u institucije kako bi se osposobile za istraživačke projekte. 9. Poželjna je izmjena Zakona o Vladi FBiH i formiranje Ministarstva za visoko obrazovanje, nauku i tehnologiju.

SCIENTIFIC CONFERENCE ABOUT IZET SARAJLIĆ

NAUČNI SKUP O IZETU SARAJLIĆU

Author(s): / Language(s): Bosnian

Keywords: scientific conference; Bosnian literature; Izet Sarajlić; poetry; poetics; stylistics; communism; 20th century; anti-war; Sarajevo;

Naučni skup o Izetu Sarajliću održan je u četvrtak, 28. marta/ožujka2013. godine od 10:00 do 14:00 sati u Kožnoj sali Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.

MIDHAT BEGIĆ (1911-2011) LIFE AND WORK

MIDHAT BEGIĆ (1911-2011) ŽIVOT I DJELO

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian,Serbian

Keywords: Midhat Begić; cultural history; literary critique; 20th century; Bosnian literature; media; literary theory;

International Scientific Conference - Midhat Begić (1911-2011) Life and Work - Sarajevo, 27 October 2011

BIBLIOGRAPHIES OF THE MEMBERS OF THE DEPARTMENT OF HUMANITIES OF ANUBiH

BIBLIOGRAFIJE ČLANOVA ODJELJENJA HUMANISTIČKIH NAUKA ANUBiH

Author(s): / Language(s): Bosnian

Keywords: ANUBiH; Department of Humanities; members; bibliographies;

Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine obilježila je u oktobru 2016. godine svoj jubilej – 65 godina od osnivanja Naučnog društva BiH, odnosno 50 godina od prerastanja ovog Društva u Akademiju nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. To može biti prigodan povod i za prezentiranje bibliografija članova njenog Odjeljenja humanističkih nauka (OHN). U vrijeme kada smo pristupili izradi bibliografija OHN, ono je u svome sastavu imalo 10 redovnih članova i dopisnog člana Dubravka Lovrenovića. Iako najmlađi član, Dubravko Lovrenović je, nažalost, preminuo u januaru 2017. godine. Njegova bibliografija je također uvrštena u bibliografije OHN. Inače, u ovoj publikaciji su samo bibliografije onih članova OHN koji su u njegovom radnom sastavu. Nastojali smo uraditi bibliografije metodom jedinstvenom za cijelu Akademiju, ali se pokazalo da je nužno uvažavati i neke posebnosti naučnih oblasti. Članovi OHN pokazali su razumijevanje za preporuku da njihove bibliografije budu urađene ujednačeno koliko je to moguće. Naime, zbog činjenice o izvjesnim posebnostima u određenim naučnim oblastima, uvažavali smo neke zahtjeve autora za određenu specifičnost njihovih bibliografija. Tu vrstu odstupanja prati urednička napomena uz svaku takvu bibliografiju. Drugim riječima, sve bibliografije u ovoj publikaciji su autorizirane, osim bibliografije dopisnog člana Dubravka Lovrenovića, koja je urađena posthumno. U bibliografijama su navedene kategorije radova: autorske i koautorske knjige; urednički i kourednički radovi; poglavlja/prilozi u knjigama/monografijama; radovi u zbornicima; radovi u časopisima; prilozi u enciklopedijama, leksikonima, rječnicima; recenzije, prikazi i osvrti; značajniji prevodilački radovi; mentorstvo u doktorskim disertacijama (gdje je bilo moguće doći do tih podataka). Značajna zasluga za izradu ovih bibliografija pripada Mineli Đelmo, rukovoditeljici Biblioteke ANUBiH. Njena marljivost i stručnost u ovome poslu bile su zaista dragocjene i zato joj izražavam zahvalnost.

SCIENTIFIC WORK OF ACADEMIC BRANISLAV ĐURĐEV

NAUČNO DJELO AKADEMIKA BRANISLAVA ĐURĐEVA

Author(s): / Language(s): Bosnian,Turkish,Croatian,Serbian

Keywords: Branislav Đurđev; historian; biography; bibliography; modern age; recent history; Ottoman empire; Bosnia; BiH; Montenegro; Albania; Southeastern Europe; methodology;

Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine i njen Odbor za istorijske nauke, organizirao je u saradnji sa Orijentalnim institutom, Filozofskim fakultetom i Institutom za istoriju u Sarajevu međunarodni okrugli sto posvećen naučnom djelu akademika Branislava Đurđeva koji je održan 4. decembra. 2009. Na skupu su učestvovali i svoje referate podnijeli učesnici iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Crne Gore, Hrvatske Njemačke, Sjedinjenih Američkih Država i Srbije. Knjiga “Naučno djelo akademika Branislava Đurđeva” predstavlja zbornik radova sa ovog skupa, uz napomenu da neki od referata podnesenih na skupu nisu dostavljeni redakciji Zbornika te nisu našli svoje mjesto u ovoj knjizi. U sadržaj zbornika je naknadno uvršten rad Muhameda Filipovića. Stavovi izneseni u pojedinim radovima u ovom Zborniku isključivo reflektuju mišljenja njihovih autora. Održavanje skupa i izdavanje zbornika finansijski su omogućili Ministarstvo civilnih poslova Bosne i Hercegovine, Grad Sarajevo i Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC MEETING - IVO ANDRIĆ - 50 YEARS LATER

MEĐUNARODNI NAUČNI SKUP - IVO ANDRIĆ - 50 GODINA KASNIJE

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian,Serbian

Keywords: Ivo Andrić; literature; cultural history; 20th century; politics; identity; media; nationalism;

Naučnim skupom Nobelovac Ivo Andrić – 50 godina kasnije Odjeljenje humanističkih nauka Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine obilježilo je pedeset godina otkako je Ivo Andrić dobio Nobelovu nagradu za književnost. Kao što znamo, ova nagrada je tom velikanu naše književnosti priskrbila međunarodni značaj, a time i samoj našoj književnosti dala vidnije mjesto u svjetskoj kulturnoj javnosti. Andrićevo djelo, koje je i do tada bilo predmet velikog interesovanja i čitateljske publike i književnokritičke misli u svim krajevima Jugoslavije, postalo je, zahvaljujući Nobelovoj nagradi i prijevodima koji su uslijedili, zanimljivo za čitatelje širom svijeta. Od tada to djelo ne prestaje privlačiti pažnju književne kritike i van zemalja bivše Jugoslavije. Njen sud davno je izrečen: Andrić je veliki pisac. Međutim, ako je ta ocjena ostajala sve vrijeme jednako neupitna, pristup njegovom djelu značajno se mijenjao u proteklim decenijama, zahvaljujući znatnim dijelom brojnim novim (modernim i postmodernim) razumijevanjima i tumačenjima same književnosti, ali i kulture uopće. Osim toga, mi više ni svijet oko sebe ne vidimo onako kako ga je vidjela Andrićeva generacija, pa su i značenja koja “izvlačimo” iz njegovog djela drukčija od onih koje je u njemu prepoznavala kritika njegovog vremena. Andrićevo djelo, kratko rečeno, nama danas ne govori isto ono što je govorilo njegovim čitateljima 60-ih i 70-ih godina prošlog vijeka. A upravo je ova pedestogodišnjica bila pravi trenutak da se književno kritička misao ponovno suoči s njegovim djelom, da mu pristupi u suglasnosti s novim iskustvima čitanja i da oslušne što nam ono danas govori, i na koji način. Bez svake sumnje danas, pedeset godina poslije dobijanja Nobelove nagrade, književno djelo Ive Andrića postalo je izazovni predmet novih čitanja, odnosno čitanja u dosluhu s novim vremenom. A želja je ANUBiH bila da tim povodom okupi stručnjake različitih profila i književnokritičkih usmjerenja, koji bi Andrićevo djelo iznova sagledali, kako u perspektivi nekih modernih učenja (naratoloških, strukturalističkih, postkolonijalnih, feminističkih) tako i u okviru promjenjenog društvenog i ideološkog konteksta u kojem se ono danas čita. Zbog te želje da se njegovo djelo u novim tumačenjima dovede u korespondenciju s duhom našeg vremena, ANUBiH je okupila desetak poznavalaca Andrićevog djela, s uvjerenjem da će oni – svaki iz svog ugla – svojim izlaganjem značajno doprinijeti suvremenom tumačenju tog djela. Sad smo u prilici da u ovom zborniku predstavimo široj javnosti sva izlaganja koja su podnesena (ili bila planirana da budu podnesena) na tom naučnom skupu, koji je održan u prostorijama ANUBiH u ponedjeljak 21. novembra 2011. godine.

SCIENTIFIC CONFERENCE - BOSNIA AND HERZEGOVINA BEFORE AND AFTER ZAVNOBIH

NAUČNI SKUP - BOSNA I HERCEGOVINA PRIJE I NAKON ZAVNOBIH-A

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian

Keywords: Bosnia; BiH; ZAVNOBiH; political history; diplomacy; identity; citizens rights; communist party; Yugoslavia; demography; Montenegro; Bosnian middle ages;

U ovom Zborniku štampano je 29 saopćenja koja su podnesena na naučnom skupu posvećenom šezdesetogodišnjici održavanja prvog zasjedanja ZAVNOBiH-a, koji je u Akademiji nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine održan 25. i 26. novembra 2003. godine. Teškoće oko pribavljanja konačnih i posebno pisanih verzija saopćenja svih učesnika i njihovog priređivanja za štampu, zatim problemi oko prikupljanja sredstava za štampanje i potreba da se materijal koliko toliko u jezičkoj ravni i tehnički ujednači i uredi prema zahtjevima štampanog materijala, dovele su do toga da ova publikacija kasni u odnosu na vrijeme održavanja naučnog skupa. To je činjenica za žaljenje, ali ona i ne mora biti od većeg značaja, obzirom da su i značenje ovog zasjedanja i povodi zbog kojih je održano stalan razlog da ga se sjećamo, da su ti razlozi neposredno i stalno prisutni u realnoj ustavno-pravnoj i političkoj situaciji koja je nastala u našoj zemlji agresijom bivše Jugoslavije i Srbije, kao i lokalnih Srba na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocidom izvršenim nad Bošnjacima i Hrvatima, čije posljedice i sada podnosimo. Te se posljedice izražavaju u neprirodnoj i nasilnoj podjeli zemlje na dva entiteta i u veoma teškom stanju ljudskih prava, koja su na određenim dijelovima Bosne i Hercegovine veoma ugrožena, kao i u sasvim nelogičnom i neracionalnom ustrojstvu države, koje onemogućava svaku ozbiljniju i efikasniju akciju u smislu ekonomskog, političkog i svakog drugog napretka i posebno razvoja demokratije u zemlji. To stanje čini ZAVNOBiH, sa cjelokupnim njegovim historijskim značenjem, osobito velikim značenjem njegove odluke o obnovi državnosti Bosne i Hercegovine i demokratskim potencijalom njegovih ostalih odluka, stalno aktualnim pitanjem u našem životu i u našoj nauci, kao što sam ZAVNOBiH predstavlja kamen međaš u našoj historiji, onaj koji je otvorio eru prosperiteta i svestranog razvoja u Bosni i Hercegovini, na isti način kao što je rat protiv ZAVNOBiH-a, odnosno smisla i značenja njegovih odluka, u stvari, donio eru stagnacije, nesreća i ugroženosti države i svih njenih stanovnika.

THE PLACE AND ROLE OF SOCIOLOGY IN BOSNIAN-HERZEGOVINIAN SOCIETY

MJESTO I ULOGA SOCIOLOGIJE U BOSANSKOHERCEGOVAČKOM DRUŠTVU

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian

Keywords: BiH; sociology; institutions; history of development; higher education; globalization; social ecology; sociology of religion;

Mjesto i uloga sociologije u bosanskohercegovačkom društvu : zbornik / priredio Ivan Cvitković. - Sarajevo : Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine : Fakultet političkih nauka, 2010. - 94 str.

INTERNATIONAL CONFERENCE: MEŠA SELIMOVIĆ’S LITERARY WORK

MEĐUNARODNI NAUČNI SKUP: KNJIŽEVNO DJELO MEŠE SELIMOVIĆA

Author(s): / Language(s): Bosnian

Keywords: Meša Selimović; scientific conference; life and work; politics; characters; identity; Fortress; Death and The Dervish; Orhan Pamuk;

Odjeljenje humanističkih nauka ANUBIH organiziralo je 26. aprila 2010. godine međunarodni naučni skup posvećen književnom djelu Meše Selimovića, redovnog člana Akademije nauka i umjetnosti BiH i Srpske akademije nauka i umjetnosti, jednog od najznačajnijih romansijera s prostora bivše Jugoslavije. Na skupu, koji je održan povodom 100. godišnjice Selimovićevog rođenja, učestvovali su kritičari iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Njemačke, Velike Britanije, SAD i Poljske. Skup su financijski podržali Grad Sarajevo i Općina Tuzla. Knjiga “Književno djelo Meše Selimovića” predstavlja zbornik radova sa tog skupa.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE: THE PLACE AND ROLE OF CAPITALS IN SEE (SOUTH EAST EUROPE) IN THE DEVELOPMENT OF INTERREGIONAL AND INTERGOVERNMENTAL COOPERATION WITHIN THE DANUBE AND ADRIATIC-IONIAN MACRO-REGION

MEĐUNARODNA NAUČNA KONFERENCIJA: MJESTO I ULOGA GLAVNIH GRADOVA SEE (JUGOISTOČNE EVROPE) U RAZVOJU MEĐUREGIONALNE I MEĐUDRŽAVNE SURADNJE U OKVIRU DUNAVSKE I JADRANSKO-JONSKE EVROPSKE MAKROREGIJE

Author(s): / Language(s): Bosnian,English,Croatian,Serbian

Keywords: regional development; city development; South East Europe; capitals; economic development; policy;

Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBiH) traditionally organizes an international scientific conference on relevant and current topics in the field of economic development, regional, local, territorial and urban development every two years. Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina since its establishment continuously deals with these topics, paying special scientific attention and dedication. For illustration purposes, we recall some of the earlier publications: Economic and Social Determinants of Spatial Development in Sarajevo - Economic and Urban Development (1975); On Issues of Spatial Development of Bosnia and Herzegovina (1979); and Sarajevo - A City and Region in Space and Time of 2000 (1982). There are also special editions: Vol. LXXII, vol. 15, The Concept of Longterm Economic Development of Bosnia and Herzegovina to 2000, Sarajevo (1985). The continuity of research in cooperation with relevant international scientific organizations and institutions continued in the postwar period. Euroregion and South East Europe was the topic of the first post-war international conference organized by the Academy of Sciences and Arts of BiH, the Centre for the Development of Local and Regional Self-government of the Faculty of Political Sciences of University of Sarajevo and the Sarajevo Economic Institute. Regional Cooperation in Europe: Opportunity for the Balkans was the main theme of the international scientific conference organized by the ANUBiH in collaboration with the University of Bologna, the Croatian Academy of Sciences and Arts (HAZU), London School of Economics and Political Science (LSE) London, UK, within the IUC in Dubrovnik from 21 to 23 of September 2011. In 2013, the international scientific conference Local Economic and Infrastructure Development of SEE in the Context of EU Accession was held (20-21 September), co-organized by the Croatian Academy of Sciences and Arts (HAZU), University of Bologna, School of Economics and Business and Faculty of Political Sciences of the University of Sarajevo and the entity associations of municipalities and cities of Bosnia and Herzegovina. Center for Local and Regional Self-government of the Faculty of Political Sciences of the University of Sarajevo and the Sarajevo Economic Institute on the sidelines of this conference, on 21 September 2013, organized the Forum of SEE Mayors. The Forum was attended by representatives of the administration of capitals, policy makers and the academic community, as an expression of orientation toward connecting the academic community and creators of urban, local and regional policies. The city of Sarajevo was given a special place at the Forum. The Position and Role of Capitals in SEE (South East Europe) in the Development of Interregional and Intergovernmental Cooperation within the Danube and the Adriatic-Ionian European Macro-region was the topic of the international scientific conference held on 19 September 2015, in Sarajevo, Bosnia and Herzegovina. Works and views on this topic were presented by authors from Italy, Great Britain, Austria, Slovenia, Croatia, Serbia, Bosnia and Herzegovina and other countries. The authors, among other, came from the academies (ANUBiH, HAZU, the Academy of Engineering Sciences of Serbia), universities (Imperial College London, University of Zagreb, University of Zenica, University of Belgrade, University of Novi Sad, University of Sarajevo, University of Tuzla, University of Mostar, SSI University), institutes (HEIS Sarajevo, Urban Planning Institute of the Republic of Slovenia), development agencies / centers (Center for Regional Economic Studies Mostar, TRA Tesanj Development Agency, Center for Innovation and Entrepreneurship Zenica, AGGF Banja Luka, Planning Institute of Sarajevo), and towns / municipalities / cantons (Vienna, Zagreb, Sarajevo, Ljubljana, Novi Sad, Subotica, Belgrade, London, Tesanj, Tuzla, Mostar). In their contributions, the authors elaborated: development of metropolitan polycentric regions and the smart city concept; institutional strengthening of capital and major cities in Croatia in order to strengthen their capacity for regional cooperation; adaptation of cities and other settlements to climate changes in the Danube European macro-region on example of Slovenia; the potentials for regional cooperation and the application of innovative methods of urban planning based on the paradigm of blue green dream; the economic development of small towns based on their own resources as opposed to the existence / non-existence of support from capital on the example of Tesanj municipality; perspectives for networking of the main cities of the lower Danube basin as a new development paradigm within the European macro-region; investment competitiveness of a city; the position of a city in spatial planning; integrated and sustainable development of cities of the Western Balkans in the European context; the city of Sarajevo in the inter-city cooperation of capitals of the South East and Central Europe; city branding - case study of the city of Sarajevo; the city of Sarajevo as the focal point of the development of spatial planning; giving priority to the first city: a comparative analysis of selected countries in the SEE region; public-private financing of road infrastructure in Bosnia and Herzegovina as a factor of regional cooperation; position, capitals, and transnational companies: the case study of company Tondach; and specific issues, such as the question of what is encouraged by regional integrations, and lessons learned from the development corridors. The collection of works is indexed in EBSCO and CEEOL (Central and Eastern European Online Library) databases, and is catalogued in the National and University Library of Bosnia and Herzegovina (CIP, ISBN and COBISS).

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE “LOCAL ECONOMIC AND INFRASTRUCTURE DEVELOPMENT OF SEE IN THE CONTEXT OF EU ACCESSION”

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE “LOCAL ECONOMIC AND INFRASTRUCTURE DEVELOPMENT OF SEE IN THE CONTEXT OF EU ACCESSION”

Author(s): / Language(s): English

Keywords: regional development; economic development; EU Accession; economic policy; local governance;

The Conference is organized by the Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBIH), Croatian Academy of Sciences and Arts (HAZU), University of Bologna, School of Economics and Business Sarajevo University Sarajevo, Institute of Economics Sarajevo, Faculty of Political Sciences University Sarajevo, Centre for development local and regional self-government. This is third conference about local and regional development after 1995, and reflected specific interest and tradition Academy in local, urban and regional development research. Academy, Department of Social Sciences has long tradition, more than six decade, in research problems local, urban, city and regional development. Conference will start on September 20, 2013, and will finish September 21, 2013. Conference will be first day, September 20, 2013. Forum mayors WB will be second day, September 21, 2013. The main conference topic is local economic and infrastructural development SEE in context EU accession. This topic sublimes and reflects economic and political approaches to four specific and important themes for local development (communities and cities): first, management and strategic planning of local economic development; second, financing of local economic and infrastructure development; third, the role of civil society in local economic and infrastructure development and fourth, local communities and territorial organization. In context constitutional and legal aspects of local economic and infrastructural development, authors discuss: constitutional and legal role local governments in economic and infrastructural development municipalities and cities, role of municipal prefects and majors in the local economic and infrastructural development; institutional forms and shapes in the implementation of regional development; local economic development and modernization of local governance; constitutional and legal position of municipal and city governments in strategic planning and promoting local economic development and infrastructure development Next part is local economic and infrastructural development with following themes: framework for sustainable local development strategy; situation and perspectives for economic development of city; integrated methodological framework for formulation and implementation of local development strategy; influence of tertiary activities on local and rural development; linking of the urban and rural tourist dimension for the purpose of increase in economic effect of tourism; opportunities and responsibilities of local self-government in environmental aspects of the EU integration process; competitiveness local government units; European union regional policy; the effect of capital construction of power facilities on the economic development of local communities Local communities and reform of territorial organization and economic and functional efficiency of territorial organization; and convergence of local government units consists third part focusing on connections local economic development and infrastructural development with state territorial organization. Financing of local economic and infrastructural development is very important part on the Conference and consists following themes: importance of the EU pre-accession assistance in financing of local economic and infrastructure development: experiences; the base methodology to safe implementation of public private partnership on the emerging market of the south east Europe; the role and importance of the public-private partnership in financing local economic development; innovation and entrepreneurship – investment in people and skills; the role of R&D and innovation in local economic development; PPP tools as an innovation element for the qualification of the public procurement sector in the EU policy framework from a regional point of view, fiscal federalism and possibility for borrowing. In the end, but not least, last part is non-government organization (NGO) and their position or role in economic and infrastructural local development focusing on civil society: an inevitable partner in the development of local communities in young democracies. Mayors of capital city (Ljubljana, Zagreb, Belgrade, Podgorica, Skopje, Sarajevo, Priština) new state on the Western Balkan, part of the Adriatic macro region invited to present experiences about city development, infrastructures, legal framework, financing, and other important question city (urban) development. We hope, with support Delegation EU in Bosnia and Herzegovina and City of Sarajevo, Forum city mayors should be organize each years and should be place for exchanging experiences and searching answers for the most important questions of local, city and regional development in context EU accession, new development framework, and new approaches. Proceeding contains papers authors from Italy, Slovenia, Croatia, Serbia, Macedonia, Montenegro, and Bosnia and Herzegovina. Number of papers submitted is of great importance for this conference. Papers were subjected to a blind reviewing process of international team reviewers. Proceeding indexed in EBSCO and CEEOL (Central and Eastern European Online Library), and has CIP cataloging, ISBN and COBISS number. Keynote speakers for first day Conference “Local economic and infrastructure development SEE in context EU accession” are: members of Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBIH), Croatian Academy of Sciences and Arts (HAZU), University of Bologna, Unit Forward Studies and Cross-sector policies of Region Emilia-Romagna, Faculty of Economics University of Zagreb, etc. Keynote speakers for second day (Forum mayors) are: mayors of Ljubljana, mayors of Zagreb, mayors of Belgarde, mayors of Podgorica, mayors of Sarajevo, etc. Prof. Komšić, Mayors of Sarajevo City is host of Forum mayors this year. Conference participant are: academicians, professors, member of university, researchers, policymakers on the local, city, regional and state level, city mayors, community mayors, member of associations municipalities and cities in region, prime ministries and ministries, representatives NGO, international communities, development agencies, PhD students, etc. The Conference was supported by Ministry of environmental and tourism, Elektroprivreda BiH, BH Telecom d.d. Sarajevo, Sarajevo City, Canton Sarajevo, Municipality Centar Sarajevo, Municipality Novi Grad Sarajevo, Municipality Ilidža, Delegation EU in Bosnia and Herzegovina. We would like to thank the authors, reviewers, the members of committees, supporters and others for their efforts toward making this Conference a success.

SYMPOSIUM: GEOPOLITICAL CHANGES IN THE WORLD AND EUROPE AND POSITION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA

OKRUGLI STOL: GEOPOLITIČKE PROMJENE U SVIJETU I EVROPI I POLOŽAJ BOSNE I HERCEGOVINE

Author(s): / Language(s): Bosnian,Croatian,Serbian

Keywords: BiH; Bosnia; EU; EU Accession; NATO; geopolitics; international relations; media; legislation; terrorism; criminal law;

Programom rada Odbora za političke nauke u okviru Odjeljenja društvenih nauka Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine za 2016. godinu bilo je predviđeno razmatranje teme Geopolitičke promjene u svijetu i Evropi i položaj Bosne i Hercegovine. Kako ova tema ima interdisciplinarni karakter, u Odjeljenju društvenih nauka Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine je odlučeno da se pripremi zajednička rasprava na okruglom stolu Odbora za političke nauke, Odbora za sociološke nauke, Odbora za pravne nauke i Odbora za ekonomske nauke. Okrugli sto je održan 8. 12. 2016. godine u Akademiji nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. U radu okruglog stola učestvovalo je 12 članova Odbora za političke nauke, pet članova Odbora za sociološke nauke, četiri člana Odbora za pravne nauke i dva člana Odbora za pedagoške nauke. Radom okruglog stola predsjedavao je akademik Ivan Cvitković. Na okruglom stolu je prezentirano deset referata i nekoliko diskusija. Referate su pripremili i izložili istaknuti naučni radnici koji istražuju društvene procese vezane za političko-pravni, socijalni i kulturni razvoj bosanskohercegovačkog društva i države. Bosanskohercegovačko društvo, nakon uspostave mira Dejtonskim mirovnim sporazumom 1995. godine, egzistira unutar procesa postsocijalističke tranzicije i integracije u Evropsku uniju. Istorijske silnice evroatlantskih integracija imaju dominantan uticaj na tok razvoja unutrašnje integracije države Bosne i Hercegovine. Krhki mir koji je uspostavljen u Bosni i Hercegovini posredovan je angažovanjem i uticajem međunarodne zajednice i Evropske unije. Ovlaštenja visokog predstavnika međunarodne zajednice za provođenje Dejtonskog mirovnog sporazuma omogućila su uvođenje reformi u socijalnom i političkom razvoju bosanskohercegovačkog društva. Glavne zakone koji su omogućili reforme u procesu integracije bosanskohercegovačkog društva u zajednicu udruženih evropskih država proglasio je visoki predstavnik na temelju bonskih ovlaštenja. U tom kontekstu je doneseno više zakona, među kojima poseban značaj imaju oni zakoni na osnovu kojih su formirane jedinstvene Oružane snage Bosne i Hercegovine, Državna granična služba, Sud i Tužilaštvo Bosne i Hercegovine, kao i struktura državnih sigurnosnih službi. Zakonima proglašenim od visokog predstavnika međunarodne zajednice uspostavljena je nova struktura i proširene su nadležnosti Vijeća ministara. Od tri ministarstva u 1997. godini Vijeće ministara je prošireno na devet ministarstava 2005. godine. Sve je ovo dovelo do jačanja demokratskog kapaciteta institucija države Bosne i Hercegovine. Ovakva pozitivna dinamika političkog razvoja države Bosne i Hercegovine odvijala se do 2008. godine. Nakon 2008. godine uslijedio je zastoj u odvijanju evropskog integracijskog procesa u Bosni i Hercegovini. Dva su činioca presudno uticala na zastoj integracijskog procesa i produbljivanje krize socijalnog razvoja bosanskohercegovačkog društva, sve do 2015. godine, zapravo do vremena kada Evropska unija mijenja svoj pristup prema Bosni i Hercegovini i omogućuje stupanje na snagu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. Kao dominantan faktor destabilizacije države Bosne i Hercegovine nakon 2008. godine javio se etnonacionalizam. U javnom prostoru su prevladali nacionalna retorika i nacionalistički projekti, uključujući i zahtjev Saveza nezavisnih socijaldemokrata, kao vladajuće stranke u Republici Srpskoj, da se provede referendum o otcjepljenju ovog entiteta iz države Bosne i Hercegovine. Drugi nepovoljan faktor za razvoj države Bosne i Hercegovine nakon 2008. godine ispoljio se u tome što je međunarodna zajednica od 2009. godine odustala od primjene bonskih ovlaštenja i svog dominantnog uticaja na kreaciju i dinamiku provođenja reformi. Socijali bunt građana početkom 2014. godine pokrenuo je novi odnos Evropske unije i parlamentarnih stranaka Bosne i Hercegovine u odgovornosti za političku stabilnost države Bosne i Hercegovine. Od 2010. godine bitno se mijenjaju geopolitičke prilike u svijetu i Evropi. Geopolitičke promjene kako u svijetu tako i u Evropi imaju indirektan, a u znatnoj mjeri i direktan uticaj na položaj Bosne i Hercegovine. To upućuje na stanovište da se geopolitički položaj Bosne i Hercegovine može mijenjati u negativnom smjeru u odnosu na njen razvoj, integritet i suverenitet. Referati izloženi na okruglom stolu i problematiziraju i rasvjetljavaju moguće promjene u geopolitičkom položaju Bosne i Hercegovine na početku XXI stoljeća. Polazna hipoteza je sadržana u tvrdnji da promjene u svijetu, zbog uticaja globalnog terorizma i krize u funkcionisanju institucija Evropske unije usljed jačanja populizma, mogu dovesti do slabljenja uticaja i međunarodne zajednice i Evropske unije na proces integracije države Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju. Druga hipoteza, koja slijedi prvu, sadržana je u tvrdnji da ubrzanje integracije države Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju prevenira opasnosti koje mogu, usljed promjena geopolitičkih prilika u svijetu i Evropi, zaustaviti istorijski proces evropeizacije bosanskohercegovačkog društva i učvršćenja mira u Bosni i Hercegovini. Prema sadržaju izloženih referata prepoznaju se dvije tematske cjeline. U prvoj cjelini se elaboriraju geopolitičke promjene u svijetu i Evropi. Autori referata u ovoj tematskoj cjelini su: prof. dr. Nerzuk Ćurak, u koautorstvu sa doc. dr. Seadom Turčalom, prof. dr. Vlado Azinović, prof. dr. Mile Lasić i prof. dr. Braco Kovačević. U drugoj tematskoj cjelini se razmatraju protivrječnosti i zastoji u političkom i socijalnom razvoju bosanskohercegovačkog društva i države. Autori referata u ovoj tematskoj cjelini su akademici: Slavo Kukić, u koautorstvu sa Momčilom Šavijom, Miodrag Simović, u koautorstvu sa Milom Šikmanom, i Mirko Pejanović, zatim profesori Srđan Vukadinović, Damir Kukić, Zlatiborka Popov, u koautorstvu sa Vesnom Đurić, te profesor Milan Vego. Zbornik radova koji sadrži referate s okruglog stola na temu Geopolitičke promjene u svijetu i Evropi i položaj Bosne i Hercegovine predstavlja naučno-teorijski doprinos zasnivanju pretpostavki za stabilan razvoj i evropsku budućnost države Bosne i Hercegovine na kraju druge i početku treće decenije XXI stoljeća.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE - REGIONAL COOPERATION IN EUROPE: OPORTUNITY FOR THE BALKANS

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE - REGIONAL COOPERATION IN EUROPE: OPORTUNITY FOR THE BALKANS

Author(s): / Language(s): English

Keywords: Balkans; BiH; region; cooperation; political parties; EU accession; economic development; economic policy;

The Conference is organized by the Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBiH), Croatian Academy of Sciences and Arts, London School of Economics LSE London, University of Bologna, within the Academic programme 2010/2011 of the Inter University Center (IUC), Dubrovnik. The main conference topic is „Regional Cooperation in Europe: Opportunity for the Balkans“. This topic sublimes and reflects European and regional principles and concepts related to the significance of regional cooperation in the EU accession process. The Conference is open to all the issues of regional science, regional development theory and policy, cooperation, cohesion, institutions, financing, integration, and education. Significance of the topic for candidate or potential candidate countries derives, among other things, from the task to determine statistical or NUTS regions in line with relevant provisions on establishing the common classification of theoretical units for statistics, to (re)define regional development strategy and regional development management, to ensure utilization of IPA funds, participation in trans-border programmes, to participate in EU strategies for the Danube region, to redefine strategies of the existing and potential Euro-regions in this area, to implement the Provision on European Grouping and Territorial Cooperation (EGTC), to implement European Convention on Trans-Border Cooperation, European Charter on Local and Regional Self-Management, declaration on regionalisms, on proper local and regional governance, European Charter on Border and Trans-Border Regions, provisions on financing regional development and achieving regional development goals (convergences, competitiveness, employment and territorial cooperation), to coordinate these processes. Number of papers submitted is of great importance for this conference. Papers were subjected to a blind refereeing/reviewing process. The members of the Committee did the reviews thoroughly and timely, despite the tight schedules. Conference topics are: Regional Science epistemology and pedagogy, Territorial cohesion and regional development, Cross-border cooperation and development, Globalization and regional competitiveness WB, Problems and prospects of European integration, EU Regional policies, Land use, real estate and housing markets, Infrastructure, transports and communications, Rural and local development, Tourism and regional development, Labor markets and demography, Clusters – actors, processes and performance, New economic geography, New regional structure, Institutions for regional development, and Creative municipalities, cities and regions. Proceedings contains the following papers: Stanovnik Peter – Pillars of Competitiveness in Balkan Countries, Horváth Gyula – Regional Inequalities of Higher Intellectual Capacities in the Balkan Countries; Vrbošić Josip – Political Parties and Constitutional Changes in Bosnia and Herzegovina, Pejanović Mirko – Regionalization in Bosnia and Herzegovina, Pálné Kovács Ilona – Europeanised Governance and Cohesion Policy, Domazet Anto – Regionalization, Regional Marketing and Regional Companies in Western Balkan Countries, Trifković Miloš – The Vienna Convention on International Sale of Goods: a Tool for Unification of Regional Regulations for Trade in Goods in Europe?, Redžić Sulejman – Ecologization of Economy as a Tool of Sustainable Development, Mitigation Consequences of Climate Changes and Precondition for Integration Process toward European Union, Domljan Vjekoslav – Neretva Valley Development Corridor: Model of Creating Export Forces on Regional Basis, Osmanković Jasmina, Đonlagić Dženan, Hošo Jasmin – The Impact of Diferent Currency Areas on Regional Trade, Hurtić Zlatko – Problems and Prospects of the EU Integration of Bosnia and Herzegovina: Major Macroeconomic Challenges for the Accession Process, Aralica Zoran – Researching National Innovation Infrastructure in the Western Balkan Region, Mezei Cecília – Local Economic Development Activity in Hungary, Vlahinić-Dizdarević Nela, Žiković Saša – Institutional Capacity and Regional Electricity Market in Southeast Europe, Páger Balázs – The Role of the Environmental Industry in the Development of the Regions: The Case of the German Region Saxony-Anhalt, Osmanković Jasmina, Kenjić Vanja, Zrnić Renato – Cooperation for European Integrations: Educational Institutions of Western Balkans, Jasmin Hošo, Jasmina Osmanković, Dženan Đonlagić – Transnational Companies and West Balkans, Athanasopoulou Eleni, Dragoumanos Pavlos, Giannakopoulos Nikolaos – The City Dipole as a Regional Development Tool: The Case of the Dipole Tripoli-Kalamata in Greece, Knežević Marija – Agrotourism as a Generator of Region Development, Fetahagić Maida – Position of Bosnia and Herzegovina in the Balkans in the Context of Human Development, Lacković Igor, Milojica Vedran, Zrnić Renato – Health Tourism of the Republic of Croatia and Bosnia and Herzegovina: Current State and Perspectives of Inclusion in the European Tourism Flows, Drpić Danijel, Kenjić Vanja, Milojica Vedran – Adaptation of Rural Tourism Offer of the Republic of Croatia and Bosnia and Herzegovina to the European Union Trends, Osmanković Jasmina, Resić Emina, Hošo Jasmin – Economic Development Model of the Western Balkans, Jašarspahić – Suri Mensur – Rural Development Digression on Area of Kakanj, etc. Keynote spekars for the Conference „Regional Cooperation in Europe: Opportunity for the Balkans“ are: Academician Boris Tihi, Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBiH), Sarajevo; Academician Zvonimir Baletić, Croatian Academy of Sciences and Arts (HAZU), Zagreb; Stefano Bianchini, University of Bologna, Bologna; Vesna Bojičić-Dželilović, The London School of Economics and Political Science (LSE), London; Ivan Jakovčić, Istria County Prefect, Istria, and Corresponding member of ANUBiH Muris Čičić, Academy of Sciences and Arts of Bosnia and Herzegovina (ANUBiH), Sarajevo. We would like to thank the authors, the members of the Committees for their efforts toward making this Conference a success.

LEXICOLOGY AND LEXICOGRAPHY I

LEKSIKOLOGIJA I LEKSIKOGRAFIJA I

Author(s): / Language(s): Bosnian,Bulgarian,Russian,Slovenian,Serbian,Montenegrine

Keywords: linguistics; lexis; lexicography; lexicology; South-Slavic languages; dictionaries; culture; folklore;

Međunarodni naučni skup “Leksikografski postupak u različitim tipovima referentnih djela” održan je u Sarajevu 27–28. maja 2022. godine. Organizator skupa bio je Centar za leksikologiju i leksikografiju Odjeljenja humanističkih nauka u saradnji s Federalnim ministarstvom obrazovanja i nauke, a domaćin Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. Skup je otvorio akademik Muris Čičić, predsjednik ANUBiH-a. Zbog pandemije koronavirusa Organizacioni odbor odlučio se za hibridno odvijanje skupa: uživo i onlajn. U radu skupa sudjelovali su lingvisti iz Bosne i Hercegovine, Bugarske, Crne Gore, Poljske, Rusije, SAD-a, Slovenije i Srbije. Podneseni referati i plodna diskusija pokazali su savremeno stanje i dostignuća leksikološko-leksikografskih istraživanja u Bosni i Hercegovini, srednjojužnoslavenskom i drugim (južno)slavenskim jezicima i šire. U ovom zborniku objavljuju se radovi koje su autori blagovremeno dostavili Organizacionom odboru. Prilozi obrađuju različite teme u referentnim djelima i korpusima. Iz raznih uglova i koristeći različite metode propituju jezičku prošlost i sadašnjost, dijalekatsku i terminološku leksiku, savremene opisne i specijalne jednojezičke i dvojezičke rječnike te enciklopedije. Prilozi nisu grupirani tematski; nižu se abecednim redom prema prezimenima autora. U vrijeme održavanja skupa upriličeno je gostujuće predavanje prof. dr. Danka Šipke (Arizona, SAD) o temi “Geografija riječi”. Zbornik okončava tekstom tog predavanja. Zahvaljujemo autoricama i autorima priloga, recenzentici i recenzentu te svima koji su pomogli u organizaciji skupa i izdavanju zbornika. Nadamo se da će zbornik naći svoje čitaoce među lingvistima, etnolozima, antropolozima i u širem krugu zainteresiranih za leksikološko-leksikografske teme.